De nieuwe afspraken van PVV, VVD, NSC en BBB over asiel en migratie

Klaassen is ‘niet blij’ met het voorstel om de Spreidingswet in te trekken. Het is voor Klaassen niet duidelijk hoe politiek Den Haag de crisis op korte termijn dan wel wil tackelen. „Vluchtelingen komen nog steeds over de grens en bellen aan.”

Hoe de toekomst er nu uitziet is ‘koffiedik kijken’. Volgens Klaassen moet Den Haag, als de wet wordt ingetrokken, gelijk aan de bak. „Dan moet je nieuwe instrumenten ontwikkelen en vaststellen. Ik ga ervan uit dat ze dit dan met spoed aanpakken.” Zodra de nieuwe bewindvoerder die verantwoordelijk wordt voor asielzaken wordt aangesteld, kan die ‘onmiddellijk’ een belletje verwacht vanuit Westerwolde, zegt Klaassen.

,,Het niet uitvoeren van de Spreidingswet hakt erin. We zijn weer terug bij af. Deze crisis is door onszelf georganiseerd: namelijk door gemeenten die niet schouder aan schouder willen staan om mensen op te vangen. Het was al teleurstellend dat de Spreidingswet nodig was, maar we zien elke dag in Ter Apel dat dat zo is. Om die wet nu aan de kant te schuiven, zonder daarnaast antwoord te geven op de problemen die spelen is bijzonder slechte politiek.”

,,Het idee van een Asielcrisiswet zal bij de rechter geen standhouden, want er is helemaal geen crisis. Er is geen sprake van een noodsituatie. Dus die asielcrisiswet is een schijnoplossing. En Brussel gaat ons geen opt-out geven. We zijn gebonden aan internationale afspraken. Wat ze nu doen is: handjes voor de ogen houden, dan zien we het probleem niet.”

,,Het ergste is dat iedereen – de ombudsman, de kinderombudsman, de inspecties, de rechter – zegt dat dit zo niet langer kan. Dit coalitieakkoord is voor de bühne misschien krachtige taal, maar hier gaan we als samenleving hele wrange vruchten van plukken.”

‘Het is goed dat er duidelijkheid komt na maanden van formeren. De uitvoerbaarheid en juridische houdbaarheid van een aantal onderdelen uit het akkoord dat PVV-VVD-NSC-BBB hebben gesloten, baren ons wel zorgen. Onze belangrijkste zorg is dat de partijen zijn overeengekomen om de Spreidingswet in te trekken. Deze wet is hard nodig om meer stabiliteit in de asielopvang te krijgen en een einde te maken aan de huidige crisis. We moeten af van de noodopvang en bijbehorende onrust, die voor de samenleving, onze medewerkers en onze bewoners onhoudbaar is. De Spreidingswet op losse schroeven zetten, kan ervoor zorgen dat gemeenten op de rem trappen en we mínder in plaats van méér duurzame opvangplekken voor elkaar krijgen. Dan is het grasveld in Ter Apel weer heel dichtbij.’

‘Het COA heeft als taak humane opvang te bieden aan de mensen die al in Nederland zijn en recht hebben op opvang. Het intrekken van deze wet maakt het nog lastiger om onze wettelijke taak te kunnen uitvoeren. Een aantal punten is in lijn met onze inbreng voor de formatie, zoals het stellen van grenzen aan de opvang bij overlast gevend gedrag en het benutten van het arbeidspotentieel op onze locaties.’

„Deze maatregelen zijn niet alleen vaak ongefundeerd en contraproductief. Ze ontwrichten het asielsysteem en zijn bedoeld om vluchtelingen het zo onaangenaam mogelijk te maken in Nederland”, zegt Frank Candel, voorzitter van VluchtelingenWerk Nederland.

VluchtelingenWerk zegt dat het nieuwe kabinet „streng zijn en dit uitstralen” als een hoger doel ziet dan „het daadwerkelijk oplossen van problemen”. Volgens de vluchtelingenorganisatie wijst onderzoek uit dat maatregelen zoals door het nieuwe kabinet voorgesteld het aantal asielzoekers niet zullen verminderen. „Wat de maatregelen wel doen, is het asielbeleid onuitvoerbaar maken. Ze zorgen voor meer werkdruk bij de IND, langere wachttijden voor de asielprocedure, minder opvangplekken en een langere verblijfsduur in de opvang van asielzoekers.”

„Een zoveelste klap in het gezicht”, zegt Marco Visscher van Gemeentebelangen Westerwolde over het schrappen van de Spreidingswet. „Dramatisch. Dat was ons enige perspectief op verlichting.” Ook Wim Eilert (PvdA) verwacht dat instroombeperkende maatregelen – ‘als ze al lukken’ – veel tijd zullen vergen. „Wat wij nodig hebben is dat andere gemeenten ons gaan helpen. Daarvoor hadden we onze hoop op de Spreidingswet gevestigd.”

VVD-er Klaas Buigel noemt de gevolgen voor Ter Apel ‘ongewis’. Ook hij verwacht dat de maatregelen, waar hij wel achter staat, veel tijd gaan vergen en op juridische bezwaren stuiten, en dat de problemen zich in Ter Apel zonder Spreidingswet ondertussen opstapelen. Herma Hemmen van BBB schrok in eerste instantie van het schrappen van de Spreidingswet. „Als dat de enige maatregel was geweest zou dat slecht zijn, maar gelukkig staan er stevige maatregelen tegenover. Door de crisiswet kunnen we het echt behandelen als een noodsituatie, wat het ook is hier.”

‘Het strengste asielbeleid ooit’ hangt aan elkaar van aan de ene kant vage voornemens, en aan de andere kant plannen die er bij Europa niet door komen, is zijn eerste reactie. ,,Het zorgt voor verdere verslechtering van de opvang van asielzoekers en statushouders. Het opvangsysteem, onder meer in Ter Apel, zal nog verder vastlopen.”

Het lijkt er volgens hem op dat de coalitie kiest voor een bewust beleid van ‘verelendung’, verslechtering van de omstandigheden in de asielopvang. ,,Kennelijk met de onuitgesproken verwachting dat dit mensen zal afschrikken om naar Nederland te komen. Dat gaat niet werken, waardoor de problemen nog zichtbaarder zullen worden.”

,,Ik begrijp dat het kabinet in wording met een breed pakket aan maatregelen voor minder instroom wil zorgen. Maar dat zijn voor een groot deel maatregelen die eerder ook al ingezet waren en niet gewerkt hebben. Zoals het sneller uitzetten van mensen en het beperken van instroom. Of dat nu wel gaat lukken, kan ik nog niet overzien. Ik wil als commissaris van de Koning niet in politiek vaarwater komen maar ik ben oprecht heel benieuwd wat er in praktijk van terecht komt. Maar intussen loopt de druk op Ter Apel wel elke dag op.”