Nu de gaskraan dicht is, wil Groningen zekerheid dat de winninglocaties - zoals deze bij Zuidbroek - ook nooit meer open gaan. Foto: Archief Anjo de Haan
Ook de waakvlam moet per direct uit in het Groninger gasveld. Dat eisten regiobestuurders en inwoners van het gaswinningsgebied woensdag bij de Raad van State. Die hakt daarover uiterlijk op 22 december de knoop door.
De vijf Groningse gaswinningsgemeenten, het provinciebestuur, de waterschappen en inwoners verenigd in de Groninger Bodem Beweging eisen dat de kabinetsplannen voor het Groningenveld met onmiddellijke ingang worden opgeschort. Ze willen dat het gaswinningsbesluit voorlopig in de juridische ijskast gaat, tot de Raad van State een definitief oordeel heeft geveld in de bodemprocedure die zij gezamenlijk hebben aangespannen.
Groningers willen niet nog een jaar wachten op ontmanteling gasputten
Sinds oktober is de gaskraan in Groningen al dichtgedraaid, maar het demissionaire kabinet wil nog tot oktober de mogelijkheid houden om hem toch weer open te draaien bij dreigende tekorten. Alle elf gasputten moeten daarvoor op de achterhand beschikbaar blijven om de gasproductie te hervatten, bijvoorbeeld bij een extreem koude winter met temperaturen van -6,5 graad of kouder.
De gasputten worden daarom pas volgend najaar ontmanteld. Tot woede van de Groningers. Zij vinden het onverantwoord om de gaskraan van het Groninger gasveld zelfs maar op een kiertje te zetten, ook al volgt er de komende maanden nog een Siberische Elfstedentochtwinter.
Volgens de tegenstanders kun je het de Groningers niet aan doen om hen nog eens maanden in onzekerheid te laten. Het kabinet wil maximaal 71 miljard kuub gas in Groningen kunnen winnen om tekorten te voorkomen als de gasvraag komende winter stijgt. Volgens de Groningers houdt daarmee echter ook de onrust in de bodem aan en daarmee de kans op nieuwe schade.
Raad van State beslist voor kerst over opschorten waakvlam-besluit
Daarom vragen de gemeenten, provincie en GBB de Raad van State versneld uitspraak te doen in deze zaak, voor de winter invalt. Normaliter neemt een beroepsprocedure snel een jaar in beslag, maar rechter-staatsraad Erik Minderhoud beloofde donderdag uiterlijk op 22 december een oordeel over de voorlopige voorziening die de Groningers hebben gevraagd.
De provincie Groningen en de vijf aardbevingsgemeentes vinden het waakvlam-gaswinningbesluit veel te vaag en onduidelijk. Zij eisen meer en duidelijker uitleg van van staatssecretaris Hans Vijlbrief (Economische Zaken). Die moet preciezer aangeven waarom het nog nodig is de vinger aan de gaskraan te houden en welke putten de NAM dan mag opendraaien. Ook willen de Groningers weten hoeveel gas er nog mag worden gewonnen en welke gevolgen dat voor omwonenden heeft.
Bodembeweging: Geen kuub meer, laat grootverbruikers maar inleveren
Groninger Bodem Beweging gaat nog een stap verder in zijn eisen dan de regionale overheden. Het belangenplatform van inwoners van het aardbevingsgebied willen dat er geen kuub gas meer gewonnen wordt. Ook niet als de dagelijkse gevoelstemperatuur onder de -6,5 graden Celsius zakt.
GBB-woordvoerder Coert Fossen en raadsman Jewan de Goede wijzen RvS-staatsraad Minderhoud erop dat er genoeg alternatieven zijn om een onverwachte extra vraag naar aardgas te kunnen opvangen. Zo kan bij strenge kou allereerst de gaslevering aan industriële grootgebruikers als Tata-Steel of kunstmestfabriek Yara tijdelijk worden opgeschort. Het kabinet had volgens GBB-raadsman De Goede al jaren geleden goede afspraken met deze bedrijven moeten maken over een tijdelijke leveringstop bij noodsituaties.
Volgens de raadsvrouw van de staatssecretaris is het onmogelijk om bij een strenge winter alleen terug te vallen op minder leveren aan grootgebruikers. Als ook de gasaanvoer van elders stokt, bijvoorbeeld door uitval van de gasopslag bij Norg, mag de NAM sowieso al maximaal 1,5 miljard kuub gas uit het Groninger veld halen op grond van een ‘backup’-optie. Onder die afspraak kan het kabinet niet uit, betoogt de raadsvrouw.
Landsadvocaat: Bij tekort moet er binnen paar uur extra gas komen
„In dit soort gevallen moet er binnen enkele uren iets gebeuren en moet er snel extra gas worden geproduceerd. Dat kan alleen door tijdelijk meer gas uit de Groningse putten te pompen. De kans dat dit zal gebeuren is zeer klein omdat het gemiddeld nog maar één keer per jaar kouder is dan -6,5 graden en uitval of storingen van gasopslag of aanvoer van de Noordzee ook niet vaak voorkomen ,” aldus de raadsvrouw van EZK en Mijnbouw.
Volgens haar is Nederland volgens Europese afspraken en verordeningen verder verplicht om tot -15,5 graden Celsius alle gasafnemers van aardgas te voorzien, ook de grootverbruikers. Volgens GBB-raadsman De Goede is dat laatste onzin en geldt die leveringsplicht niet voor grote industriële bedrijven, maar alleen voor huishoudens en kleinere bedrijven en instellingen.
Ook mede-bezwaarmaker Betsy van Ootmarssen betoogt dat het kabinet het de Groningers in het aardbevingsgebied niet kan aandoen om ze weer in vrees te laten leven dat voor nieuwe onrust in de bodem en kans op extra schade aan hun woningen.
