Woningnood? YoungGangsters komt in actie en gaat met publiek kraken voor nieuwe theatershow 

Woningnood, de overheersende stem van rechts en de bom die weer dreigt te vallen. Het is warempel net alsof de jaren tachtig herleven. Is de strijd tegen het kapitalisme definitief verloren of kan de fakkel van het activisme opnieuw worden aangestoken? Waarom staan we niet collectief op tegen onrecht? Is de idealistische vlam echt gedoofd?

Het zijn serieuze vragen die tijdens Own This Shit – regie Annechien de Vocht, tekst Jibbe Willems – worden opgeworpen. YoungGangsters, het Amsterdamse gezelschap met noordelijke tint, houdt er nu eenmaal van actuele maatschappelijke thema’s aan te kaarten. ,,Maar dan wel met humor, actie en visuele effecten zodat de voorstelling jong en oud aanspreekt. We proberen mensen aan het denken te zetten terwijl ze toch een leuke avond hebben”, vertelt Rutger Remkes (38).

De acteur werd geboren en groeide op in Westeremden en belandde via de Groningse theatervooropleiding De Noorderlingen (,,toptijd!”) en Toneelacademie Maastricht in Amsterdam. Voor onder meer de voorstelling Beef Mee!, een samenwerking van YoungGangsters, De Noorderlingen en PeerGrouP, was hij al eens terug in de provincie Groningen. En ook toen werd met de gevolgen van de gaswinning een actueel onderwerp behandeld, in Huizinge, middenin het aardbevingsgebied.

Remkes mag zich ondertussen al een jaar of vijftien professioneel acteur noemen. Het bevalt hem uitstekend. ,,Ik ben er dankbaar voor dat ik dit werk met zulke creatieve mensen mag doen.” Er gebeurt nog eens wat. Zo hing Remkes voor Own This Shit voor het eerst van zijn leven een basgitaar om zijn nek. Hij doet zijn best, maar het instrument beheersen doet hij niet. Dat maakt het eigenlijk des te mooier en het past uitstekend bij de punkmentaliteit.

Tussen alle kostuumwisselingen door, zodat iedere acteur meerdere personages kan neerzetten, vormt hij samen met Jatou Sumbunu, Dorelia Schraven en Marius Mensink de band Linea Rektum. Compleet met indrukwekkende hanenkammen en veiligheidsspelden voorziet de provocerende punkband de voorstelling van muziek met liedjes als Hebben Hebben Hebben en Verliefd Op Een Kraakpand. Helemaal in de geest van de punkers van weleer, maar ook van Hang Youth en Sophie Straat, eigentijdse acts die maatschappijkritisch zijn. De strijd tegen het establishment leeft dus nog wel degelijk.

Die Marius Mensink (37), de acteur die tevens verantwoordelijk is voor de muziek, heeft trouwens ook een band met het Noorden. Hij keert voor even terug in zijn geboortestad Groningen na dezelfde route te hebben afgelegd als Remkes. ,,We kennen elkaar zelfs al vanaf de middelbare school, het Werkman College.”

De beide acteurs zijn te jong om de jaren tachtig bewust te hebben meegemaakt. Er zijn zeker verschillen vergeleken met hoe de situatie nu is, maar Remkes stelt vast dat een probleem als woningnood nog steeds actueel is. ,,Het is tegenwoordig een luxe om een woning te hebben. Ik merk het ook aan mijn vrienden die als ze al woonruimte vinden steeds verder bij mij weg komen te wonen. Zelf leef ik in een woongroep.” En hij ziet dat ook daar ideologische discussies worden gevoerd, net als tijdens de voorstelling waarin ook nog eens pamfletten in het rond vliegen.

Mensink ervaart aan den lijve hoe moeilijk het is aan een woning te komen. ,,Ik zit in de onderhuur en dat is erg instabiel, ergens tussen de kieren en gaten van het systeem.” Met de geprezen voorstelling Myrte Siebinga Zoekt Een Kamer van De Warme Winkel, een coproductie met het Groningse Grand Theatre, belichtte Mensink al eerder de problematiek van de krapte op de woningmarkt. En ook toen werd de tijdgeest knap gevangen als we de recensies mogen geloven.

Die band met Groningen is er dus wel. Mensink wijst ook op de voorstelling The Promised Land waarmee YoungGangsters twee jaren geleden in de stad optrad. ,,Dat liep als een trein. We hebben in Groningen wel een fanbasis. Er is onze link met De Noorderlingen en kennelijk is er wel een klik. Mensen houden er ook wel van buitenlocaties, even weg van het pluche.”

Dat komt ook nu goed uit, want Own This Shit wordt op een locatie gespeeld die lang geheim blijft. Bezoekers ontvangen pas kort tevoren informatie over de speellocatie die dus gezamenlijk wordt ‘gekraakt’. Kraken doe je immers niet door er vooraf ruchtbaarheid aan te geven. En kraken doe je samen, het publiek is gewaarschuwd, participatie ligt op de loer.

,,De voorstelling is ook een terugblik op een roerige tijd, de kraakrevolutie. Die willen we invoelbaar maken en tegelijkertijd de vraag stellen wat er nog over is van het collectivisme en activisme. En wat kunnen we daarvan leren? En zijn mensen nog wel bereidwillig om de handen ineen te slaan nu er opnieuw dreiging is en gezien de huidige wereldproblematiek?”

Wat die participatie betreft, dat vindt Remkes wel een leuk aspect. ,,Wij hebben natuurlijk onze teksten ingestudeerd, maar we hebben al gemerkt dat we ook opmerkingen vanuit het publiek krijgen. Daar moeten we op in kunnen spelen. Dat brengt ons niet uit balans hoor, daarvoor zijn we voldoende op elkaar ingespeeld. We kunnen op elkaar vertrouwen.”

Ter voorbereiding werden trouwens gesprekken gevoerd met krakers van toen. Die kijken wel uit nu met bakstenen te gooien, tegenwoordig hangt op elke hoek immers een camera. Mensink: ,,Waar het toen als vanzelf ging, lijkt het momenteel moeilijker tot collectieve actie te komen. Maar we hebben tijdens de try-outs in Amsterdam al gemerkt dat de voorstelling wel wat losmaakt onder de bezoekers. Eigenlijk vonden ze het wel romantisch en lekker om ergens samen voor te gaan staan.”