‘Hebben jullie zin om te moshen?’ Jonge punkbands strijden in VERA vol vuur voor meer inclusiviteit

,,Hebben jullie zin om te moshen?” Het is nog geen negen uur op deze donderdagavond in VERA, maar de 20-jarige excentrieke en beweeglijke zangeres Kate Oram krijgt het voor elkaar en er ontstaat een moshpit. Het publiek wijkt keurig uiteen en enthousiastelingen draaien wild om elkaar heen voor het podium terwijl Chattermag energieke punkrock laat klinken.

,,Girls to the front!”, schreeuwt Oram. En daarmee levert het zestal uit Den Haag het lijflied van de avond. Het is ook de titel van een vorige maand verschenen compilatie waarop dertien door FLINTA-aangevoerde Nederlandse bands van zich laten horen. Inderdaad, FLINTA, een afkorting die staat voor Female, Lesbian, Intersex, Non binary, Trans en Agender.

,,Door deze term te gebruiken, wil ik aangeven dat we het breder trekken dan de riot grrrls die begin jaren negentig vrouwen opriepen om naar voren te komen. Het past ook bij de huidige tijd waarin verschillende groepen te kampen hebben met ongelijkheid”, vertelt initiatiefneemster Bibi Bannink (19) uit Utrecht waar op Internationale Vrouwendag de aftrap plaatsvond van wat warempel op een landelijke tournee begint te lijken. ,,Het is inderdaad wat uit de hand gelopen.”

VERA-programmeur Peter Dijkstra (38) ziet de krachtenbundeling als een vorm van protest tegen de ongelijkheid die minderheden ervaren. ,,Zowel in de muziekindustrie als in de wereld in brede zin. Dit initiatief zorgt voor een gevoel van saamhorigheid onder bands, maar ook onder het publiek. Als programmeur vind ik het belangrijk dat er sprake is van representatie, dat je dus ook op het podium terugziet wat mensen bezighoudt. Het is een sociaal-maatschappelijke functie die cultuur heeft. En een undergroundclub als VERA is altijd al een plek geweest voor outcasts en andersdenkenden.”

Het is urgentie waarnaar Dijkstra op zoek is binnen zijn programmering. Wat dat betreft past zo’n Girls To The Front uitstekend en sluit het perfect aan bij waar Bannink aan denkt. ,,Het is goed dat er plekken zijn waar mensen zich veilig voelen en zien dat er muzikanten op het podium staan waarin ze zichzelf herkennen.” Het blijft nodig, ook zoveel jaren na wegbereiders als Patti Smith, Debbie Harry (Blondie), Poly Styrene (X-Ray Spex) en Kathleen Hanna (Bikini Kill en Le Tigre).

Het is beslist niet zo dat de pakweg 150 overwegend jonge bezoekers deze avond voortdurend met serieuze onderwerpen om de oren worden geslagen. Daar komt nog eens bij dat als er al boodschappen in de teksten verpakt zijn, die niet altijd even goed verstaanbaar zijn.

Terwijl Ioana Iorgu (tot voor kort woonachtig in Groningen) aan haar wat donkere, sferische set begint, dartelt Oram even langs de tafel waarop merchandise ligt uitgestald. Elpees, buttons, stickers. Er hangt nog een eigenhandig gemaakt T-shirtje. ,,De letters die ik erop heb genaaid zitten wat scheef, maar dat is wel punk”, zegt ze met een lach. ,,Ik ben heel blij dat ik een vintage-microfoon heb gevonden waardoor mijn stem beter klinkt. Die andere microfoons lijken meer gemaakt voor mannen.”

Wie denkt dat de punk van tegenwoordig nihilistisch is, komt bedrogen uit. Eind jaren 70 was No Future een slogan die veelvuldig werd gehanteerd, de punks van nu lijken gelukkig een stuk optimistischer en minder destructief. Een beetje chaos is leuk, maar er wordt met veel respect met elkaar omgegaan.

Zangeres Chris de Meza voert het Nijmeegse Femme Fugazi aan en weet het publiek ook in beweging te krijgen. Of het punk is? Zelf vinden ze van niet. Ook dat is punk. Alles mag. Het meest punk is misschien wel het afsluitende duo Consensual Peggy uit Amsterdam/Utrecht. Steamy queer riot grrrl fiasco, zo noemen Noortje Knol en Elise de Leede wat ze maken met hun stemmen, een gitaar en een drumstel.

Het is basaal, kwestie van gewoon doen en het met een zelfverzekerde houding presenteren. Doe het lekker anders zelf. Het werkt aanstekelijk en het tweetal weet met een mix van humor en oprecht gevoelde woede een punt te maken. Zeker als een geluidsfragment wordt afgespeeld waarin een programmeur zich probeert te verontschuldigen omdat er te weinig vrouwen op zijn festival spelen. ,,Tragic.” Er is nog voldoende werk aan de winkel.