De biomassacentrale in de Nieuwveense Landen. Foto: Wilbert Bijzitter
De bestuursrechter van de rechtbank Noord -Nederland in Groningen boog zich dinsdag over het beroep en het verzoek om een voorlopige voorziening. Dit naar aanleiding van het afwijzen van het handhavingsverzoek dat de Natuurbeschermingswacht Meppel heeft ingediend bij de provincie Drenthe om de biomassacentrale in de wijk Nieuwveense Landen in Meppel te sluiten en gesloten te houden. De provincie heeft dat verzoek afgewezen en tegen dat besluit tekent de Natuurbeschermingswacht bezwaar aan bij de rechter.
Volgens Geert Starre van de Natuurbeschermingswacht heeft de centrale geen vergunning op grond van de Wet natuurbescherming. Ook is er in het kader van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen melding gemaakt van uitstoot van stikstof, als gevolg van het stoken van de biomassacentrale met houtpellets.
Volgens Starre draagt de centrale bij aan de neerslag van stikstofoxiden op Natura 2000-gebieden, waardoor de natuur wordt aangetast. Het sluiten en gesloten houden van de centrale zou daarom noodzakelijk zijn. De Natuurbeschermingswacht is zich bewust van het feit dat dan honderden huishoudens letterlijk in de kou worden gezet, immers zij zijn afhankelijk van de centrale voor de verwarming van hun woning en voor warm tapwater. Een compromis is dan ook mogelijk: de centrale zou moeten overschakelen op aardgas. De voorzieningen daarvoor zijn in de centrale aanwezig, want ook in het geval van nood wordt de centrale op gas gestookt.
‘Minister vraagt om niet handhavend op te treden’
De provincie Drenthe is niet overtuigd dat de centrale enorm bijdraagt aan de neerslag van stikstof. Volgens een woordvoerder is het ministerie bezig om bedrijven die geen vergunning hebben en een kleine uitstoot veroorzaken te legaliseren. Hierbij gaat het in Drenthe om zo’n 300 bedrijven die in het verleden een PAS-melding hebben gedaan. Het PAS is door de Raad van State in mei 2019 naar de prullenbak verwezen. De bedrijven die daardoor getroffen zijn, worden nu in kaart gebracht. Daarna zijn de bedrijven aan de beurt die geen PAS-melding hebben gedaan, maar zonder melding minder dan 0,05 mol stikstofdispositie veroorzaken. Volgens de provincie wordt er daarna gekeken naar andere bedrijven, zoals de biomassacentrale. „De minister wil de stikstofdepositie omlaag brengen maar tegelijkertijd ook de PAS-melders en PAS-vrijstellingen legaliseren.” De minister vraagt aan de provincies om in de tussentijd nog niet handhavend op te treden, aldus de provinciewoordvoerder.
De rechtbank in Groningen had hier vragen over. „Er is dus een papieren- en een echte realiteit. Het ministerie komt met programma’s om de uitstoot naar beneden te krijgen en om bedrijven zonder vergunning te legaliseren. Maar ondertussen lopen er al wel procedures tegen bedrijven zonder vergunning.”
‘Als we handhaven zouden we bedrijven ‘stuk’ maken’
„Als we nu handhavend optreden tegen PAS-melders en andere bedrijven zouden we ze ‘stuk maken’. We moeten op basis van de programma’s van het ministerie een eerlijke keuze maken welke stikstofbronnen moeten verdwijnen en welke mogen blijven bestaan”, betoogde de woordvoerder namens de provincie Drenthe.
„Maar waar baseert u de gedachte op dat de centrale een vergunning krijgt?”, was de concrete vraag van de rechter aan de provincie. „Is er wel ruimte voor de stikstofdepositie van dit bedrijf?” Het is volgens de rechter bovendien een feit dat het bedrijf geen vergunning heeft. „Wat maakt het dan dat de provincie zo terughoudend is?”
‘Waarom is er nog geen onderzoek gedaan?’
De rechter wilde daarnaast weten waarom er nu nog geen onderzoek is gedaan naar de gevolgen van de uitstoot voor de Natura 2000-gebieden, zoals het Holtingerveld. Volgens de provincie is de achtergronddepositie, dus de neerslag van allerlei andere bronnen veel te hoog en zou het effect van de neerslag van de centrale niet te meten zijn.
Starre ziet dat anders. Hij hekelde de eigenaar van de centrale in Meppel, Croonwolter&dros, die volgens hem op geen enkele manier meewerkt. Het bedrijf had volgens de Natuurbeschermingswacht al lang aan de provincie kunnen doorgeven hoeveel ton houtpellets het per jaar in de centrale verstookt. Aan de hand van onder andere die gegevens hadden dan berekeningen kunnen worden gemaakt over de stikstofuitstoot. Er is nu er geen deugdelijke natuurtoets waaruit blijkt dat de centrale onder de norm van de vrijstelling blijft.
