Jeugdwerker Ellen (40) had als kind geen rolmodel, dus is ze dat nu zelf bij de Angelslo Academy in Emmen. 'Mijn dochter verdiende beter'

De Angelslo Academy grenst aan OBS Angelslo in Emmen en biedt kinderen uit de hele wijk Angelslo verlengde schooldagen aan: elke dag vanaf 14 uur kunnen ze hier rustig hun huiswerk maken en meedoen aan sport- en kunstactiviteiten. ‘De Academy’ heeft een muziekstudio, een kantoor voor huiswerk inclusief laptops, een woonkamer met bar, keuken, tafeltennis- en biljarttafel, een gameruimte en een zaal voor dans, judo en kickboksen. Buiten is een sportveld.

Het is een nieuwe jeugdaanpak, naar voorbeeld van de Presikhaaf University in de gelijknamige wijk in Arnhem. Eyup Yücesan (35), projectleider van de Angelslo Academy, komt daarvandaan. Drie jaar geleden vertrok hij naar Emmen. „Toen dacht ik: dat moeten we hier ook hebben.”

Tieners Eldana en Alysha noemen het een vrije plek. Hier kunnen de vriendinnen praten over hun problemen, over school, over thuis. „Eigenlijk kun je praten over wat er allemaal gebeurt”, zegt Eldana. „In het begin dacht ik: zal ik dat wel echt doen? Maar ik deed het toch, en ik heb in dat gesprek ook even gehuild. Toen voelde ik me wel beter.” Alysha knikt. „Je kunt je verhaal kwijt. Dan is het er even uit.”

Ook Alysha vond het de eerste keer spannend om hier binnen te stappen. „Maar een paar uur later voelde ik me snel op mijn gemak. De begeleiders zijn hier gewoon aardig. Ze zitten niet zomaar tegen je te schreeuwen of boos te doen.” Eldana: „Je kunt even alles vergeten wat er thuis en zo gebeurt.”

Angelslo en de Arnhemse wijk Presikhaaf lijken op elkaar. Angelslo kenmerkt zich door een relatief hoog aandeel inwoners met een niet-westerse migratieachtergrond. Daarnaast kent de wijk van de gemeente Emmen relatief gezien de meeste schoolverlaters en de meeste jongeren (tot 27 jaar) met een uitkering en schuldhulpverlening. Angelslo heeft relatief bekeken ook het laagste aantal sporters. Het is te duur of jongeren mogen uit geloofsovertuiging niet met meisjes en jongens door elkaar sporten.

In Presikhaaf zijn jongerenwerkers en buurtsportcoaches al een paar jaar bezig met de aanpak van verlengde schooldagen. Wethouder Dewy Keen raakte overtuigd: een groep nieuwe jongerenwerkers moet nu ook in Angelslo schooluitval voorkomen, schoolresultaten verbeteren en jeugd behoeden voor drugsgebruik en het criminele pad.

Academy-jeugdcultuurwerker Ellen Heijne (40) is enthousiast. Net als de anderen werkt ze hier sinds mei. Ze heeft ook de opleiding tot ervaringsdeskundige gevolgd en wil haar ervaringen met het leven als alleenstaande bijstandsmoeder en die met de ggz inzetten.

Heijne groeide op in Angelslo. Zeis er altijd gebleven. „Ik vind al die verschillende culturen mooi”, vertelt ze. „Een vriendinnetje vroeger at allemaal lekkere dingen, rijst met kip en zo. Maar thuis kreeg ik spruitjes. De moeder van dat vriendinnetje vond dat wel lekker. Dan ruilden we onze borden. Zij spruitjes, ik roti.” Met elkaar red je het wel, zegt Heijne. En veel geld heb je daar niet voor nodig.

Heijne begint te lachen. „Als de buurvrouw muziek draait, dan dans ik aan de andere kant van de muur mee. En andersom. ‘Hey Ellen, welk nummer is dat?’, vraagt ze dan.” Misschien noemen andere mensen dat wel overlast, vraagt Heijne zich af. „Maar ik hou van die ruwheid van de straat.”

Ook bij de plaatselijke jeugdsoos kwam Heijne vroeger graag. Dan stond ze op de dansvloer. Het is altijd haar uitlaatklep geweest. Dan hoef je even niet aan je problemen te denken. „Bij de soos kwam iedereen”, vertelt Heijne. Totdat de soos verdween. „Toen was er niks meer. Dan ga je buiten hangen en kom je de verkeerde mensen tegen.”

Om dat bij de jeugd van nu te voorkomen, mogen alle jongeren uit de wijk gratis aan de Academy meedoen; jongeren van alle culturen en van alle leeftijden, tot een jaar of 27. „Maar we richten ons vooral op kinderen vanaf acht, negen jaar, omdat je ze dan nog kunt beïnvloeden. In de overgangsfase van basis naar middelbaar onderwijs hebben jongeren ons juist nodig met keuzes maken”, zegt Yücesan. „We willen ze perspectief geven.” De Academy werkt daarin samen met scholen, het bedrijfsleven en ook FC Emmen.

Jongeren komen vrijwillig en melden zich na een paar keer aan als lid, zo is het idee. Het moet een merknaam worden, een community, inclusief kleding met logo. „We zijn vorige week begonnen en we hebben nu al veel inschrijvingen, rond de zeventig.”

Volgens wethouder Dewy Keen is het de eerste keer dat de gemeente zo’n intensieve proef voor jongeren in Angelslo draait. „De mensen die nu bij de Angelslo Academy werken, zijn allemaal van binnenuit supergemotiveerd. Dat voelen de jongeren ook. Dat maakt een enorm verschil”, zegt Keen. De proef duurt twee jaar: dan moet de gemeenteraad besluiten of ze hiervoor structureel de portemonnee wil trekken. „Maar ik kan me niet voorstellen dat dit geen goede resultaten oplevert.”

Ellen Heijne heeft zelf zo’n plek als de Academy gemist. Ze kent sinds haar jeugd al het gevoel van eenzaamheid. Dat zit in haar, denkt ze. „In mijn herinneringen loop ik dan in de wijk. Dan dwaalde ik rond. Letterlijk, en in mijn hoofd”, vertelt Heijne. „Dat is een akelig gevoel. Je kunt erin wegkwijnen.” Toen ze een jaar of zestien was, sloot Heijne zich aan bij een dansgroep. Ze heeft er mooie herinneringen aan - ze hoorde ergens bij. „Maar ik zag ook andere dingen. Waarom heeft niemand gezien dat dat daar niet veilig was?”

Heijne wil er graag over praten. Ze wil taboes en schaamte doorbreken. En zelf heeft ze het inmiddels met therapie verwerkt. Maar ze vindt het toch nog moeilijk om er uitgebreid over in de krant te vertellen.

„Er zat iemand bij de dansgroep die geen goede bedoelingen had. Hij maakte misbruik van meiden. Hij manipuleerde. Ik zat vijf jaar vast in een ongezonde relatie met hem”, vertelt Heijne. Dat zag ze toen niet. Maar Heijne weet nog wel dat het niet goed voelde. Ze verliet hem tijdens haar zwangerschap. „Mijn dochter verdiende beter.”

Na de bevalling raakte Heijne in een depressie en belandde ze in de bijstand. „Ik had totaal geen overzicht. School, stage, moeder zijn, het huishouden… Ik kwam van kwaad tot erger in de schulden.” Heijne werd onder financieel bewind gesteld en voelde zich waardeloos, vertelt ze.

Maar Heijne bleef dansen. „Ik begon te dansen samen met jongeren die ik kende. Dat kon ik als werk doen, met behoud van uitkering.” Heijne glimlacht. „We hebben heel veel shit meegemaakt, maar ik kan met een mooi gevoel terugkijken op wat we toen samen hebben gedaan.”

Het heeft haar er uiteindelijk weer bovenop geholpen. „Ik heb nu budgetbeheer. Ik vind het fijn dat ik elke week weekgeld heb. Dat raad ik anderen ook aan. Dat is toch niet erg, als je er rust van krijgt?”

De Academy wil speciale meidenavonden houden. Zodat meiden ongestoord over kwetsbare onderwerpen kunnen praten. „Ik heb het zelf alleen moeten doen, ik had geen rolmodel”, vertelt Heijne. „Ik wil meiden weerbaar maken, ze bewust maken van hun eigen kracht en hun grenzen. Meiden moeten in zichzelf leren geloven.”

Zaterdag is de opening van de Angelslo Academy. Heijne bereidt een dansopvoering voor. Haar vriendin Auriane Zzew (28; ze gebruikt liever haar sociale media-achternaam) helpt mee. Auriane vindt de Academy belangrijk; in haar werk in de jongerenverslavingszorg merkt ze hoeveel drugsproblemen er zijn. „En veel jongeren hebben geen goede plek om samen te hangen.”

Heijne richt zich in haar danslessen vooral op meiden. Dan kunnen moslima’s ook meedoen. „Maar”, zegt Auriane, „Het is ook voor de veiligheid en voor de empowerment van alle meiden. Dan kunnen ze zichzelf zijn zonder dat er jongens kijken”, vertelt ze. „Het is belangrijk dat je je kunt uiten in een safe space.” Heijne: „Maar als er jongens komen die niet willen kijken maar ook echt zelf willen dansen, dan mogen die natuurlijk ook meedoen.” Voor alles valt een oplossing te bedenken.

De veertienjarige vriendinnen Eldana en Alysha dansen zaterdag mee met de opening. „We oefenen al sinds de zomer. Ik heb altijd veel gedanst”, vertelt Eldana. „En nu ben ik hier bijna elke dag.”