Dat de Dolle Mina’s nu, anno 2025, weer actief (moeten) zijn, is zowel een bedroevende constatering als een krachtig signaal, stelt Anne Buunk. Dat er juist in Groningen een nieuwe generatie is opgestaan, vervult haar met trots.
Met de val van het kabinet staat de deur naar een meer rechtvaardige en inclusievere samenleving op een kier. Helaas niet direct wijd open, want gelijkwaardigheid voor iedereen is nog steeds verre van vanzelfsprekend, zelfs niet in het ‘vooruitstrevende’ Nederland.
Vrijwel wekelijks zijn er protesten om hier de aandacht op te vestigen, zoals kortgeleden ook in Groningen, waarbij ongeveer 2000 mensen meeliepen met een demonstratie voor een solidaire maatschappij.
Onder de betogers bevonden zich ook leden van de Groningse tak van de heropgerichte feministische groep Dolle Mina. Want waar velen wellicht lange tijd gedacht hebben dat we er met het kiesrecht en recht op abortus ‘wel zo’n beetje waren’, blijkt tóch de strijd niet gestreden. Dat de Dolle Mina’s nu, anno 2025, weer actief (moeten) zijn, is zowel een bedroevende constatering als een krachtig signaal.
55 jaar na oprichting
Bedroevend, omdat het schijnbaar nog steeds nodig is. Precies 55 jaar na de oprichting van Dolle Mina, uit onvrede over de kansenongelijkheid tussen man en vrouw, blijkt het cruciaal om deze beweging nieuw leven in te roepen.
Er wordt wereldwijd gemorreld aan het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen, waardoor thema’s als abortus en gendergeweld onveranderd actueel zijn. In diverse landen gelden voor vrouwen beperkingen zich te uiten, met als extreem voorbeeld het verbod tot publiekelijk spreken in Afghanistan.
In Nederland is de situatie wellicht relatief goed, maar ook hierbij is het van belang te beseffen dat vrouwen het recht op (in)spraak nog helemaal niet zo lang hebben. Sterker nog, wanneer een vrouw trouwde, werd zij tot aan de jaren 50 van de vorige eeuw officieel als handelingsonbekwaam gezien.
Dat betekende dat ze haar man om toestemming moest vragen voor uitgaven, niet zelfstandig een verzekering kon afsluiten en wettelijk gezien niets te zeggen had over haar bloedeigen kinderen.
Verkiesbaar stellen
En dan mag het kiesrecht er in Nederland wel wezen, nog steeds worden vrouwen bij de oudste politieke partij van Nederland ontraden zich verkiesbaar te stellen. Ook vandaag de dag zijn veel vrouwen zich ervan doordrongen dat de verworven rechten die voor hen gelden, niet voor iedereen gelden, en niet vanzelfsprekend zijn.
Hier is, in Nederland en andere landen, keihard voor gevochten, en deze strijd zetten de hedendaagse feministen voort.
Groningse feministen staan daarbij op de schouders van een paar behoorlijk indrukwekkende reuzinnen. Het meest bekende voorbeeld is Aletta Jacobs, de eerste Nederlandse vrouw die ging studeren, promoveerde en arts werd. Maar ook door de aderen van net wat minder bekende feministen stroomde Gronings bloed.
Groningse feministische initiatieven
Zo was Annette Versluys-Poelman, geboren te Holwierde, een van de oprichtsters en de eerste voorzitter van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht. En bekritiseerde Betsy Bakker-Nort in haar proefschrift in 1914 de ongelijke verhoudingen tussen vrouwen en mannen in het huwelijk.
Of wat dacht u van de in 1743 te Groningen geboren Etta Palm, die wordt gezien als de eerste feministe van Nederland. Over de eeuwen heen zijn er in Groningen en omstreken feministische initiatieven gebleven en ontstaan, zoals het Groningen Feminist Network en het briljante CatcallsofGrunn, dat zich hardmaakt tegen straatintimidatie.
Nieuwe generatie Dolle Mina’s
Daarbij komt nu een nieuwe generatie Groningse Dolle Mina’s, momenteel bestaande uit ongeveer 100 vrouwen die opkomen voor gelijkwaardigheid, veiligheid en zichtbaarheid voor vrouwen. Ze gaan de straat op, bedenken ludieke acties en spreken zich uit in het openbaar.
Ze geven hiermee een krachtig signaal af, helemaal aangezien dit voor sommigen éxtra buiten de gebaande paden zal voelen, vanwege de welbekende noordelijke nuchterheid.
Als geboren en getogen Groningse ben ik dol op deze ‘kon minder’ cultuur, maar ook verheugd om te zien dat er een gedeeld besef is dat het ook hail veul beter kan. Ook Groningse vrouwen willen vooruit, niet achteruit. Oftewel: deurbroezen.
