OV-bureau werkt aan gratis OV voor minima in Groningen en Drenthe

Directeur Rosalinde Hoorweg van het OV-bureau wil het openbaar vervoer in Groningen en Drenthe gratis maken voor minima. Ze is daarover in gesprek met alle 22 gemeenten. Die zijn verantwoordelijk voor armoedebeleid.

Volgens Hoorweg is openbaar vervoer voor mensen met een minimum inkomen misschien nog wel belangrijker dan voor anderen. „Wie weinig geld heeft, is vaak aan huis –of dorp– gekluisterd. Door ‘vervoersarmoede’ missen mensen kansen en mogelijkheden. Dat kunnen wij helpen oplossen, zeker als gemeenten daarin samenwerken.”

Hoorweg denkt aan de introductie van een Meedoen Pas naar het voorbeeld van de Noord-Groninger gemeente Het Hogeland. Buurgemeente Eemsdelta heeft de pas inmiddels ook. Daarmee kunnen minima gratis reizen in alle regionale treinen (Arriva) en bussen (Qbuzz) in de provincie Groningen.

Deelnemers gebruiken de Meedoen Pas volgens onderzoekers vooral voor bezoek aan familie en vrienden, om te winkelen en voor sport en recreatie, maar ook om naar het werk of school te gaan.

Het Hogeland introduceerde de pas in 2020 als eerste gemeente in Nederland en is er van meet af aan zeer over te spreken, zegt oud-wethouder Mariëtte de Visser als ambassadeur van de Meedoen Pas. Her en der in het land zijn inmiddels soortgelijke experimenten.

Mede-initiatiefnemer Arriva noemt de pas een succes omdat die de ‘wereld’ van veel mensen groter maakt. Dat ziet voorzitter Jan Hink van de Voedselbank in Winsum ook.

„De pas is ontzettend handig, zeker in onze uitgestrekte gemeente”, zegt Hink. „Voor de Voedselbank komen mensen onder meer vanuit Roodeschool en Zoutkamp naar Winsum. Een enkeling heeft nog een autootje, maar de meesten niet. Als je geen buurman hebt, of iemand van de kerk die je wil brengen, is het fijn als je zelfstandig kunt reizen.”

In Het Hogeland vragen steeds meer mensen een pas aan. „De teller staat nu op zo’n 1700. In principe komen alle 4100 minima, onder wie kinderen, in aanmerking maar niet iedereen heeft er behoefte aan”, aldus De Visser.

Volgens haar maakt de Meedoen Pas het ook gemakkelijker om een baan of werkleer traject te vinden. Mensen moeten de persoonlijke pas zelf aanvragen. De gemeente maakt dat zo gemakkelijk mogelijk, maar vraagt wel eenmalig 7,50 euro om misbruik te voorkomen.

De Visser: „Wie eenmaal een pas heeft, gaat hem meestal vaker gebruiken. Het levert dankbare reacties op. Zo vertelde een mevrouw dat ze meer uren kon werken, vaker bij familie op bezoek ging én haar zoon naar zwemles bracht. De eenzaamheid neemt af en de participatie neemt toe.”

Of de huidige criteria bij een gezamenlijke pas blijven bestaan, is nog niet duidelijk. In Het Hogeland geldt de pas niet in de ochtendpits (6:30-9 uur voor de trein en 7-9 uur voor de bus) en komen inwoners met een inkomen tot 120 procent van het minimum ervoor in aanmerking. Andere plaatsen gebruiken voor armoedebeleid een grens op 100, 110 of 130 procent daarvan.

Hoorweg hoopt op een unanieme regeling met dezelfde kansen en mogelijkheden, inclusief gebruik op de spoorlijnen van Emmen en Groningen naar Zwolle (Arriva en NS).

Aangezien de pas ook wordt gebruikt voor werk of opleiding, wordt onderzocht of gebruikers van de pas in de toekomst in de ochtendspits kunnen reizen. „Maar daar spelen werkgevers en scholen ook een rol in. In elk geval krijgen deelnemers één richting vergoed. Dat scheelt al een heel hoop.”

Het OV-bureau verwacht meer reizigers. „Daar zit onze ‘winst. Want het mes snijdt inderdaad aan twee kanten. Als wij lege stoelen vullen met nieuwe reizigers, kunnen wij het OV-aanbod misschien verbeteren.”