Honderden huizen in Groningen mogelijk niet veilig. Vaak fouten in versterkingsrapporten NCG

Er verschenen zo vaak bewoners met dezelfde klacht aan het bureau van advocaat Jewan de Goede, dat het begon op te vallen. Fouten in versterkingsadviezen van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG), variërend van slordigheden tot complete missers en onjuistheden. De Goede schakelde een onafhankelijk bouwkundig bureau in om tientallen adviezen eens grondig onder de loep te nemen en berekeningen opnieuw te doen.

Hij heeft de eerste twintig rapporten terug en ziet een negatieve trend. „In álle gevallen zijn er dingen mis. In de minst erge variant waren berekeningen niet bijgevoegd en dus niet te controleren. In ernstige gevallen zijn afmetingen verkeerd ingevoerd, ontbreken ramen en deuren in de berekening of zijn aannames gedaan over de kracht die een muur of dak kan hebben. De bouwkundigen zeiden: het lijkt soms alsof een heel andere woning is bekeken. Bizar.”

De Goede vreest dat er honderden, misschien wel duizenden woningen verkeerd zijn berekend. „Dat kan bijna niet anders, want uit de twintig rapporten die ik nu heb gezien volgt een bijna 100 procent score. Als een rapport niet klopt, dan rammelt ook de conclusie van wel of niet versterken. En dan is een woning in werkelijkheid mogelijk niet veilig.”

Zondagavond vertelt De Goede om 22.10 uur op NPO2 in tv-programma Pointer van KRO-NCRV over zijn onderzoek. Hij wijst erop dat veel bewoners niet naar een advocaat stappen en akkoord gaan met een versterkingsbesluit zonder bezwaar te maken. Dat betekent dat het besluit daarna onherroepelijk is. „Dan woon je misschien in een onveilig huis en kun je er niets meer tegen doen. Dat zorgt voor onrust en vertwijfeling.”

Het televisieprogramma sprak onder meer met hoogleraar bestuursrecht Herman Bröring van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Die bekeek een paar dossiers en zag eveneens aanleiding voor een grondig onderzoek vanwege de vele slordigheden. Hij denkt niet dat het om uitzonderingen gaat. „Je vraagt je af of het wel goed is uitgezocht en twijfelt aan de uitkomsten.”

Bij de NCG zijn ‘enkele tientallen gevallen’ bekend van foute rapporten. Het zou vooral gaan om onvolkomenheden zoals een verkeerd huisnummer of bouwjaar. „We hebben vorig jaar 5000 beoordelingen laten uitvoeren en gemikt op kwaliteit boven snelheid. Toch zijn fouten op zulke aantallen helaas niet te voorkomen. Het blijft mensenwerk”, zegt een woordvoerder. „Maar elke fout is er een te veel. Bewoners moeten kunnen vertrouwen op een juist en volledig rapport.”

Volgens de woordvoerder speelt de versterkingsdeadline van 2028 geen rol bij de fouten. „Er is geen sprake van haast of van broddelwerk. Op dit moment heeft dit geen gevolgen voor de versterkingsopgave. We verwachten nog steeds dat het merendeel van de versterking in 2028 klaar is.”

Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) onderzoekt hoe de NCG ervoor zorgt dat de rapporten kwalitatief op orde zijn, bevestigt woordvoerder Cynthia Heijne. Dat gebeurt naar aanleiding van meerdere klachten van bewoners over de beoordelingsrapporten. De uitkomsten van het onderzoek worden eind deze maand verwacht.

Heijne kan niet in details vooruitlopen op de resultaten van het onderzoek. „Maar ik kan wel zeggen dat we hebben geconstateerd dat die kwaliteitsborging nog onvoldoende goed is. Het gaat niet om incidenten, maar er is een structureel probleem. De kwaliteitsborging van NCG moet naar een hoger niveau.”

De NCG-woordvoerder ziet geen aanwijzingen voor een structureel probleem, maar wil het SodM-onderzoek afwachten. De NCG is in gesprek met staatssecretaris Eddie van Marum (Herstel Groningen) over de kwestie. Daarna kijkt de NCG naar vervolgstappen.

Advocaat De Goede wil dat de NCG zo snel mogelijk verbetering toont. „Niet doen alsof je neus bloedt en doorgaan op deze manier, maar per direct een stop op dit soort besluiten. Zorg voor betere berekeningen, voorkom tegenstrijdigheden. En mensen moeten langer dan zes weken krijgen om bezwaar aan te tekenen. Rek dat op. Zodat je erop kunt vertrouwen dat je besluit deugt en je huis niet alleen op papier veilig is.”

Fouten in het proces hoeven volgens Heijne nog niet te betekenen dat woningen onterecht veilig zijn verklaard. Ingenieurs kiezen vaak voor conservatieve rekenmethodes en standaardmaatregelen in de rapporten, maar de conclusies worden goed gecontroleerd. „Het nieuws is vooral schadelijk voor het gevoel van bewoners. Die moeten erop kunnen vertrouwen dat ze een veilig huis hebben of krijgen zonder dat het proces onnodige stress meebrengt.”