In Japan is Kerst vooral commercieel. Hoewel het geen officiële feestdag is, bestellen veel gezinnen gefrituurde kip bij fastfoodketen KFC en bakken of kopen ze een luchtige kerstcake met slagroom en aardbeien. Foto: ANP / AFP
Terwijl Nederlanders zich opmaken voor gourmetten en borrelen bij de kerstboom, vieren andere landen kerst totaal anders. Van poepende boomstammen in Spanje tot rolschaatsende kerkgangers in Venezuela: wereldwijd zijn kersttradities griezelig, absurd, mysterieus én hilarisch, en laten ze zien dat de feestdagen allesbehalve saai zijn.
In Duitsland en Oostenrijk, diep in de besneeuwde Alpen, sluipt een angstaanjagend wezen rond: de Krampus. Harig, met hoefachtige voeten en indrukwekkende hoorns, is hij de duivelse tegenhanger van de Kerstman.
Op 5 december, tijdens de Krampusnacht, veranderde de dorpsstraten in een macabere parade. Honderden mensen trokken verkleed als deze demonische figuren door de steegjes, rinkelend met kettingen en jagen voorbijgangers de stuipen op het lijf.
Scandinavië: bezems verstoppen en walvis eten
Scandinavië doet het misschien wat rustiger, maar zeker niet minder vreemd. De joelbok, of kerstbok, waakte ooit over de feestdagen en veranderde later in een soort cadeaugever. Tegenwoordig zijn de strogeiten vooral decoratief, maar in het Zweedse Gävle torent elk jaar een gigantische versie boven de stad uit.
In Noorwegen draait het om bescherming: op kerstavond verstoppen families hun bezems en dweilen ze hun huizen, om boze geesten en heksen buiten te houden. Een eeuwenoude angst voor het bovennatuurlijke, verpakt in een moderne gewoonte.
En in Groenland zijn het de kersttraktaties die een stap verder gaan. Mattak, rauwe walvishuid met spek, en kiviak, een kleine vogel die maandenlang in zeehondenhuid wordt begraven, zijn hier het hoogtepunt van de kersttafel.
Oost-Europa: Schoenen, plafonds en spinnenwebben
In Oost-Europa wordt magie en mysterie stevig gemixt met een flinke portie spel. In Tsjechië gooien jonge vrouwen op kerstavond hun schoenen over hun schouder. Landt de punt richting de deur? Dan staat een huwelijk binnen een jaar op de agenda.
In Slowakije is het plezierig en luchtig: het oudste familielid gooit een stukje pudding tegen het plafond. Blijft het plakken, dan belooft dat geluk in het komende jaar.
Oekraïense gezinnen versieren hun kerstbomen met glinsterende spinnenwebben, ter ere van een arme vrouw die ooit haar boom niet kon versieren en miraculeus werd geholpen door een spin. Vandaag symboliseert het web voorspoed en geluk.
Iberië: Poepende boomstam en eerbetoon aan overleden familieleden
In Spanje en Portugal kent Kerst tradities die alle kanten opgaan. In Catalonië staat de caga tio centraal: een kleine, grijnzende boomstam die twee weken voor Kerstmis op tafel wordt gezet en dagelijks wordt gevoed met snoep, noten en fruit.
Op kerstavond krijgt hij flink wat tikken met stokken. De lekkernijen komen eruit, tot groot plezier van kinderen én volwassenen. En dan is er nog de caganer, een klein poepend beeldje dat tegenwoordig beroemdheden afbeeldt, van politici tot voetbalsterren.
Portugal kiest voor een ingetogenere toon. Hier dekt men extra stoelen aan tafel voor overleden dierbaren, een ritueel dat consoda heet en geluk moet brengen. Het diner bestaat vaak uit gezouten kabeljauw, aardappelen en regionale desserts.
Wereldwijd: Van rolschaatsen tot KFC
Buiten Europa worden kersttradities pas echt excentriek. In Caracas, Venezuela, rollen kerkgangers letterlijk de kerk in: tussen 16 december en kerstavond worden straten afgesloten voor een parade op rolschaatsen.
In Japan is Kerst vooral commercieel. Hoewel het geen officiële feestdag is, bestellen veel gezinnen gefrituurde kip bij fastfoodketen KFC en bakken of kopen ze een luchtige kerstcake met slagroom en aardbeien.
In India, waar christenen een kleine minderheid vormen, krijgen mangobomen en bananenbomen een kerstmake-over: versierd met lichtjes en ballen, vormen ze creatieve alternatieven voor traditionele sparren.
