'Het is bijzonder dat de ijsvogel gespot wordt aan de rand van het centrum van onze stad.' Foto: Shutterstock
Het uiteinde van het Oosterhamrikkanaal in Groningen, beter bekend als het stadsstrand en DOT, moet onderdeel worden van een heuse Healthy Aging Campus. Koester toch dit soort kleine, waardevolle stukjes natuur die in de stad steeds schaarser worden, schrijft Marijke Wilmans.
Ooit een ijsvogel gezien? Dan weet je vast nog hoe verrast je was door die felblauwe flits. En je herinnert je ongetwijfeld waar het was, jullie eerste ontmoeting.
Meestal gebeurt zoiets in een bijzondere omgeving, een plek waar hij zich graag vertoont: in een natuurgebied, bij helder stromend water, de vogel zelf op een overhangende tak of in een rietkraag.
Het is dus wel bijzonder dat hij met enige regelmaat gespot wordt aan de rand van het centrum van onze stad. Door de zwemmers en wandelaars die dagelijks gebruik maken van het uiteinde van het Oosterhamrikkanaal, beter bekend als het stadsstrand en DOT.
Natuurlijke omgeving
Dat de ijsvogel, samen met vele andere vogels, zich graag ophoudt bij dit stukje water, heeft alles te maken met de natuurlijke omgeving die hier in de loop der jaren spontaan is ontstaan. Ontstaan door niets te doen, ontstaan door te verwaarlozen, door niet te maaien of aan te harken, niet dood te spuiten, maar te laten groeien.
Hier verdween de bedrijvigheid uit het verleden, deze plek werd min of meer vergeten en bouwplannen die wel gemaakt werden gingen niet door.
Nu heeft de gemeente Groningen samen met het UMCG en de RUG een uitgebreid plan gemaakt waarbij dit stukje water, met haar beide kades, ingelijfd moet worden bij het grotere UMCG-terrein. De naam? Healthy Ageing Campus.
Populair bij (koudwater)zwemmers
Begrijpelijk dat de ontwerpers hun oog hebben laten vallen op dit stukje kanaal: het schoonste water van de stad, in de zomer heel populair bij zonaanbidders en groeiend populair bij (koudwater)zwemmers. Zij doen hier het hele jaar door niet alleen aan ‘healthy agen’, maar genieten ook enorm van deze oase van rust en natuurlijke schoonheid aan de rand van de binnenstad.
De plannen van de gemeente zijn zeer ingrijpend: veel hoge bebouwing, DOT weg, ‘reuring’ aan de waterkant, vervanging van het zandstrand en de karakteristieke kade door een toegang tot het water à la Dudok aan het Diep. En aan de Oosterhamrikkade een fancy recreatieoever waar iedereen zelfs met surfplanken het water in moet kunnen.
Precies op de plaats waar dat prachtige verwaarloosde groen is ontstaan. De plek waar het gonst en spettert van de biodiversiteit. Waar ijsvogel, aalscholver, meerkoet, reiger en zwaan beschutting vinden als het verderop op een zomerse dag te druk wordt.
Ecologische waarde onvoldoende ingeschat
Veel mensen hebben al laten weten dat ze heel graag DOT en het stadsstrand willen behouden. En er zijn ook veel mensen die hun hart vast houden voor het water en de oevers aan beide kanten.
Zij vrezen dat meer drukte de watervogels zal verjagen, dat de ecologische waarde onvoldoende wordt ingeschat, dat een keurig gemaaid grasveldje met aangeplante bomen als ‘natuur’ wordt gezien.
Alsof rust nog kan bestaan met twee (!) nieuwe bruggen en een continue stroom van wandelaars, brommers en fietsers over dit kleine stuk water, dat in de plannen overal ‘ontsloten’ wordt. En wat zullen de geplande bouwactiviteiten betekenen voor de kwaliteit van dit unieke zwemwater?
Gezond ouder worden
‘Healthy ageing’ zou geen loze slogan moeten zijn. Gezond ouder worden hangt samen met het gebruik én het genieten van dit soort kleine, waardevolle stukjes natuur die in de stad steeds schaarser worden.
In een wereld waar het aantal insecten de laatste decennia schrikbarend is afgenomen hebben we dringend ruimte nodig voor verwildering.
Vergroenen moet meer zijn dan een mooi plaatje. Het behoud van echte biodiversiteit is cruciaal voor de gezondheid van ons stedelijke ecosysteem en voor ons eigen lange termijn welzijn. Ook al is het gebied nog zo klein, rust voor mens, dier en plant is van onschatbare waarde.
Voor de ijsvogel.
Voor ‘healthy ageing’ in Groningen.
Marijke Wilmans, Groningen, namens de grote groep ochtendzwemmers
