Annet Muller bij een wolfwerend raster. Foto: Rens Hooyenga
Wolfwerende hekken zouden schapen moeten beschermen tegen wolven. De theorie is mooi, de praktijk is voor de meeste schapenhouders een stuk lastiger, stelt Annet Muller. De provincie Drenthe schiet intussen te hulp.
Nee, de schapenhouder van wie zeven schapen dinsdagochtend werden doodgebeten, waarna nog eens 15 werden afgemaakt door de dierenarts, wil niet met zijn naam in de krant. En nu hij er over nadenkt, wil hij er überhaupt niks over kwijt. Want voor je het weet heb je als schapenhouder weer actievoerders in je nek.
Schapenhouders krijgen op social media geregeld nogal wat bagger over zich heen na een wolvenaanval. Het verwijt: ze beschermen hun dieren onvoldoende. Aan de andere kant zijn veel mensen ervan overtuigd dat in een klein land als Nederland niet meer samen te leven valt met de wolf. Kortom: de ergste gezelligheid er wel af in de wolvendiscussie.
Wolfwerende rasters
Hamvraag is natuurlijk wel: als die wolfwerende hekken en rasters zo goed helpen, waarom hebben niet alle schapenhouders dan niet allang zo’n hek?
Daar hebben ze goede redenen voor, legt Annet Muller van Wij(s) met wolven uit. Ze woont in Oude Willem, aan de rand van het Drents Friese Woud, en gaf tot voor enige jaren terug praktijklessen aan het MBO, onder meer over het bouwen van hekken voor vee.
Het misverstand bij veel mensen die schapenhouders verwijten dat ze hun vee niet goed beschermen, is dat schapenhouders vaak wel een kudde hebben maar geen eigen land waar ze een solide hek omheen kunnen zetten waar ze lang plezier van hebben. „Schapenhouders hebben contracten met koeienboeren en paardenhouders om een paar weken hun percelen te begrazen”, zegt Muller.
De voordelen voor de veehouders zijn onder meer dat schapen de voor koeien schadelijke wormen opvreten. „Dat scheelt de boer wormenkuren.” Verder wordt het land steviger door de schapenvoetjes in de winter. „Dat levert een betere grasmat op.”
Marges onder druk
De schapen begrazen zo’n perceel ‘een week of twee’ zegt Muller. Er komt dus een tijdelijk raster, want na een paar weken begraast de kudde een nieuw perceel.
Nu bestaan er wel wolfwerende rasters die zijn ontworpen om tijdelijk neer te zetten. „Maar dat kun je niet alleen. Je moet dat minstens met twee man doen.” Dat kost geld en dat kan in een sector waar de marges toch al zwaar onder druk staan niet uit, legt Muller uit. „Het klinkt leuk maar het is voor veel schapenhouders geen doen.”
Wolvenconsulent Jaap Mekel bij een wolfwerend raster. Foto: Archief/ Gerrit Boer
In Drenthe ligt de situatie inmiddels nét wat anders, zegt de provinciale wolvenconsulent Jaap Mekel. Het is weliswaar nog een proef, maar schapenhouders die meedoen kunnen in Drenthe hulp aanvragen bij het verzetten van de tijdelijke wolfwerende rasters.
„Er komt dan een loonwerker die helpt met het neerzetten van de hekken”, zegt Mekel. „Betaald door de provincie, kost de schapenhouder helemaal niks. En dat duurt geen maanden, zo’n aanvraag. We streven ernaar, en dat is al een paar keer gelukt, om dezelfde dag nog te komen helpen.”
Het moet Mekel even van het hart. „Mensen onderschatten hoe ontzettend veel we vanuit de provincie Drenthe doen om de dierhouders te helpen.”
Na de drie grote wolvenaanvallen bij Westdorp, Grolloo en Nooitgedacht, waarbij in een dikke week tijd meer dan zestig schapen omkwamen, is de discussie over wolfwerende hekken extra actueel.
Zoveel mogelijk dierhouders helpen
Inmiddels hebben de betrokken schapenhouders hulp gekregen vanuit de provincie bij het plaatsen van wolfwerende hekken. „We willen heel graag dat zoveel mogelijk dierhouders gebruik maken van de regeling.”
Wat de motivatie bepaald niet goed doet bij schapenhouders, is dat nogal getwijfeld wordt aan de effectiviteit van een (ondanks de subsidie nog steeds) duur wolfwerend hek. Dat concludeert Muller uit twee door Wij (s) met wolven opgezette enquêtes onder duizend en 2300 dierenhouders naar wolfwerende hekken.
De tijdelijke hekken zijn windgevoelig, zegt ze. „Ze verzakken als er sneeuw op ligt. Wolven kunnen er overheen of onderdoor. En schapen raken verstrikt in de hekken, soms zijn ze beter af als ze weg kunnen komen.”
De garantie dat schapen veilig zijn achter de wolfwerende rasters is er niet. Wolfwerend is niet wolfproof. Sinds 26 juli 2022 werden er in Drenthe en het Friesland 106 dieren achter wolfwerende hekken gedood. Overigens werden er in dezelfde periode bijna 1800 onbeschermde dieren gedood in hetzelfde gebied.
Timmer: „Ik ken schapenhouders die hun dieren binnenhouden. Als je het dan hebt over dierenwelzijn, dan moet je dus kiezen uit twee kwaden.”
Waarschuwing
Vorige maand kreeg een schapenhouder uit Kallenkote een waarschuwing van de Nederlandse Voedsel-en Warenautoriteit (NVWA) omdat hij zijn dieren onvoldoende beschermde tegen wolven. De eerste keer dat dit gebeurt. Aanleiding was een handhavingsverzoek van Animal Rights.
