Om de druk op het overvolle aanmeldcentrum bij Ter Apel (foto) te verlichten zijn meer woningen nodig voor asielzoekers met een verblijfsvergunning. Onder meer het Westerkwartier heeft moeite om woonruimte te vinden. Foto: Archief Corné Sparidaens
De gemeente Westerkwartier heeft nog tot april de tijd om voldoende huisvesting te regelen voor asielzoekers met een verblijfsvergunning. Lukt dat niet dan grijpt de provincie in. De gemeente is optimistisch dat het niet zover komt.
Westerkwartier moet in opdracht van het Rijk woonruimte bieden aan 40 zogeheten statushouders, maar slaagt daar tot dusver niet in. De provincie heeft de gemeente daarom eerder al een half jaar uitstel gegeven, maar het geduld is nu op.
Dinsdag heeft commissaris van de Koning René Paas de gemeente formeel een laatste waarschuwing gegeven, ofwel een ‘indeplaatsstelling’. Voor april moet er een oplossing liggen, anders regelt de provincie het en gaat de rekening voor maatregelen naar de gemeente.
Daarbij ligt er nog extra druk op de zaak voor Westerkwartier. Vóór de tweede helft van het jaar moet de gemeente huisvesting regelen voor nog eens 38 statushouders. Als ze ook die taakstelling niet haalt, loopt de indeplaatsstelling dus op tot 80 personen.
Ook andere Groninger gemeenten worstelen met Rijksopdracht
Paas erkent dat het lastig voor gemeenten is om te voldoen aan de huisvestingsopdracht van de rijksoverheid gezien het oplopende woningtekort. Ook de overige negen gemeenten in de provincie hebben moeite hun taakstelling te halen, maar daar is de nood nog niet zo hoog gestegen dat hen een indeplaatsstelling boven het hoofd hangt.
De opvangcrisis rond de nationale ‘asielhoofdstad’ Ter Apel onderstreept volgens de Groninger CdK het belang van meer woonplekken. Landelijk blijven inmiddels 16.000 statushouders noodgedwongen in asielcentra wonen omdat er geen huis is waarnaar ze na hun jarenlange asielprocedure kunnen doorstromen.
„Daardoor raakt het asielsysteem verstopt”, schetst Paas het probleem. „Als het misgaat bij de opvangcentra breekt direct de ellende uit in Ter Apel.” De gemeente Westerwolde probeert al jaren de druk op het aanmeldcentrum in de Groningse grensplaats te verlichten, maar boekt slechts mondjesmaat resultaat bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).
Optimisme: asielminister Faber ‘eindelijk’ over de brug
Toch is Paas optimistisch over een oplossing in het Westerkwartier. De gemeente heeft vergevorderde plannen voor een doorstroomlocatie waar statushouders in ieder geval tijdelijk kunnen wonen tot er voor hen een woning is. Dat heeft echter fikse vertraging opgelopen doordat Den Haag geen helderheid bood over de financiering.
„Die ‘prop’ is er nu uit”, stelt de CdK. Asielminister Marjolein Faber heeft zich volgens hem ‘eindelijk’ bereid verklaard om over de brug te komen. Paas denkt dan ook dat de provincie de indeplaatsstelling niet zal hoeven activeren en zelf voor een oplossing zorgen in Westerkwartier.
Ook wethouder Hans Haze is inmiddels een stuk positiever dan begin deze maand. Toen beklaagde hij zich nog in DVHN over de onduidelijkheid van Den Haag. Westerkwartier dacht overeenstemming te hebben met het kabinet over een doorstroomlocatie voor 80 tot 100 bewoners.
‘Den Haag zette ons ineens met 3-0 achter’
In november kwam minister Faber echter met de mededeling dat ze alle financiering van doorstroomlocaties en flexwoningen stopzette in afwachting van ‘nadere instructies’. Tot frustratie van de gemeente, aldus Haze. „Toen stonden we ineens met 3-0 achter terwijl we dachten op voorsprong te staan.”
Nadat Haze daarover publiek aan de bel trok, heeft het ministerie de gemeente echter per mail laten weten dat er alsnog geld komt. Haze wacht concrete stappen af, maar is niettemin opgelucht. De mail geeft vertrouwen om verder te werken aan de doorstroomlocatie. Op welke plek die precies moet komen, wil de wethouder nog niet zeggen. „Maar we kunnen nu op zeer korte termijn het vergunningstraject opstarten.”
‘Zo’n zwaar middel is niet leuk, na alle tijd en energie’
Toch blijft de gang van zaken betreurenswaardig, vindt de wethouder. „Wij zijn door Den Haag voor een voldongen feit gesteld. Daardoor hebben wij nu ineens een indeplaatsstelling aan de broek. Zo’n zwaar middel wordt zelden in stelling gebracht. Dat is niet leuk, zeker niet voor onze ambtenaren die hier heel veel tijd en energie in hebben zitten.”
