NS wil geen extra treinen inzetten van het Noorden naar de rest van het land. ANP
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wijst alle verzoeken vanuit Noord-Nederland voor extra treinen op het traject Groningen-Zwolle af en wil alleen de al bestaande stop- en sneltreinen gunnen aan de NS.
Geen extra treinen tussen het Noorden en de rest van het land in 2025. Niet van NS maar ook niet van Arriva. Het Arriva-plan voor een dagelijkse trein van Groningen naar Parijs gaat ook in de prullenmand. Zelfs het verzoek van de provincies voor betere stoelen in de sprinters van NS wijst het ministerie resoluut van de hand.
De provincies Groningen en Drenthe hadden het ministerie dringend verzocht om twee extra sneltreinen per uur omdat de huidige intercity’s erg vol zitten en daarmee ook onredelijk winstgevend zijn voor de NS. Maar het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil daar niet aan, blijkt uit de concept-concessie aan de NS die het ministerie maandag openbaar maakte.
Extra treinen ‘niet nodig’
Volgens het ministerie blijkt uit eigen analyses dat die extra NS-treinen niet nodig zijn. Vervoerbedrijf Arriva bood aan om zelf met extra treinen te gaan rijden op de trajecten Groningen-Zwolle en Leeuwarden-Zwolle. Dat zou dan zonder concessie gaan maar met zogenoemde ‘open toegang’.
De provincies voelden niets voor die ‘wilde treinen’ omdat er dan geen garanties zijn. Daar gaat het ministerie in mee. Volgens staatssecretaris Vivianne Heijnen zouden er risico’s zijn voor de continuïteit. Uit analyses van het ministerie blijkt dat de stoptreinen niet winstgevend genoeg zijn waardoor het gevaar zou bestaan dat Arriva niet genoeg of te kort zou rijden.
Arriva reageert diep teleurgesteld. ,,Onbegrijpelijk en onterecht dat het ministerie hiermee reizigers in het Noorden beter openbaar vervoer ontzegt’’, reageert een woordvoerder van Arriva. ,,Wij hebben bij de noordelijke spoorlijnen juist bewezen dat we verlieslijdende lijnen weer rendabel kunnen maken.’’
Het ministerie heeft wel een tijdje serieus overwogen de twee lijnen vanaf Zwolle open te stellen voor ‘wilde treinen’ van Arriva, bevestigt de staatssecretaris. Dat vooral omdat de Europese Commissie eist dat Nederland zijn spoormarkt meer open stelt voor andere bedrijven. Dat wilde de Nederlandse politiek jaren geleden ook wel maar er is nu geen meerderheid meer voor verdere marktwerking.
Arriva legt zich niet neer bij dit besluit van het ministerie. ,,We voelen ons daarin gesteund door de inbreukprocedure die de Europese Commissie is gestart tegen de Nederlandse Staat’’, zegt de Arriva-woordvoerder.
Het ministerie zegt wel dat er voor de langere termijn misschien gesproken kan worden over decentralisatie van de noordelijke treinlijnen, net zoals met de kleinere spoorlijnen van en naar Groningen en Leeuwarden is gebeurd. Dat zegt Arriva met belangstelling te volgen maar het heeft ook de afgelopen jaren nergens toe geleid.
Extra stations en spitssneltrein mogelijk
Spoorbedrijf Prorail heeft in de voorbereiding van deze concessie ook onderzoek gedaan naar de toekomst van de noordelijke spoorlijnen. Het is op zich mogelijk met een extra spits-sneltrein te gaan rijden van Groningen naar Zwolle, stelt Prorail. Ook is het in theorie mogelijk dat er extra stations komen in Staphorst, Heerenveen-Thialf en Leeuwarden-zuid. Maar dat is allemaal voor de lange termijn.
Uit de analyses van Prorail blijkt ook dat er eigenlijk geen ruimte is voor de sneltrein van Groningen naar Parijs, die Arriva wil laten rijden. Volgens Prorail is daar geen plek voor in de Randstad en zouden er bestaande treinlijnen voor moeten verdwijnen. ,,Ze willen er gewoon geen plek voor maken’’, reageert de Arriva-woordvoerder.
