Ronald Mulder vindt het maar vreemd dat het altijd maar over de betaalbaarheid van de zorg gaat. Want het belangrijkste doel van de economie is toch het maximaliseren van ons welzijn.
Het klopt niet stond op de sticker die mijn aandacht trok. Als je erop let, zit de stad vol met stickers. Vooral verkeersborden, lantaarnpalen en dergelijke zijn populair. De meeste stickers zijn advertenties, maar geregeld zitten er ook uitingen van humor tussen of zelfs kunst.
Ik vermoed dat Het klopt niet in de laatste categorie valt. De tekst, zonder nadere verklaring, nodigt de toeschouwer uit om zelf op zoek te gaan naar wat er dan niet klopt en zo de dogma’s van de moderne tijd bloot te leggen. Zoiets.
Of het was het werk van een doorgedraaide complotdenker, dat kan natuurlijk ook.
In ieder geval, ik moest aan de zorg denken. En aan de kosten van de zorg, en de betaalbaarheid. Want als het over zorg gaat, gaat het altijd over kosten en betaalbaarheid, bij economen. En daar klopt iets niet. Want het belangrijkste doel van de economie, en van de politiek, is toch het maximaliseren van ons aller welzijn. The greatest happiness for the greatest number; het grootste geluk voor het grootste aantal mensen. Wat een mens gelukkig maakt is misschien iets heel individueels, maar voor de meeste mensen staat een lang en gezond leven toch wel hoog op het lijstje. Daarvoor is zorg nodig.
Omdat we dat niet kunnen betalen
Dus we hebben iets – zorg – wat rechtstreeks bijdraagt aan een van onze belangrijkste doelen en waarvan we tegelijkertijd voortdurend bang zijn dat we er te veel van zullen produceren ‘omdat we dat niet kunnen betalen’ of ‘omdat we daar de mensen niet voor hebben’. Dat is raar.
Het wordt nog vreemder. We geloven met elkaar dat we heel veel andere dingen moeten doen om daarmee de zorg te kunnen betalen. De economie moet op volle toeren draaien. We tolereren allerlei activiteiten die aantoonbaar de gezondheid van veel mensen schaden – denk alleen maar aan Schiphol en de gaswinning. Half Nederland werkt zich in een burn-out en nog is het niet genoeg. We moeten later met pensioen, en wie parttime werkt is een uitvreter. Daar klopt toch iets niet?
Zorg produceert boekhoudkundig niets
Wat ook niet helpt, is dat de zorg boekhoudkundig gezien niets produceert. De geredde levens en de gezondheidswinst komen niet in de nationale rekeningen terecht. Dat geldt nog sterker voor preventie. Het voorkómen dat iemand ziek wordt, wordt helemaal nergens geregistreerd. We zijn als een voetbalteam dat zijn tactiek probeert te bepalen zonder dat het weet hoeveel doelpunten het eigenlijk scoort. Of tegen krijgt.
Het allervreemdste is dat we inmiddels vrij goed weten wat goed is voor de volksgezondheid, onder meer uit onderzoek in zogeheten blue zones – gebieden waar opvallend veel mensen gezond oud worden. Kort samengevat gaat het om lifestyle, relaties en bestaanszekerheid. Vertaald in beleidsadvies is dat: zorg dat het aantrekkelijk is om te lopen en te fietsen, dat er gezonde voeding in de winkels ligt, dat mensen tijd hebben voor elkaar en dat ze genoeg geld hebben om aan de maatschappij deel te nemen.
Zeg het maar. Is dat inderdaad wat we doen? Of klopt er toch iets niet?
