Leendert Runia (70) stopt na 40 jaar bij het NVE. ‘Hopelijk blijven grote koren bestaan’

„Het is niet zo dat ik me te oud voel. Ik wil liever stoppen nu het nog goed gaat”, vertelt Runia (Leeuwarden, 1955). „Het koor bestaat nu 40 jaar en ik ben 70, twee mooie ronde getallen. Het lukt tot nu toe om de club bij elkaar te houden, maar ik werk niet meer als docent op het conservatorium dus ik heb geen contact meer met studenten.”

Behalve voor de dirigent zijn de komende concerten ook voor het koor de laatste optredens. Runia: „Toen ik het NVE oprichtte heb ik in de vijver van het conservatorium en de Groningse Bachvereniging gevist, daar had ik zelf in gezongen.”

Op het eerste concert werd Brahms gecombineerd met Ton de Leeuw en Rudolf Escher. 20ste-eeuwse muziek is daarna altijd het handelsmerk van het NVE gebleven. Ook op het laatste concert, waaraan een nieuw klein koor meewerkt: Jong Vocaal Groningen van Merlijn Wackers. 

„Wij zingen samen Figure humaine van Poulenc het Requiem van Olivier Greif. Dat is een bijzonder stuk: koor 1 zingt het Requiem, koor 2 zingt er Engelse volksliedjes doorheen. Het JVE alleen zingt het Miserere van McMillan, wij Litene van Petteris Vasks. Het concertthema is 80 jaar bevrijding.”

„Op de Groningse Bachvereniging. Op een avond was de dirigent er niet en ben ik met goedvinden van de koorleden gaan dirigeren. Dat vond ik leuk. De volgende dag heb ik de directeur van het conservatorium gevraagd of ik ook directie erbij kon gaan doen. Hij keek bedenkelijk, want veel mensen deden dat volgens hem uit ijdelheid. Toen ik dit verhaal vertelde, vond hij het wel goed.”

Runia koos voor zowel koor- als orkestdirectie maar dat was niet te combineren. In fluit studeerde hij af in Groningen en vervolgens deed hij drie jaar orkestdirectie in Freiburg, bij Francis Travis.

Ruim dertig jaar geleden was hij dirigent van het grootkoor en orkest van muziekvereniging Bragi. Momenteel werkt hij nog met twee andere koren: het Sallands Bachkoor en (in afwisseling met Louis Buskens) het Noord Nederlands Concertkoor (NNCK).

„Dat hangt van het koor af. Voor het grootkoor van Bragi mocht iedereen binnenkomen, maar als ze niet konden zingen wees ik ze af. Voor het NVE moet je van blad kunnen zingen. Goede oren en een goede stem zijn noodzakelijk. Als je moeite hebt met noten lezen kun je je partij makkelijk digitaal vinden.”

„Als ik kijk naar het Sallands Bachkoor: toen ik er 20 jaar geleden voor kwam zongen er zo’n 80 man, nu zijn het er 45, en de meesten zijn redelijk oud. Ik heb er een wel een tenor van 80 bij die nog heel goed zingt, maar ik zou er graag niet alleen mannen bij willen maar vooral ook jongere vrouwen.”

„Een paar jaar geleden kregen we jonge aanwas, van een jaar of 30. Voor zo’n ouder koor is dat jong, en als jongere moet je wel toegang kunnen vinden tot oudere mensen. Hoe lang het koor blijft bestaan? Geen idee. 80 of 50 scheelt een stuk contributie, en voor een orkest moet je een beetje body hebben.”

„Orkesten stellen ook eisen aan de kwaliteit van koor én dirigent. Ook bij het NNCK zoeken we naarstig naar nieuwe leden. Vergeet niet dat het op scholen vrijwel alleen van een toevallige leraar afhangt als de kinderen nog zingen. Alleen als je uit een kerkelijke omgeving komt ben je gewend te zingen. Ik hoop dat er in de toekomst nog mensen blijven gaan naar de grotere oratoriumverenigingen. De kleinere koren zullen altijd wel blijven.”