Boeren in Laaghalerveen protesteren met spandoeken tegen de uitbreiding van oefenterrein De Haar. Foto: Marcel Jurian de Jong
LTO Noord is niet blij met de plannen van Defensie om een oefenterrein te realiseren nabij het Witterveld. Uiteraard vreest de landbouworganisatie verlies van agrarische grond. Maar dat Defensie tegelijk juist méér ruimte wil geven aan natuur, leidt tot ‘verbazing en verontwaardiging.’
Tijdens eerdere werkbezoeken aan Drenthe gaf staatssecretaris Gijs Tuinman van Defensie aan dat hij de belangen van de landbouw nadrukkelijk zou meewegen in de locatiekeuze voor een nieuw oefenterrein bij Assen. Volgens land- en tuinbouworganisatie LTO Noord is van het voornemen van de BBB-politicus weinig overgebleven.
Hoewel Defensie oorspronkelijk aangaf voldoende te hebben aan 200 hectare nieuw oefengebied, ‘pikt’ de krijgsmacht in het Ontwerp Nationaal Programma Ruimte voor Defensie nu liefst 292 hectare in. Een aanmerkelijk deel daarvan wordt gegeven aan de natuur.
Claim op landbouwgrond
Zo moet het Natura 2000-gebied Witterveld hydrologisch worden ondersteund en zou er een ecologische verbinding moeten worden gerealiseerd tussen het Witterveld en het Hijkerveld. Dat staat in het milieueffectrapport (plan-Mer).
Agrarische grond verdwijnt nu ten faveure van natuur. Dat is extra wrang voor de boeren in het gebied die mogelijk hun gewassen moeten verplaatsen of zelfs moeten stoppen met hun bedrijf. „De claim op landbouwgrond is veel groter dan noodzakelijk”, stelt Roel Visser vast. Hij is als beleidsadviseur verbonden aan LTO Noord. „Dit raakt het belang van tientallen agrarische ondernemers en hun gezinnen.”
Het kwetsbare natuurgebied van Witterveld. Foto: Marcel Jurian de Jong
Vooral de voorgenomen hydrologische maatregelen in het gebied wekken verbazing. Een deel van het gebied wordt daardoor nat en drassig. Of het dan nog geschikt is als oefenterrein, waagt de landbouworganisatie te betwijfelen. Eerder ecologisch onderzoek zou niet hebben aangetoond dat een waterbuffer-systeem noodzakelijk is voor de waterhuishouding in het gebied, meent LTO Noord.
Broedseizoen van vogels
Dat het Hijkerveld en het Witterveld in de plannen gekoppeld worden door een ecologische zone, zou ook best consequenties kunnen hebben voor Defensie. In het broedseizoen van vogels kan er vier maanden lang niet geoefend worden.
Het heide en hoogveengebied Witterveld geldt sinds 2013 als Natura 2000-gebied. Grootschalige militaire oefeningen met tanks, militaire voertuigen en helikopters zullen ongetwijfeld van invloed zijn op de stikstofneerslag in de kwetsbare natuur.
Stikstofruimte
In het plan-MER wordt de verwachting uitgesproken dat de extra stikstofuitstoot gecompenseerd kan worden door het vertrek van de boeren uit het beoogde oefengebied. Maar daar is LTO Noord het niet mee eens. Zij vinden dat de boeren die gedwongen worden elders hun bedrijf voort te zetten, deze stikstofrechten mee moeten kunnen nemen.
„Of, als dat door salderingsregels juridisch niet kan, dat andere boeren in het gebied die nu buiten hun schuld geen vergunning hebben, die stikstofruimte krijgen”, stelt Visser namens LTO Noord. Te denken valt onder andere aan de groep zogenaamde PAS-melders, die al jaren dankzij een falende overheid in overtreding is als het gaat om de stikstofuitstoot.
Bezorgde omwonenden buigen zich over de plannen van Defensie tijdens een informatiebijeenkomst. Foto: Marcel Jurian de Jong
Het verbaast LTO Noord dat Defensie geen hybride gebruik van de landbouwgrond overweegt. „Militairen moeten toch in de meest realistische omstandigheden oefenen? Daar horen dan behalve stedelijke omgevingen ook zeker landbouwpercelen bij”, aldus Roel Visser.
LTO Noord heeft Defensie een zienswijze gestuurd waarin de weerstand tegen het uitbreidingsplan wordt uitgelegd. Boeren, inwoners en ondernemers in het gebied verzetten zich eveneens tegen de plannen. Bewoners aan de Boermarkeweg vrezen voor geluidsoverlast, luchtverontreiniging en onverkoopbare woningen. Defensie heeft in totaal 150 bezwaren uit de provincie Drenthe ontvangen.
