Elon Musk houdt zich met tool Grok, verbonden aan X, ook bezig met kunstmatige intelligentie. De Europese Commissie wil Europa minder afhankelijk maken van Amerikaanse technologie en zet daarom in op AI-factories. Foto: AFP / Lionel Bonaventure
Het provinciebestuur deelt het enthousiasme over de Groningse kandidatuur voor de komst van een AI Fabriek. In mei moet daarvoor een concreet plan zijn ingediend in Brussel.
De Groninger Staten schaarden zich woensdag vrijwel unaniem achter een motie van het CDA die de provincie aanspoort om mee te werken aan de komst van zo’n ‘supercomputer’, waar bedrijven en onderzoeksinstellingen kunnen werken aan nieuwe toepassingen van kunstmatige intelligentie.
De Europese Commissie wil de komende jaren vijf AI-gigafabrieken realiseren om de wereldwijde slag op het gebied van ‘artificial intelligence’ niet te missen. In deze woelige geopolitieke tijd wil Brussel niet afhankelijk zijn van koplopers China en de Verenigde Staten.
NOM bereidt formele kandidaatstelling voor
De Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM) bereidt nu een officiële aanvraag voor om Groningen naar voren te stoten als kandidaat voor zo’n AI Factory. Ook het regionale bedrijfsleven en kennisinstituten als het Universitair Medisch Centrum Groningen omarmen de Groningse kandidatuur.
Ook Nederland beraadt zich op een eigen AI-faciliteit. Het enige probleem: de Europese subsidiepot gaat alleen open voor landen die ook zelf mee investeren. Het kabinet heeft daar nu nog geen geld voor, maar kondigde vorige week aan op zoek te gaan naar middelen.
In dat kader kijkt het specifiek naar Groningen. Mogelijk zou een AI Fabriek in de provincie kunnen worden mee-gefinancierd uit de miljarden die Den Haag heeft toegezegd in het kader van Nij Begun, het investeringsprogramma dat de provincie nieuw perspectief moet geven na zestig jaar gaswinning.
Enorme impuls voor Groningen
De Groninger Staten staan daar positief tegenover. Een AI Fabriek ofwel ‘AI Factory’ kan een enorme impuls voor Groningen zijn, zegt CDA-fractievoorzitter Robert de Wit, de initiatiefnemer van de woensdag aangenomen motie.
Zowel economisch als maatschappelijk zijn er grote voordelen, zegt de CDA-voorman. Hij wijst onder meer op AI-toepassingen op het gebied van de gezondheidszorg die het mogelijk maken ziektes sneller en acurater vast te stellen en behandelen.
Ook kersvers gedeputeerde Erik Jan Bennema ziet „grote maatschappelijke baten” bij de mogelijke komst van een AI Fabriek. De immense rekencapaciteit van zo’n supercomputer kan ook het eigen bedrijfsleven volgens hem helpen om nieuwe toepassingen te ontwikkelen.
Een vergelijking met mega-datacentra is volgens de gedeputeerde niet terecht. Zulke zogenoemde hyperscales zijn een politiek heet hangijzer in de Staten vanwege omdat ze extreem veel stroom en water gebruiken. Bovendien vormen de immense ‘dozen’ waarin ze gehuisvest zijn, een zware aanslag op het landschap.
Niet te vergelijken met Hyperscale-datacenter
Bennema benadrukt dat een AI Fabriek bij lange na niet zo groot is als een hyperscale. Die laatste kan tot 10 hectare groot zijn, een AI Fabriek is volgens de gedeputeerde hooguit 500 vierkante meter groot. „Dat is op zich goed inpasbaar.”
Bennema erkent wel dat ook zo’n supercomputer groter hoeveelheden stroom verbruikt, zelfs tot 10 keer zoveel als een hyperscale, volgens een kritische fractievoorzitter Dries Zwart van de Partij voor het Noorden.
Maar ook dat is voor de gedeputeerde geen onoverkomenlijk problemen. De economische en maatschappelijke voordelen wegen voor hem zwaarder. Net als uiteindelijk ook voor Zwart die zich ondanks zijn kritiek achter de motie schaarde. Alleen de SP en de Partij voor de Dieren stemden tegen.
Provincie investeert niet zelf: Geld moet vanuit Nij Begun komen
Zelf zal de provincie geen eigen geld in de bouw steken, benadrukt Bennema. „Als er vanuit de regio geld bij moet, dan zal dat vanuit Nij Begun moeten komen”, stelt hij.
Vanwege het grote belang voor de Groninger economie is dat ook gerechtvaardigd, vindt ook Jakob Klompien, die als kwartiermaker een Economische Agenda voor Nij Begun opstelde en daarvoor woensdag brede politieke bijval kreeg van de Staten.
Ook een investering in een AI Fabriek past daarin, vindt Bennema. De hele Nij Begun-regio kan daar in de toekomst vruchten van plukken, van het midden- en kleinbedrijf en de universiteit en hogescholen tot de regionale volksgezondheid. „Kost het veel energie? Ja. Levert het ook veel op? Ja”, houdt de gedeputeerde de Staten voor.
