Burgemeester Eric van Oosterhout (64) en dochter Sjoukje (32) behoren ineens tot dezelfde club. ‘Ik laat me niet afschrikken door haat’

De tekst van het Muppetduo uit Sesamstraat kennen de Van Oosterhoutjes uit hun hoofd. Het is een vrolijke noot uit de kindertijd van Sjoukje en haar zussen Anke en Renske. De titel en boodschap van het lied: Maak er wat van.

Eric van Oosterhout: „Onze les is altijd geweest: niet zeuren op de stoeprand, hup de weg op en aan de slag.’’

Zijn missie lijkt geslaagd. De meiden kozen allemaal hun eigen pad. De oudste is docent Nederlands en de jongste heeft een eigen theaterbedrijf. De middelste van het stel, Sjoukje dus, bezorgde tot voor kort de advocaten van Shell het zweet op het voorhoofd als leider van de klimaatzaak namens Milieudefensie en is nu dus politica in spe.

„Het maakt me geen moer uit wat ze verdienen, maar ze hebben allemaal hun passie met talent gecombineerd. Dat maakt mij een trots man.”

Het is hartje campagne, maar een avondje samen op stap schikt. Naar de thuiswedstrijd van FC Emmen en daarna het Piratenfestijn in Klazienaveen. Als burgemeester en kandidaat-Kamerlid, maar vooral als vader en dochter.

Eric: „Dat is dit keer voor niemand een verrassing denk ik, maar ik sta boven de partijen en blijf zoveel mogelijk weg bij partijpolitiek. Door Sjoukje is dat nu misschien iets anders. Je ziet geen bord in de tuin en ik ga niet voor haar flyeren. Ook het aanbod voor een rol als lijstduwer heb ik vriendelijk afgeslagen. Bovendien staat ze niet op die hoge plek (plek 10, red.) omdat ze mijn dochter is, dat is volledig haar eigen verdienste.”

Sjoukje: „Niet echt. Ik ben sinds mijn achttiende lid van GroenLinks. Wij hebben de fusie niet bedacht, maar nu vind ik het wel mooi zo samen in één club. Het inhoudelijke verschil tussen de partijen was ook niet zo groot, dat zit meer in tradities en werkwijze. Zo noemen ze een partijborrel of het langs de deuren gaan anders. Ik weet van de andere kandidaten ook lang niet allemaal van welke ‘kant’ ze zijn.”

Eric: „Ik ben groot geworden vier hoog achter in de Haagse Moerwijk. Dat vormt je blik op de wereld. Ik paste met de idealen van een arbeiderskind bij de PvdA. Voor de generatie van Sjoukje werd klimaat steeds belangrijker. Ze heeft me daarin wel links ingehaald, ja.’’

Eric: „Als ik hier bij een 60-jarig huwelijk kom van een stel echte rooien, dan merk ik dat ze daar weinig hebben met GroenLinks. Maar dan zit ik in een huisje in Emmer-Compas bij lieve mensen van dik in de tachtig en giert de tocht mij door het raam heen over de rug. Precies daar komen onze idealen bij elkaar. Klimaat gaat allang niet alleen meer over het smelten van de ijskappen.’’

Sjoukje „En het gaat dus ook niet meer alleen om het halen van klimaatdoelen, het gaat mij nog meer om rechtvaardigheid. Dat juist die mensen hun huis kunnen isoleren, én de gasrekening kunnen betalen.’’

Sjoukje: „Mijn vader komt bij mensen over de vloer in een tochtig huis en ik strijd tegen Shell in de rechtbank. Dat heeft dus meer met elkaar te maken dan we beiden eerst dachten. Het zijn geen twee verschillende werelden die we moeten veranderen.’’

Eric: „Sjoukje is nu nog van de rechte lijn van A naar B. Als burgemeester leerde ik slalommen. Je moet oppassen de punaise van je eigen gelijk er steeds weer in te drukken.’’

Sjoukje: „Ik ben inderdaad van het gestrekte been en zal moeten wennen aan compromissen in een coalitie.’’

Eric: „Begrijp me goed: we hebben buitenboordmotors nodig, er zijn al genoeg genuanceerde zestigers in pak. Maar de methodes van Extinction Rebellion (XR) zijn niet de mijne, ik heb ze ook weleens moeten laten verwijderen uit de raadzaal van Emmen. Het is bepaald niet mijn club.’’

Sjoukje: „Veel vrienden van mij zijn actief voor XR. Verschillende acties zijn soms nodig, maar het is ook niet mijn manier. Ik heb grootvervuilers juist aangepakt in de rechtszaal. Daar bleek ik effectief.’’

Eric: ,,Sjoukje! De discussie of ze een paard of hond mocht, kon ik vroeger nog winnen, maar vanaf hun tienerjaren was het een verloren zaak tegen drie welbespraakte dochters. Zij is altijd het fanatiekst geweest van ons allemaal. Ze is nu al politieker dan ik ooit ben geweest.’’

Sjoukje: „We zijn beiden erg koppig en ongeduldig. We laten niet snel los, zeker niet als het om onrecht gaat. De dorpsschool in Borgercompagnie was onze samenleving in het klein. Daar zaten we met kinderen van boeren en ambtenaren, van arme en rijke ouders. Ik had al vroeg door dat het ongelijk verdeeld is en ging daarover thuis in discussie. Dat is nog steeds mijn drijfveer.’’

Eric (in tranen): „Het is prachtig dat ze de wereld mooier probeert te maken, maar ik ben ook gewoon vader. Het raakt me heel diep om te zien wat voor seksistische drek Sjouk over zich heen krijgt. Je wilt je dochter beschermen en de Tweede Kamer is simpelweg geen veilige en fijne werkplek. Ik sprak een vrouwelijk Kamerlid dat niet meer alleen in de parkeergarage bij het Binnenhof durft. Die opmerking spookt steeds door mijn hoofd.’’

Sjoukje: ,,Het doet mij eerlijk gezegd vrij weinig, maar ik ga er zeker niet naïef in. Ik vind het wel bizar dat heel veel tijd en energie in de sollicitatie en in scholingen gaan over of je bestand bent tegen die negativiteit. Laatst nog een hele cursusdag voor nieuwe Kamerleden hierover. Ik weiger me af te laten schrikken door alle haat. Ik ken zo veel jonge geschikte vrouwen met politieke interesse die de stap precies hierom niet wagen. Misschien doe ik het mede daarom juist wel.’’

Eric: „Als burgemeester word je ook weleens ernstig bedreigd of uitgescholden, maar dat gaat over mijn functie en niet over de persoon. Dit gaat over de kern van wie iemand is: een jonge, knappe, linkse vrouw. Ik ben hier zelf veel scherper op geworden. Mannen van mijn leeftijd die zeggen dat ze helemaal niets meer mogen zeggen, dat ze geen grapjes meer mogen maken of geen hand meer op een schouder mogen leggen, dat soort praat pik ik nu echt niet meer.’’

Sjoukje: ,,Jazeker. Ze zijn ook mijn beste vriendinnen. Onze levens zijn totaal anders, maar we staan altijd voor elkaar klaar. Mijn zusje zei meteen: je moet het doen, juist als jonge vrouw. Toen de lijst bekend werd, paste ik op mijn kleine neefje Jelte van mijn oudste zus. Dat is ook een les: niets is belangrijker dan dat.’’

Eric: „Ik ben te gast in onze familiegroepsapp ‘De Dames Van Oosterhout’, dus ik dacht wel redelijk op de hoogte te zijn van alle lief en leed. Maar er blijkt nog een groep te zijn, zonder mij, van alleen mijn vrouw en dochters.”

Sjoukje: „Je moest eens weten. Er is ook nog een met alleen de zussen.’’

Sjoukje: „Ik hoop bij te dragen aan een leefbare toekomst voor haar. Dat betekent iets doen aan het klimaatbeleid in een iets eerlijker Nederland.’’

Eric: ,,Mijn dochters redden zich prima. De toekomst voor die twee kleine aapjes ligt ingewikkelder. Ik maak me zorgen over de wereld waarin ze straks opgroeien. Maar ook tegen hen zeg ik Bert en Ernie na: maak er wat van!’’