Asielzoekers gaan in Nederland eerst naar Ter Apel. Foto: Corné Sparidaens
Migratie verdeelt het Noorden. Een meerderheid van de Groningers en Drenten vindt het belangrijk dat het nieuwe kabinet de instroom beperkt, maar links en rechts staan lijnrecht tegenover elkaar. Dat blijkt uit een enquête van DVHN.
Een ruime meerderheid van de noorderlingen (63 procent) vindt dat het beperken van migratie de komende jaren een speerpunt van beleid moet zijn. Slechts 19 procent is het daar niet mee eens en 17 procent blijft neutraal.
Dat blijkt uit onderzoek van bureau Enigma onder 1063 inwoners van Groningen en Drenthe, in opdracht van Dagblad van het Noorden. Die uitkomst hangt samen met het stemgedrag. In beide provincies stemmen meer mensen op rechtse dan op linkse partijen, aldus de onderzoekers.
Links en rechts staan ver uit elkaar. Negen op de tien rechtse stemmers vindt het belangrijk dat de instroom wordt beperkt, tegenover ruim een kwart (27 procent) van de linkse kiezers. Ook over strengere grenscontroles lopen de meningen uiteen: vier op de tien Groningers en Drenten zijn voor, terwijl de helft dat niet nodig vindt.
Uit de enquête blijkt dat mensen verschillend denken over de verschillende vormen van migratie. Vooral asielmigratie en laaggeschoolde arbeidsmigratie worden kritisch bekeken.
De verdeeldheid is niet alleen praktisch, maar ook cultureel. Uit het onderzoek blijkt dat een meerderheid van de inwoners (60 procent) zich in meer of mindere mate zorgen maakt over het verdwijnen van typisch Nederlandse gewoontes en tradities.
Politieke voorkeur vormt ook hier een duidelijke scheidslijn. Onder kiezers die zich rechts positioneren maakt 68 procent zich hierover zorgen. Linkse kiezers zijn het minst bezorgd: slechts 12 procent deelt deze zorg, tegenover 70 procent die zich daar geen zorgen over maakt. Kiezers uit het politieke midden nemen een meer gematigde positie in.
De toelichtingen bij de enquête laten zien hoe scherp de meningen uiteenlopen: van „Nederland islamiseert sterk” en „Door de instroom van buitenlanders verwatert onze cultuur” tot „Wat een angstgelul” en „Nederland is altijd een smeltkroes geweest, het bloed is bij iedereen rood.” Waar de één verlies van identiteit vreest, ziet de ander juist verrijking.
Stemmer 1 - Gerard Willenborg (71) uit Peize, stemt centrum-rechts
Gerard runt zijn eigen drank- en rijstimportbedrijf en doet vrijwilligerswerk.
Gerard Willenborg (71) uit Peize ziet de samenleving veranderen. Foto: Geert Willenborg
„Ik heb het gevoel dat Nederland de controle kwijt is. Er zijn de afgelopen jaren te veel migranten binnengelaten, waardoor de balans is zoekgeraakt. Echte vluchtelingen zijn welkom, maar het moet wel eerlijk blijven. Als er woningen worden toegewezen aan vluchtelingen, moet er óók iets gebeuren voor Nederlanders die al jaren op een huis wachten.
Er zijn zeker mensen die hun best doen om hier een nieuw leven op te bouwen – over Oekraïners en sommige Syrische vluchtelingen hoor ik goede verhalen. Maar er zijn ook groepen die zich niet willen aanpassen: mensen die de gordijnen dichttrekken en niet meedoen aan de samenleving.
In Peize, waar ik woon, valt het misschien nog mee, maar in de grote steden merk je het sterker. Ik kom oorspronkelijk uit Amsterdam, maar ik ga er niet graag meer heen. Het is niet meer de stad die ik kende. Ik zie hoe Nederlandse tradities en gewoontes verdwijnen. Wat vaak, politiek correct, ‘multiculturele verrijking’ wordt genoemd, leidt te vaak niet tot integratie. In plaats daarvan ontstaat segregatie en een strijd over normen, waarden en identiteit.
Veel mensen zijn te goedgelovig, te naïef misschien. Ik maak me zorgen over de invloed van de radicale islam op onze samenleving. En als ik de media volg, zie ik hoe de ‘intellectuele’ maatschappij steeds eenzijdiger en slechter geïnformeerd raakt.
We raken kwijt wat Nederland ooit was: een land om trots op te zijn. We willen dat mensen integreren en zich aanpassen, maar ik vraag me af – aanpassen aan wat? Aan de ‘weg-met-ons’-ideologie? Wat blijft er straks nog over van de oorspronkelijke Nederlandse samenleving?”
Stemmer 2 - Marchien Brandts Buijs (41) uit Groningen, twijfelt tussen ChristenUnie of GL-PvdA
Marchien werkt parttime bij een kerk en is eindredacteur van de wijkkrant in Selwerd.
Marchien Brandts Buijs (41) vindt dat veranderingen bij een samenleving horen. Foto: Marchien Brandt Buijs
„Voor mij is het beperken van migratie niet erg belangrijk. Ik vind niet dat dit land van ons is, omdat je toevallig hier geboren bent. Als iemand een goede reden heeft om hierheen te komen en het hier beter kan krijgen, dan zeg ik: ga je gang.
De asielprocedures moeten wel sneller, want nu loopt veel vast. Mensen die hier aankloppen omdat ze hulp nodig hebben, moeten welkom zijn. Natuurlijk zijn er asielzoekers die geen verblijfsvergunning krijgen, en dat kan soms terecht zijn. Maar dat moet binnen enkele weken duidelijk zijn. Iemand eerst laten settelen en dan alsnog wegsturen, vind ik slecht.
Ik woon in Selwerd, een wijk met honderdvijftig nationaliteiten. Dat werkt heel goed. De samenleving verandert, maar is dat erg? Cultuur verandert altijd. Mannen lopen ook niet meer met grote kragen en hakken zoals in de zestiende eeuw, dat kun je moeilijk de immigratie kwalijk nemen.
Er zijn te weinig woningen, maar dat is niet de schuld van asielzoekers. Slechts een paar procent van de sociale huurwoningen gaat naar statushouders, de rest niet. De problemen die ik zie, gaan over armoede — niet over afkomst.
Voor mij is migratie een onderwerp dat me bezighoudt, maar op een andere manier dan voor veel anderen. Velen zeggen: de grenzen moeten dicht. Ik vind dat we ruimhartig moeten zijn. Ik ben christen en probeer te leven naar het motto: heb je naaste lief als jezelf. En die naaste is niet alleen je broer of zus, maar ook de persoon die naar je toekomt.”
Claudia van Zanten (BBB) - nummer vijf op de kandidatenlijst
Claudia van Zanten, kamerlid voor BBB. Foto: BBB
„Voor ons is het al sinds de oprichting van de partij een hoofddoel om migratie te beperken. De Nederlandse bevolking groeit de laatste jaren vrijwel alleen nog door migratie, en dat legt een grote druk op onze verzorgingsstaat. Het gaat daarbij niet alleen om asielzoekers, maar ook om arbeids- en kennismigranten. Wij vinden dat dit niet langer vol te houden is.
We willen een tijdelijke asielstop, want je kunt niet dweilen met de kraan open. Daarom hebben we moties ingediend om te onderzoeken of dat via noodrecht mogelijk is. Daarnaast moet de regering eindelijk werk maken van de asielwetten die al in de Eerste Kamer liggen — die beperken gezinshereniging en verkorten de verblijfsvergunning.
We lopen aan tegen verouderde internationale verdragen en EU-regels die strengere maatregelen in de weg staan. Wij willen daarom dat het VN-Vluchtelingenverdrag in zijn huidige vorm wordt opgezegd en vervangen door uitvoerbaar nationaal beleid.
Wij zijn voor het opvangen van mensen die het echt moeilijk hebben. Maar dat hoeft ook niet altijd allemaal in Nederland. Dat kan ook in een veilig land in de eigen regio. Nederland is een klein en dichtbevolkt land. Hoeveel mensen wil je hier nog kwijt?
Die angst dat Nederlandse tradities verdwijnen, deel ik. In grote steden zie je steeds meer islamitische uitingen en verengelsing. Natuurlijk mag er ruimte zijn voor andere culturen, maar je moet waken dat ze de onze niet overheersen. Tradities en waarden zijn het fundament van onze samenleving. Daar moeten we trots op blijven.”
Christine Teunissen (PvdD) heeft o.a. migratie in haar portefeuille. Foto: Isabell Janssen
Christine Teunissen (Partij voor de Dieren) - nummer 3 op de kandidatenlijst
„De zorgen over migratie komen deels voort uit de problemen in de opvang. Dat is begrijpelijk, maar die problemen zijn het gevolg van politieke keuzes. Er is jarenlang bezuinigd op structurele opvangcapaciteit voor asielzoekers, waardoor het systeem nu volledig vastloopt. In combinatie met opruiende retoriek is zo het beeld ontstaan dat vluchtelingen overal de schuld van zijn.
Mijn partij vindt die zondebokpolitiek schandalig. Wij vinden dat mensen die vluchten voor oorlog en geweld recht hebben op een menselijke en eerlijke opvang. Veel mensen denken dat er enorm veel asielzoekers naar Nederland komen, maar dat beeld klopt niet.
Het zogenaamde asielprobleem is in feite gecreëerd door politici die de aandacht willen afleiden van de werkelijke kwesties: het woningtekort, de hoge prijzen en de groeiende armoede. Dáár moet de politiek echt iets aan doen.
Strengere grenscontroles zijn vooral symboolpolitiek. Wat wél nodig is, is een goed opvangsysteem, eerlijke spreiding en volwaardige integratie. Internationale verdragen die mensenrechten beschermen, moeten we juist koesteren. Zulke verdragen dragen bij aan een wereld waarin we beter samenwerken en gezamenlijke problemen ook echt samen kunnen oplossen.
Tradities veranderen altijd, dat is van alle tijden. De angst dat ze verdwijnen door migratie komt voort uit bangmakerij en politieke onwil om echte problemen aan te pakken.”
Heinrich Winter, hoogleraar vreemdelingenrecht aan de RUG.
Foro: Siese Veenstra
Heinrich Winter (RUG) - hoogleraar bestuurskunde, o.a. vreemdelingenrecht
„Migratie is al langer een belangrijk onderwerp in de politiek. Doordat het voortdurend wordt besproken, krijgt het ook steeds meer gewicht in de samenleving. Er is een wisselwerking: hoe vaker politici het agenderen, hoe sterker bij mensen het gevoel groeit dat migratie een van de grootste vraagstukken van deze tijd is.
De discussie gaat vaak over asielzoekers, terwijl dat een relatief kleine groep is. De grootste groepen migranten zijn arbeidsmigranten en internationale studenten. Maar omdat asielzoekers zichtbaar zijn – ze wonen in opvanglocaties en gemeenten moeten daar besluiten over nemen – trekken zij de meeste aandacht. Zo ontstaat een vertekend beeld van de werkelijkheid.
Verkiezingsbeloften over een asielstop of het opzeggen van verdragen zijn niet realistisch. Uittreden uit het VN-vluchtelingenverdrag zou Nederland internationaal isoleren, en om Europese regels te omzeilen zou zelfs een vertrek uit de EU nodig zijn. Wat wél mogelijk is, is een gezamenlijke Europese aanpak aan de buitengrenzen. Binnen-Europese grenscontroles zijn vooral symbolisch – ze leveren niets op en zijn vooral hinderlijk voor onszelf.
Bij asiel is er geen snelle oplossing, omdat we afhankelijk zijn van internationale afspraken. Wel kun je iets veranderen in arbeidsmigratie of buitenlandse studenten.”
