De prijsstijging bleef lang achter, maar gaan we straks dan toch meer betalen voor brood? 'Je hebt nu een gezamenlijk excuus'

Dat stelt Sebastiaan Schreijen, sectoranalist Food van Rabobank. Inkopers van supermarkten worstelen al tijden met fabrikanten over prijsverhogingen in de schappen. Producenten hebben op veel vlakken met kostenstijgingen te maken: van verpakkingen tot transport en personeel. Grote leveranciers als DE, Pepsico, Lays en Heineken hebben al verhogingen kunnen doorvoeren, maar het is nog lang niet voorbij. ,,Retailers proberen het tegen te houden, maar er is geen producent die ik ken die willens en wetens producten voor lange tijd met verlies gaat verkopen’’, stelt Schreijen. ,,Supermarkten gaan er uiteindelijk ook in mee, anders heb je lege schappen.’’

Daar bovenop komt nu de oorlog in Oekraïne. De consument zal de gevolgen op alle fronten - naast de al fors oplopende inflatie - gaan voelen. De prijzen voor gas en graan - Oekraïne wordt ook wel de graanschuur van Europa genoemd - stegen de afgelopen dagen met tientallen procenten. En dat heeft gevolgen voor de bakkerijen. ,,Het kan best zo zijn dat bakkers een deel van hun energiecontract open hebben gelaten en de rest voor een spotprijs op de markt inkopen. Dan ben je natuurlijk meteen de sjaak.’’

Waar bijvoorbeeld glastuinbouwers hun kassen deels leeg kunnen laten om kosten te besparen, is dat voor bakkers geen optie. Schreijen: ,,Vers brood moet gewoon geleverd worden en je kunt niet de gasoven maar half aandoen. Dit kan industriële bakkers in sommige gevallen wel een ton extra per maand aan gaskosten opleveren.’’ Oekraïne staat ook bekend als de grootste exporteur van zonnebloem- en raapzaadolie. Dat laatste wordt verwerkt in allerlei producten, van margarine tot shampoo. ,,Dat gaan we op termijn ook merken.’’

 

Op veel vlakken zijn de prijzen al verhoogd: voor koffie betaal je volgens cijfers van Rabobank gemiddeld 8,4 procent meer en boter en margarine is met 12,2 procent in prijs omhoog gegaan. Brood liep tot nu toe achter, met een stijging van rond de 3 procent. Maar dat gaat nu wel komen, verwacht Schreijen.

,,We kopen het iedere dag en supermarkten waren heel terughoudend om de prijzen daar te verhogen, maar hebben nu een gezamenlijk excuus. Iedereen heeft het erover en juist nu is het beter te doen om er twee dubbeltjes bovenop te doen. Als je als supermarkt kunt wijzen op de voorpagina van de krant, is het net wat makkelijker voor de consument om de prijsstijging te accepteren. Maar de consument krijgt nog veel meer om z’n oren.’’

De portemonnee zal een stuk sneller leeg zijn door oplopende gas- en benzineprijzen, de gemeentebelastingen die omhoog gaan en überhaupt het dagelijkse leven dat duurder wordt. ,,Er is nu even euforie omdat de coronamaatregelen eraf zijn, maar als je straks ineens honderd euro moet overmaken van je spaarrekening naar de betaalrekening, dan komt er eens een moment dat je gaat bezuinigen. Wordt het een sterrenrestaurant of McDonald’s? De Albert Heijn of Aldi? Biefstuk of gehakt?’’

Het effect van de gestegen prijzen zal deels blijvend zijn, verwacht Schreijen. ,,Er was een reden om gas uit Rusland, graan uit Oekraïne of andere spullen uit Azië of Zuid-Amerika te halen. Als je diezelfde grondstoffen nu dichter bij huis zoekt, dan betaal je daar meer voor. Zie het als een soort verzekeringspremie.’’