Mark Schipper uit Ten Boer zou volgens zijn versterkingsrapport een schoorsteen hebben, maar dat klopt niet. Foto: Corné Sparidaens
Ernstige tekortkomingen in de communicatie en vertrouwen dat een enorme deuk heeft opgelopen. Dat is de harde conclusie van het onderzoek naar fouten in versterkingsrapporten in het aardbevingsgebied in Groningen.
Het Adviescollege Veiligheid Groningen (ACVG) zocht in opdracht van staatssecretaris Eddie van Marum uit hoe vaak het fout ging in beoordelingsrapporten in het aardbevingsgebied. Want steeds vaker kwamen er vorig jaar klachten van bewoners over hun rapporten. De rapporten van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) zouden vaak fouten en slordigheden bevatten.
In februari dit jaar volgde nog meer aandacht voor de blunderboel door een tv-uitzending van journalistiek platform Pointer. En begin deze maand concludeerde Pointer in een vervolguitzending dat bij zeker 213 verschillende huishoudens fouten zijn gemaakt in de versterking. ACVG heeft het onderzoek nog niet af, maar komt nu vast met de eerste conclusies.
Dialoog op de eerste plek
De club keek naar verschillende soorten beoordelingen van in totaal 185 dossiers. Over een merendeel van de huizen konden ze geen uitspraken doen over de veiligheid, omdat de dossiers onvolledig waren of de gemaakte berekeningen niet inzichtelijk waren of ontbraken. ACVG ziet daarnaast ernstige tekortkomingen in de communicatie door de NCG met bewoners. Dat heeft schadelijke gevolgen voor het toch al broze vertrouwen.
Het adviescollege adviseert de NCG daarom met klem om de communicatie te verbeteren. De rapporten moeten begrijpelijker, zodat eigenaren erop kunnen vertrouwen dat alles klopt. Ook moeten bewoners de ruimte krijgen om op het rapport te reageren en moeten ze rechtstreeks in contact kunnen komen met het ingenieursbureau achter hun rapport. De dialoog moet op de eerste plek komen, vindt ACVG.
‘Ze hebben daar niet naar gekeken’
Advocaat Jewan de Goede staat tientallen bewoners bij in het aardbevingsgebied en roept al lange tijd dat beoordelingsrapporten vaak niet deugen. Hij is ontevreden over de resultaten van ACVG. „Ik vraag me af op basis waarvan ze de conclusie trekken dat huizen niet onjuist veilig zijn beoordeeld. Ze hebben niet gekeken naar fouten bij de werkelijke opname.”
Juist daar zitten de meeste fouten, stelt De Goede. Zo zijn er soms foute berekeningen gemaakt in het huis, of kwam een constructeur niet eens fysiek langs. „Het is juist belangrijk om die feitelijke input te checken.”
‘Dit was te beperkt en te kort’
De Goede vraagt zich daarnaast af waarom de ACVG zelf geen extra doorberekeningen heeft uitgevoerd. De onderzoekers beschikten niet over de juiste berekeningen. „Als je bijvoorbeeld een klimaatonderzoek uitvoert, dan zorg je toch ook dat je de temperatuur en de regenval meeneemt, in plaats van die data over te slaan? Hoe kun je anders controleren of het klopt?”
De advocaat is ‘allerminst overtuigd’ op basis van deze voorlopige conclusies. „Dit roept meer vragen op dan dat het ze wegneemt. Daardoor lijkt het me heel moeilijk voor gedupeerden om op basis hiervan vertrouwen terug te krijgen.”
NCG-directeur Marieke Ferwerda is blij dat het op dit moment niet erop lijkt dat woningen onterecht veilig zijn verklaard. „Tegelijkertijd verandert dat niets aan het feit dat we op andere vlakken tekort zijn geschoten. Bewoners voelen zich te vaak aan hun lot overgelaten. Dat spijt ons, en dat moet en zal veranderen. Bewoners moeten niet alleen veilig zijn, maar zich ook zo voelen. Dat begint bij heldere informatie en goede uitleg.”
Alles aanvullen en altijd bellen
Demissionair staatssecretaris Van Marum (BBB, Herstel Groningen) heeft met de NCG afgesproken dat alle rapporten waarin berekeningen missen met terugwerkende kracht alsnog worden aangevuld. Dat moet uiterlijk juli volgend jaar klaar zijn. Ook moeten NCG-bewonersbegeleiders voortaan altijd bewoners bellen om een rapport toe te lichten en moet een fysiek gesprek worden ingepland als de bewoner daar behoefte aan heeft.
Van Marum zegt in een Kamerbrief dat hij de spanning en frustratie van bewoners snapt. „Te lang en te vaak is het niet gelukt om hen het vertrouwen te bieden dat zij verdienen. Ik hoop dat de eerste onderzoeksresultaten en mijn afspraken met NCG bijdragen aan de beloofde beterschap voor bewoners.”
ACVG gaat de komende maanden verder met het onderzoek en komt eind dit jaar met een eindadvies aan Van Marum.
