Groningen bundelt krachten voor kandidatuur Culturele Hoofdstad Europa 2033: ‘Van herstelgebied naar voorbeeldregio’

Uit een eerste verkenning blijkt dat ‘Culturele Hoofdstad van Europa’ voor het gebied een mogelijkheid is om meer te zijn dan een regio met gasellende en zich eendrachtig in de schijnwerpers te zetten. Op de bestuurlijke tafel van de provincie en de gemeente Groningen ligt een positief verhaal met volop kansen. Voorwaarde is dat Stad en Ommeland de handen krachtig ineen slaan.

Dinsdag vergadert het college van burgemeester en wethouders van Groningen over de nog niet openbaar gemaakte inventarisatie. De vraag is of het college bereid is een volgende stap te zetten richting een kandidatuur. Ook moet duidelijk worden of de gemeente met de provincie naar verluidt ongeveer een half miljoen wil steken in het maken van een bidbook.

Dat bidbook is het voorstel waarin Groningen bij de Europese Unie duidelijk maakt dat ze de klus aan kan. In 2027 neemt de Europese Commissie vervolgens een besluit. Ingewijden stellen dat de verkenning een positief verhaal is waarin kansen worden beschreven. Stad en Ommeland hebben ‘pareltjes’ en organisatiekracht. Staat tegenover dat het geld bij de gemeente Groningen de omliggende gemeenten voor culturele voorzieningen niet tegen de plinten klotst.

Voor het organiseren en houden van kleine en grote evenementen zijn vele miljoenen nodig. Aangekondigde rijksbezuinigingen maken het er niet beter op. Desondanks zijn er volgens de verkenning genoeg aanknopingspunten om een stap te zetten richting het maken van een bidbook. De verwachting is dat een eventuele kandidatuur begin volgend jaar in de gemeenteraad wordt besproken.

Gedeputeerde Susan Top en wethouder Kirsten de Wrede hebben meerdere malen gesproken over het onderwerp Culturele Hoofdstad. Zij polsten de wederzijdse bestuurlijke bereidheid om serieus naar het project met alle organisatorische en financiële consequenties te kijken. Ook in de colleges van Gedeputeerde Staten en burgemeester en wethouders is het onderwerp uitvoerig aan de orde geweest.

De zaak kwam op de politieke agenda toen D66, VVD, Partij voor de Dieren, Student & Stad, Partij voor het Noorden en GroenLinks in de gemeente Groningen in juli een motie indienden. Ze riepen het college van burgemeester en wethouders op een verkenning uit te voeren naar een eventuele kandidatuur. De laatste keer dat Nederland een Culturele Hoofdstad had, was in 2018, toen Leeuwarden aan de bak kon.

Volgens de partijen zijn de voordelen voor Groningen duidelijk: internationale aandacht, een economische impuls en culturele ontwikkeling. Groningen heeft, zo stellen zij ‘een rijk cultureel ecosysteem, een sterke creatieve sector, een jonge en diverse bevolking en een internationale reputatie als kennisstad’. Het zijn punten die ook in de verkenning tot uiting komen.

Uit een door de Europese Commissie uitgevoerde evaluatie bleek dat Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa (2018) ongeveer 104 miljoen euro heeft gekost. Later werd bekendgemaakt dat de economische opbrengst van het evenement 60 miljoen euro bedroeg. De kosten van het enorme project vormen voor de Groningse culturele sector geen reden om terughoudend te reageren.

Ruim vijftig ondernemers en vertegenwoordigers van culturele instellingen willen dat de gemeente en provincie besluiten Groningen kandidaat te stellen als Culturele Hoofdstad van Europa in 2033. Dat laten zij weten in een brief aan de gemeente en de provincie. Ondertekenaars zijn verbonden aan Forum, Academie Minerva, Eurosonic Noorderslag, NITE en Club Guy & Roni, Noordwoord, Noorderlicht, SPOT en het Groninger Museum.

Ook vertegenwoordigers van onderwijsinstellingen, bedrijvenverenigingen, VNO-NCW en MKB Noord vragen om een kandidatuur. De ondertekenaars zijn niet alleen afkomstig uit de stad. Kunstenaarsvereniging De Ploeg in Wehe-Den Hoorn, kunstcentrum Artphy bij Onstwedde, Museum Borg Verhildersum in Leens en Openluchtmuseum Het Hogeland in Warffum moedigen de bestuurders eveneens aan om Groningen kandidaat te stellen.

Dirk-Jan Visser, directeur Kunstraad Groningen betoogde onlangs in een opinieartikel in deze krant ‘dat Groningen als Culturele Hoofdstad bijdraagt aan een gevoel van trots en verbondenheid binnen de stad en ommelanden en voor de betekenis van Groningen aan de toekomst van Nederland. Van uithoek naar voortrekker, van herstelgebied naar voorbeeldregio’.