Gevormd door het gemis van een moeder. De sleutelmomenten van René van Kooten

In de kleedkamer. Achter de schermen van de ABBA-musical ‘Mamma Mia!’ waarin hij speelt, hebben we het over kwetsbaarheid en geluk. Hij vertelt over zijn moeder, die zo jong overleed. En spiegelt dat aan het broze geluk van zijn eigen gezin. Dan vertelt hij over een liedje uit de voorstelling dat hem dierbaar is. ,,Het gaat over geluk dat je door je vingers glipt, als je naar je kinderen kijkt. De zinnen benadrukken dat de tijd vliegt. Die tekst is me uit het hart gegrepen. Ieder woord moedigt me aan om heel bewust te genieten van de mooie momenten.’’

,,Ik was 6 jaar toen mijn moeder ziek werd. Ze had borstkanker, later kwam daar longkanker bij. Ze overleed toen ik 11 was. Mijn oudere zussen waren toen al het huis uit. Met mijn vader vormde ik daarna een tweepersoonshuishouden. Ik kookte en deed de was. Daarnaast had ik een krantenwijk. We maakten er samen het beste van en het ging goed, maar daardoor heb ik geen onbezorgde jeugd gehad. Door er niet te zijn, was mijn moeder daarna extra dichtbij. Het verdriet om haar gemis kleurde mijn puberjaren. Onbewust heeft me dat gevormd. Al jong nam ik verantwoordelijkheid op me. Niet roken, voorzichtig met drank. Gingen we met een vriendengroepje naar een concert, zat ik me van tevoren al druk te maken over de trein terug naar huis. Onbekommerd plezier maken lukte me gewoon niet.’’

,,Toen het overlijden van mijn moeder nog maar een kwestie van uren leek, werd ik uit haar ziekenhuiskamer gestuurd. Om me te beschermen leek het iedereen beter om me daar niet mee te confronteren. Nu ik daarop terugkijk had dat anders gemoeten. Ik had tot het einde bij haar willen zijn. Nu heb ik afscheid moeten nemen zonder te weten wat afscheid was. Mijn vader overleed in 2016. Heel bewust ben ik naast zijn bed gebleven tot hij zijn laatste adem had uitgeblazen. Voor mij was het een soort afronding van onze jaren samen.’’

,,Toen mijn vader overleed, was ik me er sterk van bewust dat ik wees was. Geen kind meer. Niemand meer die alles wist van mijn jonge jaren. Alleen mijn zussen nog. Daardoor ben ik nu extra verbonden met hen. Collega’s verwachten hun ouders op een première, bij mij komen mijn zussen.’’

,,Op mijn middelbare school – het Erasmus College in Zoetermeer – heb ik een fijne tijd gehad. Na mijn examen studeerde ik geschiedenis in Utrecht. Op een dag in januari belde de rector van mijn oude school: ze zochten met spoed een geschiedenisleraar. Of ik als student tijdelijk kon invallen. Dat deed ik. Naast de lessen was ik betrokken bij het schooltoneel. We speelden de rockmusical ‘Tommy’ van The Who. Om ons op weg te helpen kwam Joke de Kruijf langs om ons met haar vakkennis te coachen. Ze raadde me aan om audities te doen voor ‘Miss Saigon’. Ik wist weinig van musicals, maar het leek me leuk genoeg om te proberen. De datum van die auditie weet ik nog: het was 3 april 1998, precies veertien jaar na het overlijden van mijn moeder. Het resultaat was dat ik een plek in het ensemble kreeg. De eerste tijd combineerde ik dat met mijn deeltijdbaan voor de klas, want het musicalwerk in het ensemble verdiende zó weinig dat ik de huur er nauwelijks van kon betalen. Dat werd beter toen ik later rollen kreeg. Toen kon ik me niet voorstellen dat ik daarna Musical Awards zou winnen voor mijn hoofdrollen in ‘Evita’ en ‘Les Misérables’. Mijn school is daarom bepalend geweest voor alles wat er in mijn leven gebeurde.’’

,,Het gebeurde in een tijd waarin mijn leven een chaos was als het ging om relaties en vrouwen. Toch weet ik nog precies dat ik haar daar zag binnenkomen. Tanya, heet ze. Ze volgde de dansopleiding Lucia Marthas. Ik vond haar meteen leuk. Zodra we elkaar een beetje leerden kennen, werd ze onderdeel van die relatiechaos van mij. Daar had ze snel genoeg van. Ze wilde best samen verder, maar vond dat ik het eerst even moest uitzoeken. Pas als ik alles op een rijtje had, moest ik haar maar weer eens bellen, zei ze. Toen wist ik dat ik het met haar anders moest aanpakken. Het werd tijd om orde te scheppen in mijn omgang met de dames. Het duurde nog even voor dat lukte, maar sindsdien zijn we samen. We vullen elkaar aan. Mijn kamer kan rommelig zijn, maar in mijn hoofd ben ik erg van de structuur en de controle. Tanya houdt van ondoordachte acties. Ik laat me graag door haar ontregelen en zij leunt graag op mijn structuur. Ik doe de was thuis, zij zorgt voor de verrassingen.’’

,,Het was een idee van Tanya. Een huwelijksreis op de fiets, naar Rome. Samen kilometers maken en ’s avonds ergens op een berghelling je tentje neerzetten. Nauwelijks bagage en hopen dat je na uren fietsen ergens een kraan vindt. Vaak lukte het, soms moesten we dan nóg een uur. Een paar weken lang leefden we heel primitief, met alleen elkaar als basis. Dat was het fundament voor onze verdere relatie: dat gevoel vasthouden en erop vertrouwen dat je er samen uitkomt. Dus elkaar als kern en uitgangspunt beschouwen en beseffen dat de rest bijzaak is. Of je haar goed zit en of je nog wel droge kleding hebt, maakt dan niet meer uit. Dat veilige basisgevoel was vooral een welkome leidraad toen ik later door corona een tijd nauwelijks meer kon werken en amper nog wat verdiende. Dat was lullig, maar we hadden dat veilige fundament samen. Dan kun je tóch verder.’’

,,Onze oudste dochter Senna was zeven toen we opnieuw een dochtertje kregen. Tijdens de zwangerschap liep Tanya bloedvergiftiging op. Daardoor ging er van alles mis. Baby Sophia moest na amper 26 weken zwangerschap ter wereld worden gebracht. Tanya werd ernstig ziek.Het was kantje boord voor moeder en dochter. Daarom hebben we angstige tijden beleefd. Op de donkerste momenten zag ik de geschiedenis met mijn moeder weer voorbijkomen, maar na maanden ziekenhuis konden ze gelukkig allebei gezond naar huis.”

,,Door mijn jeugd en door zo’n bedreigende ervaring, ben ik me sterk bewust van de eindigheid der dingen. Misschien dat ik daarom wel extra positief ben als er iets leuks gebeurt. Want ik besef dat dat niet altijd vanzelfsprekend is. Vrienden worden er wel eens moe van, als ik bij een gezellig avondje benadruk dat we toch maar geluk hebben, dat we zo fijn bij elkaar zitten. Maar dat meen ik dan écht.’’