Stien Brouwer in haar kledingwinkel in Haren. Ze stopt na zestig jaar in de mode. 'Als ondernemer kun je nooit achterover leunen'. Foto: Jaspar Moulijn
Vanaf haar vijftiende zat Stien Brouwer in de mode. Nu, zestig jaar later, vindt ze het welletjes en sluit ze haar zaak in Haren. ‘Je moet niet stoer zeggen: we pakken er nog een paar jaar bij.’
Echte kerstbomen versierd met lichtjes zorgen voor een vrolijke sfeer in Private Style, de modezaak die Stien Brouwer bijna 19 jaar geleden opende in het centrum van Haren. Hoewel de winkel nog maar anderhalve week open is, ziet het er gezellig uit. ,,Dat moet ook wel, anders verkoop je niets’’, lacht de Groningse.
De klanten reageerden aangedaan, toen ze vertelde dat ze ermee ging stoppen. ,,Ja, dat was dramatisch. Sommige mensen vonden het heel erg jammer. Er zijn klanten die ik al heel lang ken, dus dat snap ik wel’’, zegt de 75-jarige ondernemer, terwijl ze haar hand opsteekt om de groet van een buiten passerende bekende te beantwoorden.
,,Ik ben geboren in Onstwedde, in een ondernemersgezin. Het was een harmonieus gezin, maar keihard werken was ons niet vreemd. Mijn vader was expediteur en de boderijder van het dorp en omstreken. Ik ben van jongst af aan met mode opgeroeid. Je moest goed in de kleren zitten. Dat mocht twee keer per jaar, dan werden de betere winkels opgezocht en dan mochten wij mooie kleding uitzoeken. ik heb mode altijd fantastisch gevonden. Ik herinner me dat het me altijd aansprak als mijn ouders naar het theater gingen en mijn moeder mooi gekleed van de trap af kwam.’’
Studeren in de avonduren
Heeft ze ooit overwogen om iets buiten de mode te doen? ,,Nee. Toen ik mijn school af had, had ik er wel een paar jaar aan vast kunnen plakken om dan de verpleging in te gaan. Maar mijn ouders zeiden: dat moet je niet doen, dat is niks voor jou. Dus ik ging werken en in de avonduren studies doen van dingen die ik leuk vond.’’
Ze belandde op haar vijftiende in het modevak. ,,Mijn eerste werkgever was de firma De Raad in Oude Pekela. Dat was een winkel die alles te koop had: kleding, vloerbedekking en gordijnen. Ik heb daar niet zo lang gewerkt, ik had al een beetje kapsones, zoals dat bij ons in het dorp heette. Die winkel was me niet modieus genoeg. Zo kwam ik in Stadskanaal bij modehuis Eekhof. Op mijn achttiende was ik daar leidinggevende, met zo’n tien of twaalf mensen aan personeel. Ik deed daar de inkoop. Zo werd ik al snel met de neus op de goeie dingen gedrukt.’’
In 1997 begon ze voor zichzelf in Veendam, dat nog steeds haar woonplaats is. Die winkel werd na een aantal jaren verkocht. Vervolgens kwam Haren op haar pad en opende ze Private Style.
In de watten leggen
,,Het draait in dit vak om de klant, die moet gezien worden en zich welkom voelen. Je moet ze in de watten leggen. Koffie, hapje, drankje en een luisterend oor. En je hebt een goed inlevingsvermogen nodig. Er moet kortom een gastvrije situatie zijn. Dan pas komt je vak om de hoek kijken. Het begint dus met die gastvrijheid. Maar als je de klant alleen laat kijken en je doet er niets mee, dan rinkelt de kassa niet. Dan kun je zo’n pand als dit niet onderhouden’’, zegt Brouwer.
,,Vroeger werd je hier veel meer in opgeleid. Dat is nu een beetje verleden tijd geworden.. Hoe ga je met al dit soort dingen om? Voor mij is het simpel, maar voor veel mensen is het moeilijk.’’
Ze onderbreekt het gesprek, een vrouw komt de winkel binnen en vraagt naar een kerstjurk. ,,Wat zoekt u precies? Heeft u een speciale kleur in uw hoofd? Neus maar even lekker rond.’’
Hoe steekt een lijf in elkaar?
Veel mensen zijn onzeker over hun uiterlijk. Met goed zittende kleding kun je daar wat aan doen, weet Brouwer uit ervaring. Dus geeft ze graag advies. ,,Die onzekerheid halen wij weg bij de klant. Ik heb bij mijn opleiding ook ontwerp gedaan, ik kan dus prima zien hoe een lijf in elkaar steekt. En de centimeters zijn niet bij iedereen goed verdeeld. Dat is wel een dingetje, daar draait het eigenlijk om. Ik doe elke dag mijn best het lijf er nog beter uit te laten zien dan het al is. Daar zijn formules voor, afstand schouders-borst, borst-taille enzovoorts. Dat is niet bij iedereen hetzelfde. Maar dat is mijn vak.’’
Het gaat om een zakenpak voor een jurist, maar net zo goed om een sportieve spijkerbroek of een chic feestjurkje. Een outfit voor een sollicitatiegesprek. Of gepaste kleding voor een crematie.
Haar clientèle maakt graag gebruik van haar advies en vertrouwt daar ook op, zegt Brouwer. ,,Je moet hun lijf en stijl kennen om ze te kunnen adviseren. Ik zorg dat ze op het podium en bij al die congressen die ze bezoeken zich in elk geval geen zorgen over hun kleding hoeven te maken. Ze krijgen daarmee een stukje gemak, het wordt voor ze geregeld. Dat vinden ze fantastisch in hun vaak drukke leven.’’
Mensen willen er goed uit zien
,,Hier wordt ingekocht voor de dochter, de moeder en de moderne oma. Ik heb klanten die hier zijn geboren, maar zijn vertrokken naar Baarn, Amersfoort of Amsterdam. Ze hebben knappe banen. En nu ik stop, zeggen ze: vertel me maar, waar moet ik nu mijn kleding kopen? Dan zeg ik: er zijn in jouw buurt ook mooie winkels. Die zijn er inderdaad, zeggen ze dan, maar ik krijg niet die volgorde die ik bij jou gewend ben.’’
De groep die eisen stelt aan kleding en bereid is er meer voor neer te tellen is gegroeid, ziet Brouwer. Velen vinden hun tenue belangrijker, denkt ze. ,,Mensen zijn welvarender en willen er altijd goed uit zien, niet alleen op het werk. Ze willen in het weekeind ook een goede spijkerbroek aan met een fijne trui erbij.’’
Ze verkoopt veel Italiaanse merken en komt ook regelmatig in Italië, want ze heeft er familie. ,,Ik ga vaak naar Milaan om inspiratie op te doen. Ik kan me voorstellen dat ik straks, wanneer de winkel is gesloten, daar meer tijd voor heb.’’
,,Ik heb genoeg leuke dingen kunnen doen in al die jaren als ondernemer. Maar het is wel mijn bedrijf, ik ben er verantwoordelijk voor. Ook als er corona langs komt. Of een economische crisis, zoals in 2008. Dat was de moeilijkste periode. Dat moet je pas op de plaats maken. Maar je kunt nooit achterover leunen als ondernemer.’’
Tranen vergoten
Het mooiste vond ze in al die jaren de contacten met klanten. ,,Als deze tafel kon praten, dan was ik vijf boeken verder’’, zegt Brouwer gezeten aan de tafel in haar winkel waar vaste klanten koffie konden drinken. ,,Hier zijn tranen vergoten, hier wordt veel besproken. Mensen zitten soms met problemen, waardoor ze nog onzekerder zijn over hun uiterlijk. Je houdt het zakelijk, maar gaat soms een stapje verder. Dat is ook de reden dat de klanten die ik heb zich hier thuis voelen.’’
Op je 75ste nog een winkel draaiende houden, is dat niet loodzwaar? ,,Nee, anders had ik hier niet gezeten. Ik heb altijd uitdagingen nodig, dat zit in mijn karakter. In het voorjaar liet mijn gezondheid me ernstig in de steek. Maar dat ik nu stop komt vooral omdat ik zestig jaar heb gewerkt, waarvan bijna de helft als zelfstandig ondernemer. Dan is het een keer mooi geweest, ik moet tevreden zijn. Dan moet je niet stoer zeggen: hupsakee, we pakken er nog een paar jaar bij. Maar ik ga dit straks ontzettend missen, dat weet ik wel zeker. Ik hou van dit vak. Ik heb het niet voor niets zo lang gedaan.’’