Staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) dreigt op te stappen als zijn voorstel om het Groninger gasveld te sluiten lange vertraging oploopt in de Eerste Kamer. Foto: ANP/Robin Utrecht
Staatssecretaris Vijlbrief dreigt emotioneel met opstappen en centrum-linkse Kamerleden spreken er schande van dat het rechtse kabinet-in-wording blijkbaar Gronings gas achter de hand wil houden. Allemaal bangmakerij die berust op een misverstand, beweren VVD’ers.
Toch blijft er iets vreemds hangen na de vergaderingen in de Eerste Kamer dinsdag en in de Tweede Kamer woensdag. Want het is een feit dat de partijen die nu een kabinet aan het formeren zijn, VVD, BBB en PVV, achter de schermen een afspraak maakten over de Groningse gaswet en vervolgens dinsdag in de Eerste Kamer met 36 tegen 34 stemmen de besluitvorming uitstelden.
Dat uitstel was nodig om meer zekerheid te krijgen over of er wel voldoende aardgas beschikbaar blijft, ook gezien de oorlog in Oekraïne, zei VVD-senator Caspar van den Berg dinsdag. Want over die leveringszekerheid en geopolitieke situatie had de Tweede Kamer volgens hem nog niet genoeg nagedacht toen die met 146 van de 150 stemmen voor sluiting stemde. Dus moest dat nadenken van de Eerste Kamer komen.
PVV en BBB afwezig
Van den Berg koppelde het uitstel dinsdag nadrukkelijk aan een debat in de Tweede Kamer over de wet over leveringszekerheid van gas, dat woensdag diende. Daar kreeg VVD-Tweede Kamerlid Silvio Erkens woensdag alle vragen over zich heen. De PVV en BBB schitterden door afwezigheid.
Erkens herhaalde zes keer dat de VVD volledig achter het sluiten van de gaskraan staat. Het enige dat de VVD, PVV en BBB hadden gevraagd, volgens Erkens, was een schriftelijke vragenronde over de leveringszekerheid. Dat duurt hoogstens een paar weken dus waar maakten de andere partijen en Vijlbrief zich nou zo druk om?
Erkens ging zelfs in de aanval. De andere partijen hebben Groningers bang gemaakt met overdreven conclusies, zei hij. Ze hebben een vals beeld gecreëerd, hij was wel klaar met hun ,,geframe’’.
Caspar van den Berg legt het uit op X
Nog tijdens het debat in de Tweede Kamer bleek senator Caspar van den Berg via X ook een soort van excuses aan te bieden voor de verwarring die was ontstaan. Lange vertraging van sluiting van de gaskraan was volgens hem helemaal niet de bedoeling. De schriftelijke vragenronde kan in een paar weken. Hij zou ook niet geweten hebben dat wachten op de wet over leveringszekerheid langer dan een jaar zou gaan duren.
Dat laatste is een beetje raar. Want voorafgaand aan de vergadering in de Eerste Kamer vroeg de VVD nog hoe lang behandeling van die wet zou duren. Ergens in de senaatsfractie moet dus wel degelijk bekend zijn geweest dat die wet nog minstens een jaar zou kosten. En dinsdag koppelde Van den Berg het uitstel nadrukkelijk aan het debat over leveringszekerheid, en noemde hij die schriftelijke vragen nog niet.
Volgende LNG en Noordzeegas
Maar goed. Na de tweet van Van den Berg was de kou uit de lucht. Silvio Erkens haalde opgelucht adem, de hele Kamercommissie werd weer wat vrolijker en Vijlbrief kon ook weer lachen.
Er werd nog wel doorgepraat over de leveringszekerheid. Daarvoor waren voldoende waarborgen, zei Erkens nog na afloop. Vijlbrief en minister Rob Jetten hadden geschetst hoeveel vloeibaar LNG-gas er wordt aangevoerd. Er komen zelfs nog extra LNG-terminals en meer langetermijn-contracten voor de levering van dat gas. Tegelijk wordt er ook veel energie bespaard en ligt er een afschakelplan in geval van nood.
Er is nog wel wat politiek debat over extra gaswinning in de Noordzee. Die is volgens de meeste partijen hard nodig en ook nog eens schoner dan het schaliegas dat nu in de vorm van LNG wordt ingevoerd. De linkse milieupartijen zijn er alleen tegen, die willen hoe dan ook sneller van het gas af.
Maar dat is in het licht van de onrust over de Groningse gaskraan een bijzaak. Die kraan kan per direct dicht als de Eerste Kamer er alsnog over stemt. Dat zou 16 april of 23 april al kunnen. Maar alleen de Eerste Kamer zelf gaat daarover. En we weten nu weer hoe onvoorspelbaar die Eerste Kamer kan zijn.
