Lion Cachet: ‘Spiegeldecoratie’ (1898), gebatikt perkament met korhoenders, lelie en chrysanten boven een spiegel. .
Eelde verloor een museum, maar kreeg er een expositiepaviljoen voor terug. De eerste art nouveau-tentoonstelling in De Buitenplaats toont de schoonheid van bloemen.
Het voormalige museum De Buitenplaats in Eelde is een expositiepaviljoen geworden. Aan het gebouw is niets veranderd, maar als je er in rondloopt is de ruimtelijke ervaring totaal anders. Dat heeft met de tentoonstellingsopbouw te maken, de kleurstelling, de vitrines, de looproutes, met daarbij een heel andere ligging van lockers en toiletten. De zaal heeft iets intiems gekregen, ook al door het aanbrengen van gesloten gordijnen.
De tentoonstelling Power tot the Flower bevat art nouveau-kunst met haar vormentaal van gestileerde bloemen- en planten van rond 1900, verwerkt in meubelen, kunstobjecten, glaskunst, schilderijen en tekeningen.
Natuur is de meesteresse van de kunst
De binnenhuisarchitectuur bij de bezittende klasse veranderde in die tijd drastisch, zowel in design, schilderkunst, literatuur als dichtkunst. De vormgeving met als motto ‘Natura artis magistra’ (Natuur is de meesteresse van de kunst) liet zich nadrukkelijk door de natuur inspireren, in een tijd waarin het Symbolisme aan bloemen een bijzondere, hogere betekenis verleende. Wie in zo’n interieur leefde, kon zich in een paradijs wanen.
Bij de De Buitenplaats was de Natuur altijd al aanwezig in de vanuit een organische visie opgetrokken architectuur, aangevuld met het bijzondere en veelzijdige tuinontwerp ernaast. Daar sluit de huidige tentoonstelling zich mooi bij aan. Zo zien we art nouveau van beroemde kunstenaars als Chris Lebeau, Simon Moulijn en Johanna van Eijbergen, maar ook eigentijdse bloemenschilders en -fotografen als Saskia Boelsums, Ruud van Empel en Jan van der Kooi.
'Power to the flower'
‘Power to the Flower, Bloemen in de art nouveau’. Drents Museum De Buitenplaats in Eelde. Open: dinsdag tot en met zondag 11-17 uur, tot en met 6 april 2025.
Het expositiepaviljoen is onderdeel van het Drents Museum in Assen, waar de art nouveau-collectie vandaan komt. Art nouveau kun je afdoen als burgerlijke kitsch, maar dan ga je volledig voorbij aan een in de kunstgeschiedenis hardnekkig weerkerend verschijnsel: esthetiek en betekenis. Bloemen zijn bij uitstek het symbool van Schoonheid, in de art nouveau verstrengelen hun bladeren en stengels zich tot patronen, ze wiegen en dansen op kamerschermen, kasten, kleurig aardewerk en zilveren serviezen.
Onschuld, troost, hoop en liefde
Bij art nouveau gaat het om de speciale betekenis die we aan bloemen hebben gegeven, zoals onschuld, troost, hoop en liefde. Het is niet de mimesis, het nabootsen, maar de stilering waardoor natuur ineens kunst wordt. Heel mooi is dat te zien op de werkbladen van Chris Lebeau met dotterbloemen en sneeuwklokjes. Bloemvormen zijn bij de art nouveau kunstenaars ornamenten geworden, toepasbaar in de complete binnenhuisarchitectuur.
De tentoonstelling begint veelzeggend met een eigentijds schilderij van kunstenaar Jan van der Kooi, eigendom van het Drents Museum. De titel ‘And the living is easy’ uit 2010 lijkt naar een paradijselijk bestaan te verwijzen waarin het altijd zomer is. We zien veldbloemen in een mand op de voorgrond, een gang met gezeefd zonlicht. De op een kier staande deur onthult echter een verborgen, duistere ruimte die ons eraan herinnert dat ook de schoonste schoonheid tot verwelken gedoemd is.
