De prijs van ons efficiënte leven | column Nhung Dam

Deze week lig ik ziek op bed. Ik probeer mezelf af te leiden door iets te kijken op Netflix of HBO. Er is op de streamingdiensten zoveel aanbod dat mijn koorts uit keuzestress gelijk omhoogschiet. Gelukkig wordt alles zoveel mogelijk voor ons gefaciliteerd, met slechts één vingerklik haal je de wereld je woonkamer binnen, en bovendien, de gepersonifieerde aanbevelingen spatten van het scherm af.

Wel zo makkelijk, dan hoef je zelf niet zo na te denken. Mij wordt aanbevolen: ‘romantische Aziatische series’ en ‘comedyfilms met sterke vrouwelijke hoofdrollen.’ Ik heb eens ingelogd bij het account van mijn toenmalige vriend, dat zag er heel anders uit, zeker geen feministische aanbevelingen.

Tijdens mijn bedrust snak ik naar mijn ouderlijk huis, naar de onhandigheid van toen. Naar het huren van videofilms. Vooral dat. Als uitje met je vader naar de videotheek.

Het genieten begon al bij het erheen rijden, het verheugen, de euforie om in de winkel langs de uitgestalde videohoezen te struinen, op zoek naar die ene film waar je zin in had. De weekfilms waren de films die al langer uit waren, die moesten binnen vijf dagen teruggebracht worden. Het smeken om een dagfilm die, vers uit de bioscoop, iets duurder waren en de volgende dag alweer terug moesten. Het idee van video’s huren is nu ondenkbaar, het tijdrovende van het hele gebeuren, en dan moest de videoband ook teruggespoeld en al ingeleverd worden, anders kreeg je een boete.

In de videotheek had je geen digitale cookies die me films aansmeerden op basis van mijn eerdere keuzes en aankopen. Geen films met sterke vrouwelijke hoofdrollen of Aziatische representatie die al mijn wokegevoelens aanwakkerden.

We maken het onszelf graag zo makkelijk mogelijk. Wat doen we met al die tijd die we besparen ten opzichte van vroeger? Die extra minuten die we niet kwijt zijn aan het terugspoelen van een videoband, de bespaarde minuten van het tevergeefs wachten tot je favoriete nummer voorbijkwam op de radio – met je vinger al op de rec-knop van je cassetterecorder – de bespaarde tijd van het niet stoppen aan de rand van een vreemde stad om op een stadsplattegrond te kijken.

We hebben niet het gevoel dat we extra tijd over hebben gehouden. Er is een constante stroom aan aanbod. Juist de schaarse momenten, die van met je vader op een regenachtige herfstavond naar de videotheek rijden, de tijd die hij voor je nam, de moeite voor je genot. Een zelfde soort genot en verheugen die mensen hebben die hun eigen groenten verbouwen, zo kan ik me voorstellen.

Deze week snak ik naar de nostalgie van de inefficiëntie, die van stoofpotten en videobanden, die van cassettebandjes en door de stad struinen voor een waardevol cadeautje. We hebben veel minuten gewonnen in ons efficiënte leven, maar we zijn iets heel waardevols verloren. De kunst van het verheugen. En waar die extra tijd is gebleven is me een raadsel.