BBB-leider Caroline van der Plas is ,,blij, blij, blij''. Zij en lijsttrekker Sander Smit en kandidaat Jessica van Leeuwen (vlnr) reageren op de voorlopige uitslagen van de verkiezing van de Nederlandse leden voor het Europees Parlement. Foto: Emiel Muijderman
De kaarten zijn opnieuw geschud in Den Haag. Over een paar weken staat er een nieuw kabinet op het bordes en de nieuwe verhoudingen in de Tweede Kamer worden duidelijker. PVV, VVD, NSC en BBB zijn het over heel veel eens met elkaar en houden de rijen gesloten.
Maar eerst zijn er nog even Europese verkiezingen, die totaal niet leven in Den Haag. Ze worden gezien als een hinderlijk tussendoortje, hoogstens een peiling over de populariteit van het formerende kabinet van Geert, Dilan, Caroline en Pieter.
De exitpoll valt wat tegen voor dat rechtse kabinet. In peilingen van Maurice de Hond en IPSOS wordt Geert Wilders al wekenlang enorme winst voorspeld maar veel kiezers op PVV, VVD, BBB en vooral NSC zijn thuis gebleven. Het midden en links doen het juist beter dan was verwacht; Frans Timmermans is de winnaar en CDA en D66 blijven verrassend sterk overeind.
Nederland is nog lang niet massaal overstag voor de ruk naar rechts. Er blijft een stevige middengroep en linkse oppositie, en samen hebben die best een ruime meerderheid.
Den Haag doet net of het nog eigen baas is
Maar ach, dat is Europa. In de Haagse politiek speelt Brussel geen echte rol. ,,De verkiezingen léven niet’’, praten de Kamerleden en journalisten elkaar na. Maar dat komt ook vooral doordat alle nieuwsrubrieken, talkshows en kranten grote redacties hebben in het Haagse parlementsgebouw.
Iedere scheet die ergens in die paar vierkante kilometer wordt gelaten, wordt geregistreerd. Tot grote ergernis van de politieke insiders. Want in Brussel, waar tegenwoordig steeds meer wetten worden gemaakt, zitten hoogstens een paar journalisten. De NOS heeft er daar eentje, terwijl de Duitse ARD er tweehonderd heeft en bij de Fransen is het niet veel anders.
Den Haag maakt zich graag wat groter dan zijn werkelijke macht. Dat Nederland internationaal niet zo heel veel andere keus heeft dan Duitsland of Amerika te volgen, dat hoor je toch zelden of nooit als argument. We houden het graag bij de illusie dat we écht nog helemaal zelfstandig baas in eigen land zijn. Dat horen mensen graag.
En dat houdt Wilders zijn achterban vooral ook voor. Misschien wordt Timmermans tóch niet de grootste, hoopt hij donderdagavond nog. Caroline van der Plas reageert zelfs opmerkelijk uitgelaten op haar resultaat van twee zetels. BBB staat bij haar voortaan voor ,,blij, blij, blij’’. Maar wat bij kritische toehoorders vooral blijft hangen is haar ergernis over de regels voor stofzuigers die de EU jaren geleden heeft ingevoerd. ,,Brusselse bemoeizucht’’, klaagde ze met veel aplomb bij OP1 in debat met Rob Jetten, die eventjes niet leek te weten wat ie hoorde.
Irritante regels over stofzuigers en beleggingsfondsen
Die regels voor stofzuigers leidden weliswaar tot een enorme daling in stroomgebruik en broeikasgassen, waar geen acht kerncentrales tegenop kunnen. En de stofzuigers zuigen prima. Dus wie had er last van? Maar Van der Plas vindt het vooral irritant, die regels.
Zoals populistisch rechts wel meer regels irritant vindt. Pensioenfondsen moeten ook eens ophouden met activistisch beleggen, stellen ze dinsdag in de Tweede Kamer. Het zijn zo ongeveer de rijkste beleggingsfondsen ter wereld en dat die miljarden niet meer in fossiele industrie wordt gestoken maar in zonnepanelen, windparken en woningen maakt de wereld dan misschien wel een behoorlijk stukje beter, PVV, VVD, BBB en NSC vinden het vooral irritant dat niet alleen de pure winst voorop staat.
De oppositie van links en midden hoort het verbijsterd aan maar kan er niets tegen doen. Want in Europa blijven de gematigde partijen misschien overeind, in de Nederlandse verhoudingen is er toch echt een ruime meerderheid voor het nieuwe kabinet-in-wording.
Voor dat nieuwe kabinet is er wel meteen al een flinke tegenvaller. De Hoge Raad heeft alweer een uitspraak gedaan over de belasting op hoge vermogens. De rijken kunnen hun betaalde belasting terugvragen van de staat en dat levert het nieuwe kabinet een tegenvaller op van miljarden. Ook door zo’n irritant regeltje, maar daar hoor je de PVV en BBB dan maar even niet over.
Arend van Wijngaarden is parlementair verslaggever van Dagblad van het Noorden
