Elke woensdag geeft Jelte Olthof, universitair docent Amerikanistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, commentaar op de politiek van de Amerikaanse president Trump. Vandaag aflevering 15.
„Deze week is het Amerikaanse Hooggerechtshof (‘Supreme Court’) na het zomerreces weer opgestart. Dit jaar staan twee belangrijke onderwerpen op de agenda: de rechtmatigheid van de handelstarieven die Trump de wereld heeft opgelegd en het ontslag van Fed-bestuurder Lisa Cook.
In het Amerikaanse rechtssysteem is het hof de definitieve arbiter. Het bestaat uit negen leden, die voor het leven ‘gedurende goed gedrag’ worden voorgedragen door de president als er een zetel vacant is. De voordracht moet worden goedgekeurd door de Senaat. Momenteel zijn er zes rechters door Republikeinse presidenten benoemd en drie door Democratische.
‘In het Hooggerechtshof zit een Republikeinse meerderheid’
Er wordt van ze verwacht dat ze onafhankelijk zijn, maar dat is in de praktijk al lang niet meer het geval. In het hof zit een duidelijke Republikeinse meerderheid en van de zes zijn er drie door Trump benoemd. In zijn eerste termijn heeft hij het geluk gehad dat hij drie benoemingen in zijn schoot geworpen kreeg. In meer of mindere mate zijn die Trumpiaans. De enige Republikeinse rechter die doorgaat voor gematigd, is de opperrechter John Roberts. Hij wil de integriteit van het instituut bewaren.
Voor Trump wordt het een belangrijk jaar, omdat uit de oordelen van het hof duidelijk zal worden wat de macht van de president is. Het voornaamste geschilpunt draait om de handelstarieven. Een lagere rechter heeft geoordeeld dat het instellen ervan strijdig is met de Grondwet. Het Hooggerechtshof gaat zich hier met spoed over buigen, want er is veel geld mee gemoeid en het is belangrijk voor de wereldeconomie.
‘Een verbod zou een verpletterende nederlaag voor Trump zijn’
Het is moeilijk te voorspellen wat het hof gaat besluiten. Een verbod zou een verpletterende nederlaag voor Trump zijn. De vraag is natuurlijk of hij zich aan de uitspraak van het hof zal houden. Als hij dat niet doet, dan is er sprake van een constitutionele crisis. Dat wordt een lakmoesproef voor de Amerikaanse democratie.
De ogen zullen ook gericht zijn op de uitspraak van het hof over het ontslag van Fed-bestuurder Lisa Cook. Veel mensen zijn sceptisch over de onpartijdigheid van het Hooggerechtshof. Het publieke vertrouwen erin is de laatst tien jaar gekelderd. De meerderheid van de Amerikanen ziet het steeds meer als een verlengstuk van de gepolariseerde politiek in Washington.”
