Koen Schuiling kreeg 250 euro boete als strafbeschikking van het Openbaar Ministerie Oost-Nederland wegens seksueel aanstootgevend gedrag, maar hij ontkent: ,,Door medische situatie last van plotseling heftige buikpijn". Tekening: Petra Urban
De rechtszaak tegen Koen Schuiling kreeg woensdagmiddag een onverwachte wending. Door een fout van het Openbaar Ministerie is de strafzaak tegen de oud-burgemeester van Groningen voorlopig van de baan.
Geklungel van het Openbaar Ministerie heeft ervoor gezorgd dat de zaak tegen Schuiling op een slordige manier is verwezen naar de rechter in Zwolle. Het verzoek om de zaak-Schuiling in Overijssel te houden en niet in Groningen was per e-mail gebeurd tussen het OM en de rechtbank Noord-Nederland. Terwijl het een formeel besluit met handtekeningen van rechters eronder had moeten zijn.
De politierechter in Zwolle ging daar woensdag dan ook niet mee akkoord en stelt dat de rechtbank Overijssel wettelijk niet bevoegd is om de zaak tegen de voormalig burgemeester inhoudelijk te behandelen.
Een woordvoerder van de rechtbank Noord-Nederland ontkent dat de fout bij hen ligt en wijst specifiek naar het OM. ,,Dat de zaak van Schuiling op een slordige manier is verwezen naar de rechter in Zwolle, is niet door ons toedoen.” Formeel kreeg de rechtbank in Groningen de zaak namelijk nooit ‘aangebracht’ door het OM.
Strafzaak ligt voor onbepaalde tijd stil
Woensdagmiddag wilde oud-burgemeester Koen Schuiling de boete van 250 euro aanvechten die hij vorig jaar zomer had gekregen van het OM voor ‘schennis van de eerbaarheid’. Schuiling wordt aangewreven dat hij vorig jaar maart in strijd handelde met de openbare zeden door seksueel gedrag te vertonen waar anderen aanstoot aan hebben kunnen nemen. Schuiling ontkent dat en spreekt over een pijnlijk misverstand. Volgens hem is er nooit sprake geweest van ,,aanstootgevend gedrag”, maar had hij last van plotselinge buikpijn.
Omdat justitie niet op de juiste manier heeft gehandeld, is de zaak nu voor onbepaalde tijd stilgelegd. De bal ligt volgens de rechter in Zwolle nu bij het Openbaar Ministerie om de zaak voor te leggen aan de rechter in Groningen. Die moet dan een beslissing nemen of de zaak tegen Schuiling wel in Groningen behandeld kan worden. Of toch doorverwezen moet worden naar Zwolle.
Persrechter Anja van Holten van de rechtbank Overijssel stelt dat het volgens de wet echt niet anders kan. ,,De officier van justitie had de zaak in het arrondissement Noord-Nederland moeten aanbrengen. Een rechter in Groningen had daarna moeten beslissen of de strafzaak in een ander arrondissement zou moeten plaatsvinden. Zoals die in Zwolle.”
Verzuurde verhoudingen
Het is volgens Van Holten volstrekt logisch dat de zaak niet in Groningen of Assen zou worden behandeld. Dat komt door de functie die Koen Schuiling als burgemeester van Groningen innam. Hij zat regelmatig om tafel met de hoofdofficier van justitie Noord-Nederland en de politiebaas van Drenthe, Groningen en Friesland. Die verhoudingen waren overigens in de laatste maanden voor Schuilings vertrek als burgemeester verzuurd. Om belangenverstrengeling te voorkomen, werd de zaak door het OM naar Zwolle overgedaan.
Maar dat had niet per mail gemoeten. Volgens Van Holten heeft het OM dit ongetwijfeld met de beste bedoelingen gedaan, maar kan dit wettelijk niet op deze manier. Een vormfout dus, hoewel Van Holten dat zelf niet zo wilde noemen.
Koen Schuiling met zijn advocaat in de rechtbank in Zwolle. Foto: ANP/Emiel Muijderman
Krijgt Schuiling straks minder straf?
Gevolg van dit geblunder is dat de zaak hoogstwaarschijnlijke maandenlange vertraging oploopt. De officier van justitie moet de zaak nu officieel aankaarten bij de rechtbank in Noord-Nederland. En een rechter uit dat parket moet dan weer doorverwijzen naar Overijssel. Het OM belooft dit zo snel als mogelijk is te doen.
Volgens de persrechter van Overijssel is er geen reden om de zaak van Schuiling voorrang zou moeten krijgen. Dat zou kunnen betekenen dat door grote vertraging Schuiling om die reden minder straf zou kunnen krijgen. Van Holten geeft wel aan dat dit in de regel pas gaat spelen bij een vertraging van zo’n twee jaar.
Advocaat Peter Koops is eerlijk over de zaak: zijn cliënt wint hier niks mee. Hij behoudt zich het recht voor om ook bij een andere rechtbank opnieuw te verzoeken om behandeling achter gesloten deuren, zelfs als dat toch weer in Zwolle is. ,,Misschien heb ik dan een andere officier en een andere rechter.” Want dat verzoek deed advocaat Koops woensdagmiddag in Zwolle. Achter gesloten deuren werd dat verzoek behandeld, en daarbij werden de medische details verstrekt waarom de zaak zo gevoelig zou liggen.
De officier van justitie kwam woensdag niet toe aan de voordracht van de zaak en heeft dus ook niet publiekelijk de verdenking kunnen uitspreken tegen de ex-burgemeester. Die is natuurlijk wel bekend uit de stukken, en de dagvaarding, maar daarop berust een embargo tot op het moment van voordragen door een officier op een zitting. Waarvan justitie Schuiling precies verdenkt kan dan pas bekend worden gemaakt. En dat kan zo maar een half jaar op zich laten wachten, acht advocaat Koops een realistische inschatting.
Koops: ,,Aan het OM nu de keuze om de strafbeschikking in te trekken. Nou, dat zou wat ons betreft de juiste keuze zijn. Justitie moet ons verzet gegrond verklaren.”
Als de zaak wél inhoudelijk was behandeld, had Schuiling woensdag een uitspraak gehoord. Schuiling weigert het verzet te staken, en wil beslist dat de zaak voor de rechtbank komt, zegt Koops: ,,Wij zijn hier gekomen voor maar één ding: vrijspraak. Het gaat ons niet om de hoogte van de boete, die tikt hij zo af.”
