Ik was er even vanaf, maar de luchtverversers staan er weer. Ik had de twee Chinese luchtverversers die ik in Delhi had gekocht op het laatste moment in de verhuiscontainer laten bijzetten. Ik wist dat Jakarta ook kampte met luchtvervuiling. Via mijn vervuilings-app had ik voor de verhuizing af en toe gekeken.
De waarden in Jakarta varieerden tussen de 50 tot 150 PM2.5. Dat leek wel mee te vallen. In Delhi in India waren er periodes waarin de stad was gehuld in een verstikkende zwavelsmog en sloeg de app uit met waarden tot 999 PM2.5; zo ernstig, dat de app de waarden niet meer registreerde.
Om de vieze lucht zoveel mogelijk buitenshuis te houden, had ik de kieren in mijn appartement afgeplakt met ducttape. In mijn woon- en slaapkamer stonden de luchtverversers non-stop te razen en ik had altijd een mondkapje paraat. Erger dan Delhi kon de lucht niet zijn, leek me.
Ergens in juni verdween mijn uitzicht in een grijze mist
De eerste periode in de Indonesische hoofdstad begon dan ook veelbelovend. Vanaf mijn balkon op de 16de verdieping kon ik volop genieten van het uitzicht op berg Salak. Maar die heb ik nu al maanden niet gezien. Ergens in juni verdween de berg in een grijze mist. Mijn mondkapje zit weer in de tas en ik heb de luchtverversers weer uit de doos gehaald.
Jakarta is berucht om de verkeersfiles. Toen ik aankwam, vond ik dat het wel meeviel. Nu realiseer ik me, dat ik arriveerde in de naweeën van de coronacrisis. De stad functioneerde op halve kracht. De afgelopen maanden zijn de kantoren, koffietentjes en de straten weer vol. Er is werk en inwoners stappen weer in de auto.
Uren staan miljoenen auto’s, brommers en vrachtwagens achter elkaar te ronken. Het gevolg: Afgelopen augustus was voor het eerst niet Delhi maar Jakarta de meeste vervuilde stad ter wereld! Ben ik van de ene lekkende hel, zoals mensen de situatie hier noemen, naar de andere verhuisd.
Want als bonus pik ik dit jaar ook het weerfenomeen El Niño mee. Grote delen van de regio kampen sinds juni met hitte en droogte. Versterkt door de wereldwijde klimaatverandering verwarmt El Niño de Stille Oceaan en die lucht verhit grote delen van Zuidoost-Azië. En door het uitblijven van regen wind blijft de vieze lucht hangen.
De verontreiniging veroorzaakt vermoeidheid, traagheid en soms hoofdpijn
Gevolgen zijn direct merkbaar. Het veroorzaakt vermoeidheid, traagheid en soms hoofdpijn. Maar ik kan me in ieder geval nog een beetje afschermen. Ik werk vaak binnen en kan een luchtververser betalen. De meeste mensen zwoegen hele dagen zonder bescherming in de buitenlucht.
In september trokken artsen aan de bel. Het aantal patiënten met benauwdheidsklachten was in een week verdubbeld. Grotendeels mensen die normaal gesproken gezond zijn, zeiden de artsen. Nadat de media opriepen tot actie, greep de overheid in. Minister Luhut Panjaitan, grootaandeelhouder van steenkoolmijnen, werd aangewezen als leider van een taskforce. De werkgroep stelde allerlei maatregelen in. Ambtenaren mogen thuiswerken. Er zijn sproeiers geïnstalleerd op hoge gebouwen. Er zouden meer bomen geplant worden. Ook was er het plan om regen te maken, maar dit viel in duigen omdat er geen wolken zijn.
We zijn nu ruim een maand verder, maar er is nog weinig verbetering. Experts wezen op de uitstoot van de steenkoolcentrales net buiten de stad. Zolang die op volle kracht doorblazen, zijn de maatregelen slechts een symbolisch doekje voor het bloeden, stelden ze. Gek genoeg – wellicht tekenend voor huidig Indonesië – was er amper discussie over de nogal evidente belangenverstrengeling. Taskforceleider Luhut wuifde de aantijgingen van de hand. De meeste vervuiling zou afkomstig zijn van het verkeer en niet van kolencentrales. Maar om aan de kritiek tegemoet te komen, scherpte hij uitstootnormen aan. Welke normen en voor wie precies werd niet duidelijk.
Een huwelijksplanner had voor een fotoshoot fakkels neergezet: 50 hectare vatte vlam
De aanhoudende hitte eist haar tol. Op Sumatra en Kalimantan zijn bosbranden uitgebroken. Boven Singapore hangt, afhankelijk van de wind, een dikke smog. Ook Kuala Lumpur heeft last van de rook. Op Java zijn eveneens bosbranden. Bij vulkaan Bromo vloog een stuk bos in de brand, nadat een huwelijksplanner voor een fotoshoot fakkels had neergezet. Een vonk viel in het droge gras en 50 hectare vatte vlam. Het huwelijkspaar dat voor de foto’s poseerde en nog drie andere aanwezigen zijn gearresteerd. Ze kunnen vijf jaar cel en een boete van zo’n honderdduizend euro krijgen.
Zoals de meeste inwoners wacht ik met smart op verlossende regenbuien. De eerste regeldruppels hebben de archipel bereikt. Volgens de eerste berichten zouden ze de bosbranden al wat temperen. Maar een echte start van het regenseizoen, dat in oktober zou moeten beginnen, laat nog op zich wachten. We hopen nu dat novemberbuien de lucht zullen klaren.
Onze V/M
Iedere week hebben we een column van Onze Vrouw/Man, een mediacorrespondent uit een ander continent. Saskia Konniger (Eibergen, 01-11-1974) is sinds 2022 freelance correspondent Zuidoost-Azië voor onder andere NRC, NOS, BNR, De Groene Amsterdammer, VPRO’s Bureau Buitenland. Daarvoor was ze correspondent India.
Ze schreef twee boeken over India en een avonturenroman over China. Ze studeerde kunstgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht en deed een postdoctorale opleiding radio- en televisie-journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze woont momenteel in Jakarta, de hoofdstad van Indonesië.
