Bij aanvallen door wolven in Drenthe, Friesland en Groningen worden de laatste jaren honderden schapen doodgebeten. Foto: Marcel van Kammen, bewerking DVHN/LC
De kans dat je tijdens een wandeling in het Drents-Friese Wold of Midden-Drenthe een wolf tegenkomt, is flink gegroeid. Uit de data van aanvallen op schapen blijkt dat zeker 14 wolven op jacht zijn in de noordelijke provincies.
Hoeveel wolven leven er in Drenthe, Friesland en Groningen?
In Noord-Nederland leven twee wolvenroedels. Het eerste wolvenpaar vestigde zich in de herfst van 2021 in het Drents-Friese Wold en kreeg in de jaren daarna welpen. Vorig jaar werd met DNA-onderzoek vastgesteld dat zeven jaarlingen (wolven van een jaar oud) en hun ouders schapen hebben aangevallen in het gebied. Ook werden vier welpen gezien op wildcamera’s.
De tweede roedel leeft in Midden-Drenthe. De ouders vestigden zich in de lente van 2023 en kregen in dat jaar ook welpen. Drie van die welpen en de ouders vielen in het afgelopen jaar schapen aan in het gebied. Op wildcamerabeelden zijn, naast het ouderpaar, vijf welpen en twee jaarlingen gezien.
In februari begint de paartijd van de wolf. In die periode verlaten de jonge wolven die twee jaar oud zijn de roedel. Ze worden dan geslachtsrijp en gaan op zoek naar een eigen plek of ze worden weggejaagd. Van de roedels in Drenthe en Friesland verlieten vier jonge wolven het nest. Twee daarvan werden later doodgereden in Duitsland.
Er bleven 10 wolven over. De welpen die vorig jaar werden geboren, zullen in de lente waarschijnlijk voor het eerst op jacht gaan.
Hoe herken je een wolf?
Is het een wolf of een wolfshond? Bij een wandeling in het bos zal het vaker een huisdier zijn dat je ziet. Wolven zijn schuw en zien jou waarschijnlijk eerder dan jij hen. En als ze niet op jacht zijn, zullen ze zich verstoppen.
Je herkent een wolf het beste aan de dikke, harige staart die naar beneden hangt of recht naar achteren staat. Ook zul je een wolf niet zien kwispelen. Honden krullen hun staart meestal op of steken hem omhoog.
Andere kenmerken van de wolf:
Waar vielen wolven schapen aan?
Sinds de eerste aanval op een schaap in 2015 (door een Duitse wolf op doorreis) zijn er in Drenthe, Friesland en Groningen 2503 dieren doodgebeten door de wolf. Sinds het eerste wolvenpaar zich hier vestigde is het aantal aanvallen exponentieel toegenomen. Sinds 2022 doodt de wolf jaarlijks zo’n 800 schapen.
Met name in de winter en in het voorjaar gaat de wolf flink op jacht. Het grootste jachtgebied is nog steeds het Drents-Friese Wold, maar ook in de plaatsen onder Assen worden veel schapen aangevallen. In Grolloo bijvoorbeeld, werden in de afgelopen jaren tientallen schapen doodgebeten.
Hoe goed is het vee beschermd?
De officiële maatregelen om vee te beschermen tegen de wolf zijn wolvenhekken en honden die de kuddes bewaken. De onderzoekers van BIJ12 die alle data over de wolf bijhouden, leggen ook vast of er voldoende beschermingsmaatregelen zijn genomen. Er wordt dan met name gekeken of een hek goed genoeg is om een wolf buiten te houden.
Uit de data blijkt dat aangevallen schapen zelden achter een hek staan dat voldoet aan de vastgestelde eisen voor een wolfwerend raster. Toch was in zo’n 5 procent van de aanvallen op schapen in Drenthe het raster goed genoeg en zou het de wolf buiten hebben moeten houden. Boeren en herders kunnen subsidie krijgen om die hekken te plaatsen, maar de helft van de beschikbare 10 miljoen euro is ongebruikt.
En hoewel het zielig is wanneer een wolf een schaap doodt, valt de schade op het totaal mee. De jacht van de wolf zorgt in Drenthe voor bijna 1 procent van de dode schapen per jaar. In Friesland is dat 0,3 procent en in Groningen (naar boven afgerond) 0,01 procent. Ter vergelijking: door het blauwtongvirus ging ongeveer 8,4 procent van alle schapen in Nederland dood.
Doodt een wolf alleen om te eten?
Maar een wolf doodt niet alleen schapen om ze op te eten. Het is ook een vorm van sport om zoveel mogelijk schapen op te jagen en te bijten. Een volwassen wolf eet 3 tot 4 kilo vlees, merg en ingewanden per dag. Of ze eten 10 kilogram en leven daar dagen van.
Een schaap weegt (conservatief geschat) 65 kilo. Als de 14 wolven die vorig jaar in Noord-Nederland hebben gejaagd zich tonnetje rond zouden eten, zouden ze zo’n 308 schapen doden. Het waren er (tot de laatste bevestigde wolvenaanval in op 15 oktober) in totaal 708.
Podcast over de wolf
Wat moeten we aan met de wolf, die sinds zijn terugkomst naar hartenlust vee verorbert in Noord-Nederland? Weg ermee of juist koesteren? Journalisten Jeroen Kelderman (43) en Wouter Hoving (29) gaan in de podcast Juichen of jagen op zoek naar antwoorden.
