Met horizontale boringen vanaf twee kanten onder het eiland door wordt er straks een tunnel voor zeekabels onder Schiermonnikoog gelegd. Een kolossaal rupsbandenvoertuig legt vervolgens de kabels in de bodem van de Waddenzee.
Dat is wat het Waddeneiland later dit decennium te wachten staat, legden vertegenwoordigers van het ministerie van Klimaat en Groene Groei, netbeheerder TenneT en advies- en ingenieursbureau Royal HaskoningDHV de afgelopen weken uit op Schiermonnikoog.
,,Het is onmogelijk via de Noordzee aan de kust te komen, zonder door de Waddenzee te gaan”, vertelde programmaleider Olaf Herfst van het ministerie vorige week aan de gemeenteraad. Raadslid Coen Bouman (Schiermonnikoogs Belang) maakte een vergelijking met het vasteland. ,,Op land gaan we om een monumentaal pand heen, voor een monumentaal gebied doen we dat niet. Ik vind dat heel erg lastig.”
De kabels moeten vanaf 2033 elektriciteit naar het vasteland transporteren, die is opgewekt door windturbines op de Noordzee. Het gaat om energie uit het windpark Doordewind, dat zo’n 60 kilometer ten noorden van Ameland en Schiermonnikoog wordt gebouwd.
De groene route heeft de voorkeur van minister Sophie Hermans. De blauwe route voert deels door Duitsland. Illustratie: Ministerie van KGG
De route dwars onder de oostkant van Schiermonnikoog heeft sinds eind februari de voorkeur van minister Sophie Hermans. Voor deze route is ,,juist gekozen omdat die minder impact heeft, als het gaat om ecologie”, vertelde Herfst. ,,Dat past binnen het héél strenge beschermingskader van het Unesco Werelderfgoed Waddenzee”, stelde hij. Het traject is volgens Herfst door ingenieurs in rapporten met in totaal bijna 5000 pagina’s getypeerd als ,,mogelijk vergunbare route, met minimale impact”.
De ongereptheid van de natuur van Schiermonnikoog wordt weggegeven aan de economie
Voor het aanleggen van de kabel wordt een speciaal voertuig ingezet, de zogenaamde wadtrencher. ,,Vanwege de rupsbanden wordt het gewicht verdeeld, daardoor is er weinig druk op de wadplaten”, legde Frank Timmer van TenneT uit. Dit gevaarte maakt in de Waddenzee tussen Schiermonnikoog en de Groningse gemeente Het Hogeland een sleuf van 50 centimeter. ,,Die spoelt vanzelf weer dicht. Hij kan flexibel over het wantij. Niet in een rechte lijn, de meest kwetsbare delen omzeilen we”, zei Herfst. Dit werk neemt volgens hem zeven à acht weken in beslag.
1200 meter
Die kabel is feitelijk een kabelsysteem, met daarin drie kabels. En er worden twee van die systemen als bundel aangelegd via Schiermonnikoog, legde Timmer uit. Die kabels worden met behulp van een lange horizontale boring onder Schiermonnikoog door gelegd. Het gaat om een traject van 1200 meter en er hoeft niet op het eiland te worden geboord, verzekerde Herfst. ,,Hiermee zijn we in totaal drie à vier maanden bezig.”
Zo worden de elektriciteitskabels onder Schiermonnikoog gelegd. Illustratie: ministerie van KGG
Ook bij de Waddenkust komen de kabels via een horizontaal gestuurde boring onder de dijk door het vasteland van Groningen op, waarna de route verder loopt naar de Eemshaven, waar de elektriciteit aansluit op het net. De diepte van de kabels in het wad is wisselend, vanwege de dynamiek in de Waddenzee. Er wordt gewaakt voor ,,blootspoeling”.
De zogenaamde Schiermonnikoog Wantij-route maakt volgens het ministerie van Klimaat en Groene Groei de meeste kans op vergunbaarheid, op het eiland maken ze zich grote zorgen over de gevolgen voor de natuur.
Buiten het gemeentehuis protesteerden vorige week zo’n 150 eilanders tegen het voorgenomen besluit van minister Hermans. Binnen verwoordde Stella van Acker de algemene gevoelens van de inwoners als inspreker. ,,De ongereptheid van de natuur van Schiermonnikoog wordt weggegeven aan de economie”, zei ze. ,,Het verstoren van een van de laatste, stille, heilige plekken in Nederland. Waar de wadvogels, waaronder de lepelaars, foerageren. De leeuwerik al in februari zingt, waar de zandstrandjes langs het wad glinsteren in de zon, en waar de zeehonden rusten. Dit is niet van ons!”
Waterstofleidingen
Doordewind is niet het enige windpark (goed voor de productie van 4 gigawatt, waarmee momenteel bijna een zevende deel van het elektriciteitsgebruik zou kunnen worden geleverd) dat in de Noordzee verrijst. Er zijn nog veel meer gepland, met als doel minder afhankelijk te worden van de fossiele industrie. Bovendien wordt onder Doordewind het windpark Ten Noorden van de Waddeneilanden gebouwd voor de eerste grootschalige waterstofproductie op zee. Hier zou met behulp van zout water jaarlijks 0,5 gigawatt aan waterstof geproduceerd kunnen worden. Volgens een woordvoerder van Klimaat en Groene Groei is de aanlanding van waterstof ook al voorzien in 2033. Er zijn nog drie routes voor in beeld. Eén daarvan is hergebruik van een bestaande gasleiding. De andere routes voeren onder Ameland door (Ameland Wantij) en tussen Ameland en Schiermonnikoog door (Zoutkamperlaagroute).
Deze drie routes (VII, IX en X) zijn nog in beeld voor waterstofleidingen. Illustratie: Ministerie van KGG
Inspraak
Belangstellenden kunnen de nieuwste plannen van het ministerie van Klimaat en Groene Groei sinds kort inzien. Tot en met 10 april kunnen belanghebbenden een zienswijze indienen. In de regio worden inloopbijeenkomsten gehouden voor het geven van informatie. Woensdagavond was die op Schiermonnikoog, donderdagavond in Dokkum, dinsdag 18 maart in Kloosterburen, woensdag 19 maart in Grijpskerk, donderdag 20 maart in Roodeschool en dinsdag 25 maart in Hollum op Ameland. Elke keer van 19.30 tot 21.30 uur.
