Bij welke zwemlocaties in het Noorden kan je deze zomer blauwalg vermijden? Foto: ANP
Met warm weer is buiten zwemmen heerlijk, maar pas wel op voor blauwalg, want je kunt er flink ziek van worden. Handig dus om blauwalg te herkennen en te weten wat de symptomen zijn als je er wél mee in aanraking bent geweest.
Blauwalg is een bacterie die eruit ziet als blauwgroen wier. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is blauwalg geen alg of wier, maar een bacterie. De officiële naam is cyanobacteriën. De bacterie ontstaat bij warm weer en komt vooral voor in zoet, stilstaand water van vijvers en in zwemplassen.
Gezondheidsrisico’s van blauwalg
Blootstelling aan blauwalgen en hun toxines kan gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. De toxines die door bepaalde soorten blauwalgen worden geproduceerd, kunnen irritatie veroorzaken bij contact met de huid, ogen en luchtwegen. Ze kunnen leiden tot symptomen zoals huiduitslag, jeuk, roodheid, irritatie van de ogen en ademhalingsproblemen.
Als de blootstelling aan de toxines hoger is, kunnen ernstigere gezondheidsproblemen optreden, zoals maagdarmklachten, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid en in sommige gevallen zelfs lever- of neurologische schade.
Daarom is het verstandig om de adviezen en waarschuwingen van lokale autoriteiten op te volgen met betrekking tot zwemmen in water dat is getroffen door blauwalg. Als er een blauwalgwaarschuwing is uitgegeven, wordt het meestal aanbevolen om contact met het water te vermijden, inclusief zwemmen, watersporten of andere activiteiten waarbij directe blootstelling aan het water optreedt.
Deze verschijnselen houden ongeveer 5 dagen aan en verdwijnen vanzelf.
Algenbloei. In dit water moet je dus niet gaan zwemmen.
Blauwalg herkennen
Blauwalg ziet er hetzelfde uit als wier. Meestal zijn ze blauwgroen. Enkele soorten zijn roodbruin. Drijvend aan het wateroppervlak vormen ze een blauwgroene laag die op olie lijkt. Als deze laag dikker wordt, en de algen minder ruimte krijgen, sterven ze af. Er ontstaat dan een groenachtige, stinkende brei in het water. Blauwalg groeit het beste in stilstaand water van 20 tot 30 graden Celsius.
Hoe wordt bijgehouden welk zwemwater veilig is?
Elke provincie is verantwoordelijk voor de veiligheid van water op officiële zwemplekken. Op die plekken nemen ze watermonsters. Als dan blijkt dat het om een giftige soort gaat, waarschuwen we dat er beter niet kan worden gezwommen. Bij heel giftige soorten kan een negatief zwemadvies worden uitgevaardigd. In extreme gevallen kan er zelfs een zwemverbod komen, maar dat is een heel zwaar middel.
Op zwemwater.nl wordt bijgehouden welke officiële zwemplekken veilig zijn, maar Van Ee roept recreanten op ook zelf goed te kijken. Omdat we met natuur te maken hebben, is het voor provincies onmogelijk om de gegevens ieder moment van de dag actueel te houden. Als de wind draait, kunnen blauwalgen zich bijvoorbeeld makkelijk verplaatsen. Kijk dus vooral zelf goed of je iets afwijkends ziet aan het water. Een groene laag op het wateroppervlak is altijd een duidelijk teken dat er blauwalgen zijn.
Is er een oplossing?
Blauwalg kan worden bestreden met waterstofperoxide. Toch is niet iedereen daar voorstander van. Je vermengt dan chemicaliën met het oppervlaktewater. Er is veel discussie over wat dat doet met vogels en vissen.
In Rotterdam is het al eens misgegaan: toen was er massale vissterfte. Vaak is het de beste oplossing om voeding, zoals fosfaat, uit het water te weren. Dan kunnen blauwalgen niet groeien.
Voor deze plekken in Drenthe geldt een waarschuwing:
