Machinist Gabriella Welmers van Arriva parkeert de trein uit Delfzijl vlak voor de bouwplaats op het Hoofdstation in Groningen. Van 14 juni tot 13 juli kunnen treinen er helemaal niet komen. Foto: Peter Wassing
Machinist Gabriëlla Welmers en haar collega’s duiken de boeken weer in. Ze moeten de nieuwe spoorlay-out van het Hoofdstation in Groningen uit hun hoofd leren.
„Wat een gek gezicht hè? Dit is zó raar.” Elke keer als Gabriëlla Welmers (29) achter de Arriva-kantine de werkzaamheden op het Hoofdstation ziet, bekruipt haar een gevoel van grote verwondering.
„Alles is weg, zie je dat? Daar stonden de treinen naar Bad Nieuweschans en Veendam, maar alle rails en perrons zijn verdwenen. Het is één grote zandvlakte geworden. Je ziet eigenlijk niet eens meer dat dit een station is”, zegt de Arriva-machinist uit Oosteinde bij Roodeschool.
Met de eerste trein door het nieuwe station
Het Hoofdstation staat op de kop vanwege Operatie Groningen Spoorzone. Aan de kant van de Hereweg is 64 dagen lang geen treinverkeer mogelijk. „De treinen naar Bad Nieuweschans en Veendam rijden daarom tot 13 juli vanaf station Europapark, net als de NS-treinen naar Zwolle en de Randstad.”
Gabriëlla Welmers. Foto: Peter Wassing
Aan de westkant van het station (de kant van het Emmaviaduct) vertrekken de Arriva-treinen naar Delfzijl, Eemshaven en Leeuwarden tot eind volgende week nog wel. Vanaf 14 juni wordt het station ook aan die kant volledig vernieuwd en rijdt er helemaal geen trein meer. Dan gaan er bussen naar Delfzijl, Eemshaven en Zuidhorn.
Vanaf 13 juli staan alle treinen op een andere plek. Welmers verheugt zich op de ingebruikname van het nieuwe station. En zou het hartstikke leuk vinden om er die zondagmorgen met de eerste trein doorheen te rijden.
„Dat lukt niet want ik werk alleen ‘s avonds. Maar voor alle machinisten van Arriva wordt hun eerste bezoek aan het nieuwe station bijzonder omdat het Hoofdstation voor ons straks geen eindpunt meer is. Voor NS wel, maar wij rijden er straks ‘doorheen’. Op de routes Leeuwarden- Europapark (en in de spits Winschoten), Delfzijl- Veendam en Eemshaven- Bad Nieuweschans.”
Instructies
Voordat het zo ver is, krijgen alle machinisten speciale instructies over de nieuwe situatie. Zo ook Welmers. „Zo ingewikkeld zal het niet zijn, maar wij moeten ons altijd blijven verdiepen in veranderingen en bijzonderheden op het spoor. Deze keer verandert er natuurlijk heel wat tegelijk. Ik vind het heel bijzonder om mee te maken en leer er een hoop van.”
Stationsbouwer Strukton gebruikt het spoor tussen Europapark en Hoofdstation dat niet vervangen hoeft te worden, als bouwweg. Foto: Peter Wassing
Welmers en haar collega’s halen de exacte wijzigingen uit het routeboek, dat per traject verschilt en verplichte kost is voor iedere machinist. „Er hangen ook al een tijdje tekeningen van de nieuwe situatie in de kantine. Zo kunnen we alvast even kijken waar bijvoorbeeld de depôtkasten staan die we nodig hebben om een trein aan de stekker te zetten. Iedere machinist bereidt zich op zijn of haar eigen manier op de ombouw voor.”
De Groninger machinisten starten hun diensten straks net als nu op het opstelterrein De Vork, bij industrieterrein Winschoterdiep, óf het Hoofdstation. Daar wisselen ze ook vaak van trein.
Dat gebeurde volgens een vast stramien, zegt Welmers. „Parkeren, afsluiten, naar je volgende trein lopen –vaak aan de andere kant van het station–, rijklaar maken en weer door. Maar dat verandert.”
„Straks hoef je niet meer af te sluiten en staat de volgende trein rijklaar op je te wachten. Dat is niet ingewikkeld, juist niet. Maar omdat we in Groningen vaak van dienst en trein wisselen, is het vast even wennen.”
Ruim 200 machinisten
Dat geldt voor alle 137 Arriva-machinisten uit Groningen én hun 69 Friese collega’s. „Wij zijn allemaal uitgecheckt op beide treintypes (GTW en WINK, red) en bevoegd om te rijden op alle regionale spoorlijnen in beide provincies: die tussen Groningen en Leeuwarden, en vanuit die plaatsen naar Bad Nieuweschans, Delfzijl, Eemshaven, Harlingen Haven, Stavoren en Veendam. Je komt overal minstens een keer omdat je wegbekendheid anders verloopt.”
De machinisten zijn ook bezig om hun Duitse bevoegdheid te halen voor de spoorlijn naar Leer. Dat is ingewikkelder omdat ze de Duitse regelgeving moeten kennen én weten hoe ze moeten communiceren met Duitse treinverkeersleiders. Die spoorlijn ligt er al tien jaar uit en gaat waarschijnlijk half december weer open, maar het is nog niet helemaal zeker of de nieuwe spoorbrug over de Eems dan klaar is.
Keerpunt
Na Operatie Groningen Spoorzone krijgen de machinisten van Arriva te maken met een nieuw keerpunt: Groningen Losplaats. Welmers: „Daar keert de trein uit Leeuwarden straks, even voorbij station Europapark. Daarvoor moet je even naar een zijspoor en dan rij je daarvandaan terug. Voor mij is dat trouwens niet nieuw. Als je ‘s avonds rijdt, sta je daar geregeld even stil om een trein te laten passeren die naar het opstelterrein De Vork rijdt.”
Ook op dat grote terrein is het momenteel opvallend rustig. „Daar staan nu alleen nog de treinen naar Bad Nieuweschans en Veendam. De rest is verhuisd naar de Friese kant van het spoor, zoals het keerspoor bij de Peizerweg. Die treinen worden nu ook allemaal getankt en schoongemaakt in Leeuwarden. Het was best een uitdaging om dat te regelen en voldoende opstelplekken te vinden. ”
Doordat de treinwerkplaats van Arriva in Leeuwarden staat, is het soms toch nodig om treinen te wisselen tussen De Vork en Leeuwarden. „Die worden dan ‘gedriehoekt’, zoals wij dat noemen. Dan rijden ze via Meppel”, zegt Welmers. „Helaas mag ik dat nooit doen. Voor die trajecten heb ik geen bevoegdheid.”
Charmes
De favoriete spoorlijn van Gabriëlla Welmers is Leeuwarden- Stavoren. „Misschien wel omdat ik er niet heel vaak kom. Ik was er gisteravond toevallig twee keer en het is daar prachtig. Een mooie dag, ondergaande zon en dat weidse landschap, geweldig! Maar elke spoorlijn heeft zijn eigen charmes. Met maximale snelheid, 140 km/uur, van Leeuwarden naar Groningen rijden is ook mooi. En met 80 km/uur boemelen naar Roodeschool is ook heerlijk. Het is alleen jammer dat de keertijd op station Eemshaven maar 5 minuten is. Daar zou je eigenlijk net wat langer moeten staan om even de dijk op te kunnen op een mooie dag. In Harlingen Haven kan dat wel.”
