In optocht door de Hoofdstraat in Hoogeveen, tijdens de Internationale dag van de Witte Stok. Foto: Gerrit Boer
De Internationale Dag van de Witte Stok wordt altijd gevierd, maar de dagelijkse praktijk is voor veel blinden en slechtzienden geen feest. „Weggebruikers zien de witte stok nogal eens over het hoofd of weten niet dat het een officieel stopteken is”, zegt voorzitter Elisabeth Smelik van de Oogvereniging Drenthe.
En dus blijft de Dag van de Witte Stok nodig, om ‘zienden’ bewust te maken van het belangrijke hulpmiddel, dat voor mensen met een visuele beperking een manier is om zich veilig te verplaatsen. Met de stok kan de ondergrond worden afgetast en aangegeven worden dat men wil oversteken. De witte stok is dus ook een symbool van zelfstandigheid.
De 55ste editie in Drenthe werd woensdag in Hoogeveen gevierd. Met stands van Koninklijke Visio, Bartiméus, Veilig Verkeer Nederland, de Oogvereniging en KNGF Geleidehonden. Ook was er een ervaringsparcours, waar winkelend publiek kon ervaren hoe het is om met minder of geen zicht te navigeren tussen obstakels.
Oversteken is een flinke uitdaging
Elisabeth Smelik, die door een zeldzame oogziekte op latere leeftijd blind werd, is ervaringsdeskundige. Oversteken is voor haar soms een flinke uitdaging. En het gaat niet altijd goed.
„Het heeft me al eens de punt van mijn stok gekost, doordat een fietser me te laat zag”, zegt ze. „Of ik hoor auto’s op het laatste moment hard remmen. Nou, dan zit het hart me in de keel.”
Behalve de toegenomen verkeersdrukte maken de vele elektrische fietsen en auto’s het er voor blinden en slechtzienden niet eenvoudiger op.
,,Die hoor ik gewoon niet”, zegt Smelik, tevens voorzitter van de Oogvereniging Drenthe. „Ik hoop dan maar dat weggebruikers mij wél zien. Vooral bestuurders van fatbikes, die soms met een rotgang langskomen en die – naar ik begrijp – niet zelden meer aandacht voor hun mobieltje hebben. Het maakt me onzekerder. Ik wil er niet zielig over doen, maar het maakt onze gang door de openbare ruimte wel ingewikkeld.”
Oversteken is voor blinde en slechtziende mensen niet altijd een pretje. Foto: Gerrit Boer
Onderzoek leert dat een derde van de wittestokgebruikers zich onveilig voelt bij het oversteken. Niet verrassend aangezien 40 procent van de weggebruikers niet weet dat ze moeten stoppen. Ook is de onbekendheid met het oversteekgebaar met de witte stok relatief groot.
Met de Dag van de Witte Stok vragen mensen met een visuele beperking aandacht voor het belang en de betekenis van het hulpmiddel. „Het gaat deze dag draait dus niet om de aanwezigheid van obstakels, de aanwezigheid van geleidestroken of de toegankelijkheid”, benadrukt Smelik. „Dat zijn ook belangrijke zaken, maar dat is vooral aan de politiek. Deze woensdag staat de witte stok centraal.”
Veel stress
Gebrek aan kennis en aandacht leidt dagelijks tot onveilige momenten, bijna-ongelukken en veel stress
„Veel automobilisten, fietsers en voetgangers weten niet dat je moet stoppen voor een persoon die met een witte stok wil oversteken”, weet directeur Carin Hoorn van de Oogvereniging. „Dat gebrek aan kennis en aandacht leidt dagelijks tot onveilige momenten, bijna-ongelukken en veel stress.” Haar oproep aan weggebruikers: geef mensen met een visuele beperking ruimte en wees alert.
Elisabeth Smelik is blij met de voorlichting en tips die de situatie voor blinden en slechtzienden kunnen verbeteren. „Dat is ook nodig”, meent ze. „Persoonlijk zou ik graag zien dat scholen ons uitnodigen voor lessen in de praktijk. Ik geloof erg in bewustwording en aanschouwelijk onderwijs. Kijken, doen en ervaren hoe het is om je als blinde of slechtziende in de openbare ruimte voort te bewegen.”
Hopelijk is het niet nodig dat deze dag nog eens 55 jaar gehouden moet worden
De Dag van de Witte Stok in Drenthe begon woensdag bij het raadhuis in Hoogeveen, waar een groep blinde en slechtziende mensen en hun begeleiders zich had verzameld. Ze werden toegesproken door onder anderen wethouder Ronald Klok. Hij noemde deze dag ,,superbelangrijk”. „Niet alleen voor het begrip in de samenleving, maar ook voor mensen om wie het gaat. Hopelijk is het niet nodig dat deze dag nog eens 55 jaar gehouden moet worden.”
Klok stelde dat niet alleen weggebruikers rekening moeten houden met visueel beperkte mensen, maar dat gemeenten dat ook moeten doen bij nieuwe projecten of de herinrichting van een gebied. „Toegankelijkheid en zelfstandigheid voor een ieder zijn van groot belang”, sprak hij.
