Aaltje (67) uit Meppen waakt bij mensen op hun sterfbed: ‘Soms is iemand zo ontzettend eenzaam en alleen’

Als een soort engel in de nacht trekt Aaltje Post (67) uit Meppen eropuit om te waken bij stervende mensen thuis. Mensen die liever niet naar een hospice gaan, maar soms niemand hebben om ze bij te staan tijdens hun laatste momenten. Vaak is er ook wél familie, maar is het voor die naasten te zwaar om elke nacht paraat te staan.

„Terminaal zieke mensen hebben vaak een verstoord slaap-waakritme, omdat ze overdag ook veel slapen. Vaak zijn ze ‘s nachts onrustig of angstig. Voor partners en andere familieleden is het heel zwaar om daar elke nacht bij te zijn. Als ik er ben, kunnen zij rustig gaan slapen. Eigenlijk ben ik er nog meer voor hen dan voor de cliënten.”

Aaltje komt uit de wijkverpleging en koos daar al voor de nachten, om van het vergaderen overdag af te zijn. Ze houdt van de sfeer van de nacht. Bovendien kon het leidinggevende werk, wat ze ook heeft gedaan, haar gestolen worden.

„Ik weet dat ik het beste ben aan het bed. Dáár weet ik dat de patiënten het beste krijgen wat ze zich kunnen wensen. Ik maak het hen zo comfortabel mogelijk: ik zorg dat ze goed liggen, help hen bij het eten en drinken, als dat nog lukt, of het plassen. Soms is er zíjn en iemands hand vasthouden genoeg. Nu ik vrijwilliger ben, verleen ik trouwens geen echte zorg meer. Dat is voor het betaalde personeel.”

Het vrijwilligerswerk zit haar in het bloed. Behalve ‘s nachts waken, wat ze via de hospice Zuidoost-Drenthe en stichting Acanthis doet, fietst ze op een duofiets met mensen die dat niet meer zelfstandig kunnen. Ook is ze bezig naoberschaphulp op te zetten in haar woonplaats Meppen.

Ze kreeg het ‘goed doen’ met de paplepel ingegoten. Haar vader was actief bij veel verenigingen. Hij was ook begrafenisondernemer, waardoor de dood haar van jongsafaan niet vreemd is.

„Ik heb het ook nooit eng gevonden om bij stervende mensen te zijn. Ik denk vaak: laat ze maar doodgaan als ik er ben. Daar ben ik goed in.”

Tijdens haar waakdiensten ontstaan er vaak bijzondere gesprekken. Over het naderende afscheid, bijvoorbeeld. Over praktische zaken die nog niet zijn uitgesproken en gevoelens die onbenoemd zijn gebleven.

„Ik merk dat oudere mensen het vaak moeilijk vinden om tegen hun kinderen te zeggen dat ze van hen houden. Dan zeggen ze tegen mij: ,Zeg maar tegen ze dat ik het toch heel fijn heb gehad met ze en dat ik een goed leven heb gehad.’ Als ik vraag of ze wel eens tegen hun kinderen hebben gezegd dat ze van hen houden, is het antwoord vaak: ‘Dat heb ik misschien niet genoeg gedaan.’”

Van menigeen krijgt Aaltje de vraag of ze niet gewoon wil gaan genieten van haar pensioen. Fietsen, wandelen, dat soort dingen.

„Er is heus tijd voor andere dingen; ik doe dit maar maximaal twee nachten per week. Maar genieten kan óók zijn: iets betekenen voor andere mensen, vooral nu de reguliere zorg steeds verder wordt uitgehold. Ik vind dit heel mooi om te doen. Het geeft mij voldoening. Het feit dat ik erbij mag zijn als iemand zijn laatste adem uitblaast, in de wetenschap dat de laatste periode, waar ik bij was, in harmonie is verlopen... Ja, dat doet me altijd wel wat. ”

Verdriet is er ook, ook bij Aaltje. „Soms is iemand zo ontzettend eenzaam en alleen. Dat is heel triest en dat pakt je wel eens. Maar ik neem het niet mee naar huis. Dat zou niet gezond zijn.”