Tijdens de Winter Popp-en-route in Meppel zijn niet de mensen, maar de dingen de baas

Ida van Dril is nog geen tien minuten met haar voorstelling Lady M bezig of ze haakt in op de running gag van theatermakers over spelen in Meppel.

Wie de eerste grap maakte, weet niemand. Maar het nam een vlucht nadat een actrice van Internationaal Theater Amsterdam (ITA) was geïnterviewd over het succes van haar gezelschap in New York. Fantastisch voelde dat, vertelde ze opgewonden. Om eraan toe te voegen dat ze er op dat moment niet naar uitkeek ‘weer naar Meppel’ te moeten.

De toenmalige directeur van schouwburg Ogterop reageerde not amused – Twitter bestond nog. Waarna grappen van andere theatermakers volgden. ‘In Meppel hadden we een uitverkochte zaal. Drie stoelen, maar toch.’ ‘Eerst Amsterdam, dan Parijs, dan… Meppel. We bouwen langzaam af.’ ‘We stonden gisteren in Meppel. Ik wist niet dat je zó lang in Nederland kon rijden zonder Duitsland tegen te komen.’

Van Dril koos op de eerste dag van het pocketfestival Winter Popp-en-route voor de ‘dat het nog bestaat-variant’. Eerst verontschuldigde ze zich voor de afwezigheid van haar man. Die was druk bezig met het inparkeren van hun auto met daarin allerlei cruciale attributen, vertelde ze. Waardoor ze tot haar spijt maar de helft kon spelen van wat ze zou spelen: een feministische kijk op Macbeth van William Shakespeare.

‘Hij staat natuurlijk vast’, vertelde ze. ‘U kijkt mij vreemd aan, maar mijn man presteert het om vast te staan in Meppel. Op een zandweg. Of achter een paard en wagen.’

Lachen? Wellicht als je een bijpassend gevoel voor humor hebt. Als je leuk vindt wat Maarten van Rossem ooit over de treinreis naar Drenthe vertelde en de man met de lamp. Als je over de vermeende tegenstelling tussen de Randstad en de provincie denkt in termen van ‘mijnheer zal wel geliek hebben’. Oftewel: fuck you.

Dat Van Dril er afgelopen zaterdag mee wegkwam, had er alles mee te maken dat haar voorstelling Lady M over een gespleten vrouw gaat. Die zich in de realiteit niet gezien voelt door haar man en op het toneel ondergeschikt is aan generaal Macbeth. Terwijl zij doet wat hij vraagt, terwijl zij hem tot moord heeft aangezet.

Van Dril speelt met behulp van een pop – Lady Macbeth – een vrouw die het hoog in de bol heeft, in een keurslijf zit én in de war is. Kortom: iemand die onzeker is over zichzelf en haar plaats in de wereld.

Dat ze ermee wegkwam, heeft ook te maken met het gegeven dat Meppel al bijna veertig jaar een van de weinige plekken in Nederland is waar poppenspel, figurentheater, objecttheater en beeldend theater zeer serieus worden genomen. Waar om de twee jaar festival Puppet International plaatsvindt. Waar dus in de winter een minifestival wordt georganiseerd zodat theatermakers als Ida van Dril kunnen optreden.

Dat is niet iets om op neer te kijken. Dat is iets om te koesteren. Van Dril weet het. Ze heeft vaker in Meppel gespeeld, vorig jaar nog met Tweezaam, over een jongen die verscheurd wordt tussen een Nederlandse moeder en een Vlaamse vader.

Vier dagen duurt de Winter Popp-en-route dit jaar. Dat betekent drie verschillende voorstellingen van steeds twintig minuten op drie verschillende plekken. In totaal worden tot en met dinsdag vijftien groepen van zo’n veertig personen door de binnenstad van Meppel geloodst. Van Dril speelt haar gelaagde Lady M in een achterzaaltje van Zentrum, ‘dé plek voor bewust-zijn in Meppel’.

Marc Schnittger en Arne Bustorff, twee volwassen kerels uit Noord-Duitsland, hebben de kelder van het kerkelijk ontmoetingscentrum Samenstroom tot hun beschikking voor Handschrift, een reeks losse scènes met traditioneel ogende handpoppen. We zien handpoppen dansen op So What van Miles Davis, we zien ze met een volle blaas wachten in de rij voor een toilet, we zien dat ze de weg kwijt zijn ondanks hun telefoons, we zien hoe de handpoppen een bouwklus aanpakken.

Als je er in de krant over leest, komt het misschien volstrekt ridicuul over. Live werkt het op wonderbaarlijke wijze. Soms ook op de lachspieren.

Poppenspel, figurentheater, objecttheater, beeldend theater – hoe het ook mag heten – het vraagt iets wat niet iedereen kan of wil opbrengen: de bereidheid om mee te gaan in de idee dat niet de mensen, maar de dingen de baas zijn.

Dat je, bijvoorbeeld, als Kiko Lopez uit Valencia op een bank in de gymzaal van de voormalige Wilhelminaschool bent beland. Waar je al schrijvend ontdekt dat jouw hand iets heel anders van plan is dan jouw lichaam en geest. Dat je in beweging wordt getrokken en daarin meegaat. Dat je even later door een lampenkap wordt verleid tot het doen van dingen die een mens normaliter niet doet.

When I Will Be a Kid heet de performance van Lopez. Heel vrij vertaald komt het erop neer dat hij zwijgend middels dans en mime laat zien wat er gebeurt als je (weer) kind bent. Kortom: als verbeelding en verwondering het winnen van de realiteit. Wat niet altijd kan, maar mooi is als het weer eens gebeurt. Wat allesbehalve een grap is.