Ambulances voor de Veldzicht-kliniek, na het fatale steekincident. Foto: ANP
De Nigeriaanse asielzoeker die op 5 november 2022 in de kliniek Veldzicht in Balkbrug met een mes een therapeute ombracht, vermoordde eerder twee mensen in Nigeria en Libië.
Na een zwerftocht door vijf landen kwam hij in 2017 aan in Nederland. Na meerdere misdrijven belandde hij in de kliniek. Dat melden goed ingevoerde bronnen rond het onderzoek naar het steekdrama.
Een therapeute van Veldzicht kwam om het leven, twee vrouwelijke collega’s raakten gewond. Omdat er een inspectieonderzoek loopt naar het steekincident en de aanloop ernaartoe willen het ministerie van Justitie en de kliniek Veldzicht niets zeggen over het verleden van de man. Na de moord in november in het Centrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht in Balkbrug bracht de Nigeriaan zichzelf om het leven.
De afgewezen asielzoeker was 31 jaar en heette Ambrose Joy Lucky, zo blijkt uit vertrouwelijke documenten. Hij stond in de kliniek Veldzicht bekend als ’Lucky’, vertellen medewerkers.
Politieverhoor
In 2014 vermoordde Lucky een oom in Nigeria en vluchtte daarop naar Libië. Ook daar zou de Nigeriaan een moord hebben gepleegd. Het zou gaan, zo lichtte hij later in Nederland tijdens een politieverhoor toe en staat in stukken, om een man voor wie hij werkzaamheden had verricht. Toen betaling naar eigen zeggen uitbleef, doodde hij hem.
Lucky maakte vanuit Libië in 2017 de oversteek naar Italië, waar hij zonder succes asiel aanvroeg. Via Oostenrijk en Duitsland kwam de man in datzelfde jaar terecht in Nederland. De Nigeriaan verbleef hier op meerdere azc-locaties en liet een spoor van ellende achter: hij was agressief, pleegde vernielingen en uitte bedreigingen, wat leidde tot meerdere overplaatsingen.
Suïcidepoging
In 2020 werd Lucky geplaatst in de Handhaving en Toezichtlocatie van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in Hoogeveen. Daar werd hij opgepakt voor het ’binnendringen van een locatie’, zo staat in vertrouwelijke stukken. In Hoogeveen stichtte de man toen brand en deed hij een suïcidepoging. Na zijn aanhouding voor de brand belandde hij via de asielopvang in Assen in het CTP Veldzicht. Er waren inmiddels overduidelijke aanwijzingen dat de man ernstige psychische problemen had.
Omdat de moordenaar in Italië asiel had aangevraagd, zou hij conform de Dublinverordening worden teruggestuurd naar dat land. Maar door de coronapandemie waren reisbewegingen beperkt en bleef hij in Nederland, waarna automatisch de asielprocedure werd opgestart wegens het overschrijden van een termijn. Deze bevindingen werden kort na een publicatie hierover door staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel en Migratie eind november al bevestigd.
„De fatale steekpartij in Veldzicht was niet gebeurd als Italië zich aan Europese asielafspraken had gehouden. Dan had dat land waar hij eerst asiel had aangevraagd hem teruggehaald. Deze meneer hoorde hier niet. Dat was meteen duidelijk”, zei staatssecretaris Van der Burg destijds. De staatssecretaris concludeerde dat als Lucky naar Italië was uitgezet, hij de therapeute in de kliniek Veldzicht niet had omgebracht. Hij sprak van een moeizaam proces.
Lucky oogde psychotisch
In de kliniek Veldzicht verblijven veel ongedocumenteerden, bestuursrechtelijke vreemdelingen en asielzoekers met psychische problemen. Ook huizen er vreemdelingen met tbs, vreemdelingen in strafrecht en tbs intensive care patiënten. Op 5 november ging het gruwelijk mis in de kliniek in Balkbrug. Medewerkers maakten zich in de voorafgaande dagen al zorgen over de psychische gesteldheid van Lucky. Hij was onrustig en oogde psychotisch.
Toen een medewerker de deur van een personeelshok voor hem opende, ging de patiënt de vrouw meteen te lijf met een kan. Hij griste een mes uit het hok en begon in te steken op twee vrouwelijke personeelsleden, zo vertelden medewerkers eerder aan deze krant.
De doorgedraaide asielzoeker rende daarna het hok uit en spurtte richting een sociaal therapeute die bij een keukenblok stond. Lucky stak haar in de keel. Andere medewerkers wisten te voorkomen dat hij nog meer collega’s doodstak. Na de steekpartij sloot de Nigeriaan zich op in een ruimte, stak spullen in brand en sneed zijn eigen keel door.