Politieke rel over de gaskraan in Groningen maakt duidelijk dat woorden niet tellen zolang de handtekeningen niet gezet zijn | Oh oh Den Haag

Het was maar een korte procedurevergadering zoals er zo veel zijn, om snel even af te spreken wanneer wat ter stemming komt. Niemand van de insiders en journalisten had door dat er dinsdagmiddag in de Eerste Kamer een politieke rel over de Groningse gaskraan zou ontstaan. Dat maakte het verrassingseffect nog groter.

Was het een foutje of bewuste opzet om ophef te creëren? Op verjaardagsfeestjes en aan borreltafels wordt nogal eens gemakkelijk geroepen dat die Groningers niet moeten zeuren, want dat het toch wel om heel veel geld en grote belangen gaat. Zeker met de dreiging van Poetin er bij.

Niet voor niets zijn het een paar rechts-populistische partijen die als enigen telkens tegen sluiting van de Groningse gaskraan zijn. Iedereen die langer in de politiek actief is, de verhalen van Groningse gedupeerden kent en de parlementaire enquête heeft gevolgd, beseft dat die kraan echt dicht moet. Maar buiten die politieke bubbel wordt toch anders gedacht. Wilden de leden van het rechtse kabinet-in-wording de populistische onderbuik daarom eventjes een hint geven dat ze echt hun gezonde verstand niet zijn verloren?

Tijdens die vergadering op dinsdag deden de senatoren van de SGP, BBB, Forum en de PVV’er van dienst, Gom van Strien, ja hij is er nog, eerst nog wat geheimzinnig. Ze waren heus voor sluiting van de Groningse gaskraan maar hadden toch nog wat vragen. Ze wisten ook niet precies hoe en wat, daarover zou nog een voorstel van een andere fractie komen, waarmee ze van te voren overlegd hadden. Die andere fractie bleek de VVD.

Die was ook, heus, voor sluiting van de gaskraan, zei VVD’er Caspar van den Berg, nota bene werkzaam aan de Rijksuniversiteit Groningen. Maar hij had toch nog wat vragen. Had de Tweede Kamer toen die met 146 van de 150 stemmen voor definitieve sluiting van de gaskraan stemde wel goed genoeg nagedacht over de leveringszekerheid van gas, gezien de veranderde geopolitieke verhoudingen? Dat was toch gewoon de taak van de Eerste Kamer, alles nog eens kritisch bekijken?

De linkse partijen vermoedden meteen een opzetje. Het kon toch niet anders dan dat de partijen die nu een kabinet aan het vormen zijn hiermee de Groningse gaskraan weer op een kiertje wilden zetten, stelde GL-PvdA’er Ferd Crone. Het gaat immers om veel geld en dat is nou net waar het de vier partijen aan ontbreekt.

Her en der begonnen medewerkers hun collega’s te bellen, staatssecretaris Hans Vijlbrief van D66 werd verderop in zijn ministerie ingelicht, de Groningse politici en de bevingsbeweging werden gewaarschuwd. Ze stonden op hun achterste benen. Wéér een Haagse belofte gebroken?

Caspar van den Berg begon al snel terug te krabbelen. Eerst was het volgens hem nog zaak te wachten op een wetsvoorstel over leveringszekerheid waarover de Tweede Kamer de dag erna, woensdag, een eerste debat had. Na de vergadering zong via medewerkers al rond dat de VVD alleen om een schriftelijk vragenrondje vroeg. Dat zou in twee weken gepiept kunnen zijn. Behandeling van die wet over leveringszekerheid zou nog meer dan een jaar kosten.

Het debat de dag erna in de Tweede Kamer moest duidelijkheid geven. Nu was wel iedereen wakker, de camera’s van NOS, RTL en SBS snorden. Vijlbrief zette de toon door te dreigen met opstappen. De BBB en PVV schitterden weer eens door afwezigheid.

Nee, er zijn totaal geen zorgen over de leveringszekerheid, liet Silvio Erkens van de VVD weten, de man die de hele lading over zich heen kreeg. Het onderwerp was immers al tig keer voorbij gekomen in de Tweede Kamer, ze hadden er al tot in den treure met de energie-bewindslieden Vijlbrief en Rob Jetten over gesproken. Er zit meer dan genoeg gas in de opslagen, er wordt ruim voldoende vloeibaar LNG-gas ingevoerd en we zijn ook al lekker bezig met besparen en overstappen op groene stroom.

Niks aan de hand dus, bezwoer Erkens. Wat er in de Eerste Kamer was gebeurd, was gewoon een misverstand. Dat de linkse partijen en Groningen er zo’n heisa over maakten was bangmakerij. Nog tijdens de vergadering werd via sociale media duidelijk dat ook Caspar van den Berg het nu een misverstand noemde. Erkens stapte even de vergadering uit om te bellen en de andere Kamerleden zagen het op hun telefoon.

In Den Haag volgde de opluchting, de rel was weer voorbij. Maar in het Groningse provinciehuis werd er nog uren doorgepraat en in het aardbevingsgebied was de pijn weer voelbaar. Een man een man, een woord een woord, zei Vijlbrief nog. Maar blijkbaar kan je daar pas vanuit gaan als werkelijk álle handtekeningen zijn gezet.