Israël wijst naar Palestijnse Islamitische Jihad voor raketaanval op ziekenhuis: wie zijn dat en wat willen ze?

De Amerikaanse president Joe Biden zei woensdag tijdens zijn bezoek aan Tel Aviv dat de raketaanval op het ziekenhuis, waarbij 500 doden zouden zijn gevallen niet van Israël maar van een „ander team” komt. Eerder die ochtend had Daniel Hagari, woordvoerder van de Israel Defence Forces (IDF), ook al laten weten dat onderzoek aantoont dat het niet Israël is die achter de dodelijke aanval zat. Wie er wel achter zou zitten: de Palestijnse Islamitische Jihad.

De naam van de groepering viel de voorbije dagen al, na de aanval ten zuiden van Libanon waarbij Israëlische soldaten en twee leden van de Palestijnse Islamitische Jihad om het leven kwamen. Dat de naam nu opnieuw valt is niet verwonderlijk gezien het doel van de groepering: Israël verslaan en een Palestijnse staat uitbouwen. Wat maakt dat ze ook bondgenoten zijn van Hamas. En toch zijn er belangrijke verschillen tussen beide groeperingen.

De Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ) is in tegenstelling tot Hamas een gewapende groep die niet deelneemt aan de politiek en zich beperkt tot militaire confrontaties met Israël. De groepering werd in 1981 opgericht door Palestijnse studenten in Egypte, maar is nu ook sterk vertegenwoordigd in de stad Jenin op de Westelijke Jordaanoever. De groep heeft intussen ook leiders in Libanon en Syrië, waar het nauwe banden onderhoudt met Iraanse functionarissen.

Want net als Hamas krijgt PIJ steun vanuit Iran. Het land voorziet de Palestijnse Islamitische Jihad van trainingen, expertise en geld. Al worden de meeste wapens van de groep volgens nieuwszender Al Jazeera voornamelijk lokaal geproduceerd. De groepering zou een belangrijk arsenaal aan kleine wapens en raketten bezitten, maar in tegenstelling tot Hamas zou het niet over langeafstandsraketten beschikken.

Hoewel Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad eenzelfde doel hebben, zijn de relaties tussen beide groepen moeilijk. In het verleden zorgden de escalaties tussen Israël en PIJ ook voor problemen voor Hamas, dat meegesleept werd in het conflict. Dat was bijvoorbeeld het geval tijdens de elfdaagse oorlog van mei 2021, waarbij 260 Palestijnen om het leven kwamen. Daardoor kwamen de geldstromen vanuit Qatar onder druk te staan en ontstond de angst dat mensen in Gaza hun vergunningen zouden verliezen om in Israël te mogen werken.

Volgens Erik Skare, auteur en onderzoeker aan de universiteit van Oslo gespecialiseerd in de Palestijnse geschiedenis, ligt daar vooral de moeilijkheid voor Hamas. „Publiekelijk moet Hamas de Palestijnse Islamitische Jihad steunen”, zei hij in mei van dit jaar tegen Associated Press. „Maar het zegt hen ook – achter de schermen – dat er grenzen zijn die niet overschreden mogen worden om een grote escalatie te vermijden. Hamas dringt erop aan dat PIJ zich inhoudt.”