Wolvenhek Fryslân plaatste in 2021 symbolisch een hek in Boijl om de wolf bij de Friese grens tegen te houden. Foto: Rens Hooyenga
Staatssecretaris Jean Rummenie kondigt hulp aan bij het optuigen van wolfwerende hekken. De grote vraag onder schapenhouders is of het om vaste of tijdelijke hekken gaat.
Als je wolfwerende rasters moet plaatsen, helpt het als je het juiste materiaal hebt, zegt schapenhouder Stefan Worst uit Vledder. Hij deed vanuit de provincie Drenthe mee aan proef deed met wolfwerende hekken. „Wij hebben er een quad voor aangeschaft. Als je die niet hebt, ben je nog veel meer tijd kwijt.”
En dat is waar veel boeren mee worstelen: zij zijn oeverloos veel tijd kwijt aan wolvenrasters. Vooral in de winter, als kuddes soms wekelijks worden verweid. Eén draadje – zoals vroeger – is voor 1 hectare in een kwartiertje gepiept. Een wolfwerend raster met minimaal vijf draden kost per hectare makkelijk twee uur.
Het nieuwe ‘wolf fencing team’, dat staatssecretaris Jean Rummenie van Natuur vorige week aankondigde, kan helpen bij het plaatsen van nieuwe hekken. Het ministerie kijkt voor het opzetten van zo’n team naar Duitsland en België, waar vrijwilligers boeren helpen bij het neerzetten van hekken. Dat gaat daar doorgaans wel om hekken die voor lange tijd blijven staan.
Het is nog niet duidelijk of het Nederlandse wolf fencing team alleen vaste, of ook tijdelijke hekwerken plaatst, laat het ministerie weten. „We zijn met de provincies in gesprek over welke maatregelen hieronder vallen en wat de hulp precies gaat omvatten”, laat woordvoerder Carlotte Teunissen weten.
Een eerdere poging om een dergelijk team op te zetten stierf een stille dood wegens een gebrek aan vrijwilligers.
‘Een dag in de week’
Volgens Harry Oosterman, voorzitter van de Gebiedscommissie Wolf in Drenthe en Friesland, heeft een wolf fencing team alleen zin als het helpt met de plaatsing van tijdelijke hekken. „Het grote probleem zit ‘m bij grote schapenhouders die om de week of om de twee weken moeten verplaatsen. Dat is niet te doen.”
Oosterman twijfelt of een zo’n vrijwilligersteam gaat werken. „Als er draagvlak is en genoeg mensen die dit willen doen, zeg ik: vooral proberen! Maar het zal in de praktijk niet meevallen. In de maanden dat al die kuddes in Friesland en Drenthe verplaatst worden, heb je nogal wat mensen nodig. Die zijn gemiddeld makkelijk een dag per week kwijt, schat ik.”
Elke hulp die de sector krijgt aangereikt, is mooi meegenomen, vindt Martin Reitsma van beweidingsbedrijf By de hân uit Lippenhuizen, ten noordoosten van Heerenveen. Hij heeft nog nooit een wolvenaanval gehad, maar voelt de dreiging steeds meer.
Zijn schapenhouderij staat er beroerd voor vanwege de tweede blauwtonggolf. Dinsdag trof hij weer vijf dode schapen aan, dit jaar al zeventig. In de vorige uitbraak, een klein jaar terug, verloor hij driehonderd schapen op een kudde van zo’n 2500. „In de herfst had ik nog twintig dode schapen per dag”, zegt Reitsma. „Het gaat nu wat minder hard.”
De financiële klap is zo groot dat een investering in wolfwerende hekken of rasters er niet in zit. De arbeidskosten – vooral in de winter – worden hem te hoog. Wekelijks één uurtje hekken zetten is dan verleden tijd. „Dit zou ons al gauw tien uur per week kosten.”
Werken de hekken wel?
De vraag blijft ook of wolvenrasters wel dé oplossing zijn. In het eerste halfjaar van 2024 waren er in het Noorden 25 aanvallen binnen hekwerken die aan de eisen voldeden. 16 keer kende het hek geen gebreken.
Een van die aanvallen was bij boer Worst uit Vledder. Bij de kudde die in Zuidwest-Drenthe graasde, wist een wolf door het wolfwerende raster te breken van zes draden. „In het noorden van de provincie werkt het raster wel, maar dat is weer een andere roedel.”
In het zuidwesten is hij daarom overgestapt op netten, maar het kost weer veel meer tijd om die te plaatsen. „Die zijn bovendien zo’n 20 kilo per stuk.” Hij geeft dan ook aan dat, als de hulp die Rummenie biedt substantieel is, dit het nodige gaat kosten.
Zelf is Worst overigens bezig zijn schapenbedrijf op te doeken, omdat het niet langer gaat in wolvengebied.