Wereldwijd ontstaat een grote ongelijkheid in vaccinaties tegen corona: 'Totdat iedereen beschermd is, lopen we allemaal gevaar.' Bekijk hier de vaccinatiewereldkaart
In Sri Lanka wordt gevaccineerd met behulp van de vaccindoses uit het Covax-programma. Foto: Shutterstock
Terwijl sommige landen massaal vaccineren en (voorzichtig) weer uit lockdowns gaan, moeten vooral inwoners van armere delen in de wereld nog lang wachten op een prik. De coronavaccins zijn ongelijk verdeeld over de wereld, met het risico op virusmutanten en groeiende economische ongelijkheid tot gevolg.
In Israël kunnen inwoners op vertoon van een vaccinatiebewijs alweer naar culturele voorstellingen en sportwedstrijden, in Groot-Brittannië loopt het aantal besmettingen dankzij het vaccinatieprogramma zodanig terug dat de terrassen maandag open gingen. Het contrast met sommige landen in bijvoorbeeld Centraal-Afrika, waar het vaccineren nog moet beginnen, kan haast niet groter.
In Nederland verloopt het vaccineren ook niet zonder problemen, maar met 18,72 gezette prikken per 100 inwoners doen ‘we’ het beter dan het wereldgemiddelde. Zo’n vijf procent van de wereldpopulatie heeft nu minimaal één prik gehad, twee procent is volledig gevaccineerd. Voor de meeste vaccins geldt hiervoor dat twee prikken nodig zijn.
Bekijk hieronder de vaccinatiewereldkaart, je kan zoomen door de ‘Control’ of ‘Command’-knop in te houden.
Israël, Chili en Bhutan
In Israël is inmiddels al meer dan de helft van de bevolking volledig beschermd tegen het coronavirus. De laatste weken vallen ook twee andere landen op die in ontzettend rap tempo inenten. Zo voerde Chili begin februari de vaccinatiesnelheid flink op dankzij de grote voorraden van het Chinese Sinovac-vaccin die het land al in vroegtijdig stadium bestelde.
Ook Bhutan doet het uitzonderlijk goed. Het Zuid-Aziatische land werd deze week plots koploper qua priksnelheid. In een week tijd vaccineerde het aan China en India grenzende land zestig procent van de bevolking. Dit met dank aan een ‘cadeautje’ van India, dat zo’n 600.000 vaccins aan het buurland leverde.
Toch lag de voorraad nog twee maanden opgeslagen tot er daadwerkelijk geprikt werd. Volgens een adviesraad van boeddhistische monniken stonden de sterren stonden nog niet goed.
Covax
Tegelijk zijn er nog veel landen in de wereld waar de vaccinatiecampagne nog amper of helemaal niet is begonnen. Rijkere, voornamelijk westerse landen zijn afgelopen jaar het slagvaardigst geweest op de vaccinmarkt, waardoor armere landen in Azië, Afrika en Zuid-Amerika op hun beurt moeten wachten.
Het Covax-programma van de Wereldgezondheidsorganisatie moet vaccins bezorgen bij landen die zelf niet genoeg slagkracht hebben. Rijkere landen kunnen geld doneren waarmee Covax vaccins inkoopt, of doneren een deel van hun ingekochte voorraad. De organisatie verdeelt deze vervolgens over de rest van de wereld.
Virusmutatie
Het herverdelen is ook in het belang van de rijke landen, stellen wetenschappers. In gesprek met RTL Nieuws zei dokter Willis Akhwale van het Keniase ministerie van Gezondheid het inslaan van vaccins onbegrijpelijk te vinden: „Waarom massaal inslaan terwijl anderen juist tekorten hebben, terwijl dit een overdraagbare ziekte is? Pas totdat de hele wereld beschermd is, lopen we allemaal gevaar. Nieuwe varianten zullen blijven komen.’’
Daarnaast ontstaat een grotere economische ongelijkheid als sommige landen weer van het slot kunnen, en andere nog misschien wel jarenlang in lockdown zitten. De Nederlandse regering kondigde eind 2020 aan dertig miljoen euro beschikbaar te stellen voor Covax.
