Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Mijnbouw in het provinciehuis in Groningen. Foto ANP/Anjo de Haan
Staatssecretaris Hans Vijlbrief (mijnbouw, D66) liet donderdag zijn emotie spreken om wat hardnekkige punten over de Groningse gaswinning uit de wereld te helpen. ,,Of je nou in Groningengas extra wint of niet, dat maakt niets uit voor de gasprijs.”
Vijlbrief was donderdag getergd en uitermate gedreven tijdens een debat met leden van de Tweede Kamer dat donderdag vooral ging over de gaswinning in Groningen. Op dit moment weer uiterst actueel nu het Russische gasbedrijf Gazprom is gestopt met het leveren van gas aan Nederland. Een van de gevolgen: de prijzen knallen omhoog en daarmee wordt er extra naar Groningen gekeken. Want daar zit natuurlijk nog steeds veel gas in de grond.
Maar staatssecretaris Vijlbrief vindt dat er veel te gemakkelijk over Groningen wordt gesproken in deze context. ,,Laat ik het nog maar een keer helder zeggen: het is onveilig om gas te winnen in Groningen. Dat zeg ik niet, maar het Staatstoezicht op de Mijnen. Daar kan geen geld tegenop om te compenseren. Geld maakt het niet veilig.”
De staatssecretaris greep het debat dan ook aan om een paar dingen, uiterst fel, recht te zetten. Het voornaamste punt is volgens Vijlbrief de onterechte koppeling die wordt gelegd tussen het extra winnen van gas uit Groningen en de gasprijs. ,,Ik ga hier nu recht de camera inkijken en zeg het nog een keer duidelijk: of je nou in Groningen extra gas wint of niet, dat maakt niets uit voor de gasprijs. Dat is een wereldmarktprijs. Als u dat allemaal eens zou willen opschrijven, komen we misschien van deze fictie af”, zei Vijlbrief richting de aanwezige pers in de zaal.
Ook de aanhoudende berichten dat de regio Groningen flink geld moet eisen als compensatie voor het eventueel toch opnieuw opendraaien van de gaskraan wilde Vijlbrief snel de kop indrukken: ,,Sorry hoor, maar het is mijn bedoeling om Groningen zo snel mogelijk op de waakvlam te zetten.” Zoals de planning nu is, gaat dat in oktober gebeuren.
Waterinjectie bij Schoonebeek
Staatssecretaris Hans Vijlbrief (mijnbouw, D66) stipte ook nog heel kort de injectie van productiewater uit de oliewinning bij Schoonebeek aan. Dat wordt nu via leidingen naar Twente vervoerd, maar het is de bedoeling dat dit straks in Drenthe gaat gebeuren. Productiewater, afkomstig uit de winning van olie, wordt dan in lege gasvelden in Drenthe gestopt. ,,We gaan dat alleen doen als het veilig kan in Drenthe”, stelde Vijlbrief Tweede Kamerlid Agnes Mulder (CDA) gerust. ,,Als het niet veilig kan, dan gaat het ook niet in Drenthe gebeuren. Staatstoezicht op de Mijnen zit er bovenop.” Vijlbrief gaf aan met een goed gevoel bij een bewonersbijeenkomst in Schoonebeek weg te zijn gegaan. ,,De bewoners waren uitstekend geïnformeerd. Ze stelden echt goede vragen aan mij en aan de NAM.”
Vijlbrief: kan niks met enquête DvhN
Dat de rest van Nederland - bij wijze van spreken - smachtend naar Groningen kijkt om toch het grote gasveld aan te boren, daar wil Vijlbrief niks van weten. Kleine politieke partijen als JA21 en BVNL vinden ook dat de gaskraan van Groningen weer open moet. Zij vertelden zelfs, op basis van achterhaalde informatie overigens, dat dit ook prima kan. Als de Groningers maar ruimhartig worden gecompenseerd. Het stuitte CDA-Kamerlid Agnes Mulder tegen de borst.
,,U hoort dat het niet veilig kan van de staatssecretaris, maar blijft alsnog doorgaan met het verspreiden van desinformatie”, sneerde zij tegen Joost Eerdmans (JA21). ,,Dat SodM zegt dat de gaswinning naar nul moet, gaat kennelijk volledig voorbij aan de heer Eerdmans. Dat vind ik schokkend. Hij komt niet op voor de veiligheid van de Groningers. Daar vind ik wat van.”
Vijlbrief haalde de ‘beruchte enquête van DvhN’ er ook nog bij waarvan de resultaten veel worden gebruikt door voorstanders van het opendraaien van de gaskraan in Groningen. De Groningers willen het in meerderheid immers ook, schreefDagblad van het Noorden op basis van een enquête van Enigma Research. Ook Eerdmans stipte het tijdens het debat nog maar eens aan.
Maar Vijlbrief kan er niks mee, zei hij. ,,Die enquête is in mijn ogen niets waard. Wat is het nou voor vraag in de enquête: vind je het goed als wij extra gas halen uit Groningen om Poetin te stoppen zonder dat het onveilig wordt? Dan zou ik ook ja zeggen. Die enquête zegt mij alleen dat Groningers solidair zijn. Maar dat wist ik al.”
Moeilijk stuk debat
Vijlbrief gaf aan vooral op te zien tegen vragen naar aanleiding van de publicaties in NRC en DvhN. Zij publiceerden onder meer dat Shell, ExxonMobil en joint venture NAM achter de schermen bepalende invloed uitoefenden op het ministerie van Economische Zaken.
Ambtenaren van dat ministerie frustreerden daarnaast zogeheten Wob-verzoeken, bedoeld om informatie over overheidshandelen (in dit geval over de gaswinning) boven tafel te krijgen.
Vanwege de komende parlementaire enquête wilde Vijlbrief er niet al te veel over zeggen, maar PvdA’er Henk Nijboer wees hem op het feit dat de Tweede Kamer ook het kabinet moet controleren. ,,Als Wob-verzoeken worden gefrustreerd...” Vijlbrief ging daar in mee, beloofde de notulen zelf te lezen en eind van de maand met een (‘wel heel korte’) reactie te komen.
