De concentratie van lood in de lucht boven Veendam is hoger dan op andere plekken in Nederland en valt te vergelijken met het gebied rond Tata Steel. De GGD bekijkt of er gezondheidsrisico’s zijn.
De provincie Groningen heeft berekeningen uitgevoerd naar de luchtkwaliteit rondom de fabriek van Nedmag in Veendam. Aanleiding zijn de zorgen bij Provinciale Staten over de lucht-uitstoot van schadelijke stoffen door de fabriek, waaronder lood. De rapportage is nog niet klaar, maar vorige week kregen Statenleden al een korte update.
Uit berekeningen van de provincie blijkt dat de zogeheten achtergrondconcentratie van lood in de lucht bij Veendam neerkomt op 7 nanogram per kuub. Het gaat om het gemiddelde over 2023, waarbij de lood-uitstoot van alle lokale bedrijven, verkeer en huishoudens is meegenomen.
7 nanogram, is dat veel of weinig? Daar gaf de provincie geen antwoord op. Maar het blijkt bijna twee keer zo hoog als het meest recente ‘landelijke’ gemiddelde voor lood dat het RIVM aanhoudt: 3,66 nanogram. Dat is alleen wel de concentratie gemeten op één centraal gelegen plek - Bilthoven. Daardoor zegt het niet zoveel over de situatie bij bijvoorbeeld gebieden met (zware) industrie.
Even hoog als bij IJmuiden
Zo’n gebied is de regio IJmond, thuisbasis van Tata Steel. Hier wordt vanwege zorgen om de volksgezondheid de luchtkwaliteit al langere tijd gemeten, onder andere door de Amsterdamse GGD. Wie die cijfers erbij pakt, ziet: de achtergrondconcentratie van lood bij Veendam is vergelijkbaar met het loodgehalte bij IJmuiden (ook 7 nanogram, in 2022) en hoger dan bij Beverwijk (4,5 nanogram).
De 7 nanogram bij Veendam kan volgens de provincie nog maximaal 2 nanogram hoger uitvallen bij woningen die het meest door de uitstoot van lood door Nedmag worden belast.
Wel lijkt dat laatste gebaseerd op een extreem hoge uitstoot, waarvan het de vraag is of die nog zal optreden. Nedmag liet eind 2024 een nieuw stoffilter bij de fabriekspijp plaatsen. Volgens het bedrijf is de uitstoot van lood vorig jaar al fors gedaald.
De provincie benadrukt dat er nu nog niets te zeggen valt over de gezondheidseffecten van de industriële uitstoot in en rond Veendam. Die beoordeling komt in handen van de Groningse GGD. Daarbij wordt ook gekeken naar de uitstoot van buurbedrijven Kisuma en de biovergister van Van Oosten. Bij die bedrijven gaat het vooral om andere stoffen dan lood.
Deskundigen ziek
De provincie moet nog een aantal berekeningen afronden voor de GGD met zijn beoordeling kan beginnen. Dat gebeurt het komende kwartaal, verwacht de provinciewoordvoerder. Het hele onderzoek is inmiddels fors vertraagd, wat zou komen door ziekte van deskundigen bij de provincie en de Groninger Omgevingsdienst. De GGD zegt nog niet te weten hoeveel tijd de gezondheidsbeoordeling gaat kosten.
Lood is een zogeheten Zeer Zorgwekkende Stof (ZZS). Het overheidsbeleid is om zulke stoffen veel mogelijk uit de leefomgeving te weren. Volgens de meest recente cijfers is Nedmag, na Tata Steel, het bedrijf met de hoogste uitstoot van lood in Nederland.
