De rode lijn van het grote aantal BBB-stemmen en de rest van de partijen die daarbij in het niet vallen op de uitslagenavond in het Groninger provinciehuis. Foto: Corné Sparidaens
De BoerBurgerBeweging is er op ongekende wijze in geslaagd het ongenoegen onder Groningers en Drenten over het kabinet te vertalen naar verkiezingswinst. Zelfs partijen als de SP en Groninger Belang die normaal gesproken hadden kunnen profiteren van de ellende rond de gaswinning, hebben stemmen verloren aan de BBB.
Sandra Beckerman, Tweede Kamerlid voor de SP en boegbeeld van de gasprotesten, had met haar partijgenoten een lastige avond in het provinciehuis van Groningen. De SP verliest bijna overal en zit alleen in de stad Groningen een beetje in de plus. ,,Er blijkt een enorm onvrede te heersen over het kabinetsbeleid’’, zegt Beckerman. ,,BBB is er gewoon erg goed in geslaagd die mensen naar de stembus te krijgen’’, erkende ze. ,,Beter dan wij’’, moest ze teleurgesteld toegeven.
Dat geldt ook voor Groninger Belang, dat zelfs met optredens van voorman Bram Schmaal op de landelijke tv over de Groningse gasellende niet in is geslaagd te groeien in Groningen. ,,Ik zal al blij zijn als we uiteindelijk gelijk blijven’’, zei Schmaal toen de meeste uitslagen nog niet binnen waren. ,,Want ik begrijp ook wel dat veel van onze stemmen nu naar BBB gaan. Heel knap van ze.’’
Noordelijke thema’s telden minder dan stem tegen kabinet
En dat terwijl BBB niet eens erg duidelijk was over de gaswinning. Caroline van der Plas had zelfs nog voor een motie gestemd die stelde dat het opendraaien van de gaskraan geen taboe mocht zijn, al krabbelde ze daar later wat van terug. Ook over andere typisch noordelijke thema’s was ze niet erg duidelijk. Maar blijkbaar telde dat voor de kiezer minder dan een duidelijke stem tégen het kabinet. Blijkbaar was het veel mensen er vooral om te doen het kabinet Rutte een onvoldoende te geven, en bood een stem voor BBB daarvoor het meeste houvast.
Andere protestpartijen ter rechterzijde, zoals de PVV en JA21, konden eigenlijk wel vrede hebben met hun toch wat magere score. ,,Als maar duidelijk is dat het niet langer zo door kan met dit kabinetsbeleid en met dit linkse Groningse college’’, vond Ton van Kesteren van de PVV.
Provinciebestuur vormen wordt nog lastig
Of het daadwerkelijk gaat lukken om een provinciebestuur te vormen van minder linkse partijen en met de BBB, gaat alleen nog helemaal de vraag worden. Gronings BBB-voorman Gouke Moes liet woensdagavond al meteen aan GroenLinks-lijsttrekker Melissa van Hoorn weten dat ze morgen maar eens met elkaar moeten praten, en dat er vast van alles mogelijk is.
GroenLinks en de PvdA samen zijn, ruim na BBB, nog vrij groot in Groningen en reageerden opgelucht dat in de stad Groningen de linkse partijen nog ruim de grootste blijven. Ze zullen met D66, ChristenUnie en misschien zelfs de gegroeide Partij voor de Dieren en het in de stad vrij goed scorende Volt samen niet echt van plan zijn BBB te veel tegemoet te komen op het gebied van stikstof. Maar om zo’n overduidelijke winnaar als BBB daarmee ook helemaal buitenspel te zetten bij college-onderhandelingen, daar zullen ze voorlopig ook weer niet voor voelen.