Geen gas uit Rusland. GasTerra koopt twee miljard kuub op de markt zodat we het in de winter niet koud krijgen

Rusland kondigde eind maart aan dat betalingen voor gas voortaan in roebels moeten worden voldaan. Dat deed het land als antwoord op de westerse sancties die werden ingesteld nadat Rusland eind februari buurland Oekraïne had aangevallen.

Westerse landen, waaronder Nederland, weigeren echter het gas in roebels af te rekenen, omdat daarmee de Russische munteenheid een oppepper krijgt, en daarmee de oorlogsmachine van Vladimir Poetin. Het Russische antwoord liet niet lang op zich wachten. Gisteren kondigde het Russische staatsgasbedrijf Gazprom aan dat het vanaf vandaag geen gas meer levert aan GasTerra in Groningen.

 

Minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) liet gisteren weten dat de maatregel van Gazprom weinig invloed heeft. Voor huishoudens heeft het geen gevolgen, zei de bewindsman. Hij verwacht ook geen problemen voor het bedrijfsleven. ,,Het kabinet blijft de situatie de komende tijd nauwlettend in de gaten houden.”

Wel erkent hij dat het aanvullen van de gasvoorraden nu lastiger wordt. Extra gas uit Groningen blijft voor het kabinet ,,de aller-, allerlaatste optie’’. Dat gebeurt alleen als er echt heel grote problemen komen in de energievoorziening. ,,Het is voorlopig echt niet nodig. We hebben Groningen beloofd dat we gaan afbouwen’’, aldus Jetten.

Nederland is niet het eerste land dat geen gas meer geleverd krijgt. Eerder werden ook Polen, Bulgarije en Finland al afgesloten.

GasTerra had een contract met Gazprom voor de levering van 2 miljard kubieke meter gas tot en met eind september. Het bedrijf zegt dat het Gazprom de afgelopen tijd verschillende keren heeft gewezen op het naleven van de contractueel afgesproken betalingsconstructie en leveringsverplichtingen. Tevergeefs. GasTerra zegt zich nu te beraden op juridische stappen. Annema: ,,Er is in feite sprake van contractbreuk. Dit heeft nogal wat consequenties”, aldus de woordvoerder.

GasTerra heeft de 2 miljard aan Russisch gas nu op de gasmarkt ingekocht. Op deze manier verwacht het bedrijf aan de verplichtingen te kunnen voldoen. ,,Maar het betekent wel dat er elders een gat gaat vallen. ,,De Europese gasmarkt is groot en geïntegreerd. Het is moeilijk aan te geven wat de consequenties zijn, we spreiden het in de tijd. We hopen dat het op deze manier minder merkbaar is.’’

GasTerra houdt op te bestaan. Dit betekent dat contracten worden ontbonden. Het contract met Gazprom liep tot 1 oktober. Daarna zou het niet meer worden verlengd, zegt Annema. Of deze stap betekent dat er alsnog meer gas uit Groningen moet komen, kan GasTerra niet zeggen. ,,Dat is aan de minister.’’

De gasprijs op de toonaangevende Amsterdamse beurs schoot gisteren na de bekendmaking van GasTerra omhoog, maar dat was van korte duur.

In de politiek is begrip voor de houding van GasTerra, maar ook zorg. PvdA-Kamerlid Joris Thijssen stelt dat je de actie van Gazprom ,,natuurlijk kon zien aankomen’’: „Het is terecht dat GasTerra weigert Poetin roebels te geven in ruil voor zijn gas, want we weten wat hij met dat geld doet. Maar ik heb wel zorgen over de gevolgen voor Nederland. Zeker aangezien het kabinet de afgelopen tijd te weinig werk heeft gemaakt van besparingsmaatregelen.”

D66-Kamerlid Raoul Boucke noemt de stap van Gazprom ,,een extra reden om zo snel mogelijk over te stappen op echt schone energie’’.

 

Volgens Hans Grünfeld, directeur van de VEMW, de vereniging van grootverbruikers van energie, is het besluit van Gazprom ,,een behoorlijke tegenvaller’’. Hij wijst erop dat het een volgende stap in de escalatie is sinds de inval van Rusland in Oekraïne in februari. „De volumes moeten weer worden aangevuld. Dit zal zijn gevolgen krijgen, er zal een nog groter beroep moeten worden gedaan op de schaarse energiebronnen.”

Olaf van der Gaag, directeur van de Nederlandse Vereniging van Duurzame Energie (NVDE), benadrukt dat voor de korte termijn de levering van gas goed gegarandeerd lijkt dankzij de actie van GasTerra. „Maar het wordt steeds moeilijker met minder bronnen beschikbaar.” Dat is in zijn visie nog meer reden om met z’n allen flink te bezuinigen op energieverbruik en versneld over te gaan op andere bronnen. „Om ons niet in een hoek te laten duwen en afhankelijk te zijn van een land, als Rusland.”