Vanuit de zaal werden veel vragen gesteld en opmerkingen gemaakt. Foto: Anjo de Haan
Gezondheid, armoede, leefbaarheid en onderwijs: kwartiermaker Henk Nijboer heeft zijn handen vol aan de vraag hoe hij Groningen op sociaal gebied moet helpen verbeteren. Donderdag kreeg hij input van Groningers in Delfzijl.
De brainstormbijeenkomst in de Molenberg is nog niet begonnen, maar Ina Blink en Lieneke Hoeksema van hulporganisatie Stut en Steun barsten van de ideeën. In de foyer van het theater in Delfzijl vertellen ze er enthousiast over. ,,Je moet eerst kijken naar psychische ondersteuning, daarna kun je denken aan echt herstel’’, vindt Blink.
Volgens haar is er begeleiding nodig van psychologen die gespecialiseerd zijn in traumaverwerking. ,,Die zijn er nu nog héél weinig.’’ Ze pleit ook voor ‘Proatbankjes’, plekken in de provincie waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten en op een bankje in gesprek kunnen. Zo moet de sociale cohesie verbeteren. En het openbaar vervoer niet te vergeten. ,,Als je van Delfzijl naar Veendam wil met de bus, moet je via Groningen. Mensen moeten mobiel kunnen zijn’’, vindt Hoeksema.
Vier thema’s
Net als 200 anderen zijn de twee aanwezig bij de laatste van vier inspraakavonden georganiseerd door kwartiermaker Henk Nijboer. Die heeft de taak gekregen om te verkennen waar mensen in Groningen en Noord-Drenthe behoefte aan hebben om de komende dertig jaar sterker uit de gasellende te komen. De armoede is hoog in de regio, het opleidingsniveau laag, de gezondheid en leefbaarheid lopen achteruit.
Henk Nijboer en Marco Pastors (r) in gesprek met aanwezigen in de zaal. Foto: Anjo de Haan
Precies die thema’s wil Nijboer ook deze donderdagavond in Delfzijl bespreken. Bij de bijeenkomst zijn bewoners aanwezig, maar ook maatschappelijk werkers, politici, ambtenaren en belangenbehartigers. Nijboer heeft twee sprekers uitgenodigd.
‘Kijk eerst wat je wil doen, daarna wie’
Marco Pastors is de eerste spreker op de avond. Hij is al meer dan elf jaar directeur van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid en weet dus van de hoed en de rand hoe je een regio er weer bovenop moet krijgen. In sneltreinvaart dreunt hij zijn tips en suggesties op. Er is een vol programma en maar beperkte tijd.
Geld moet vooral aan onderwijs en huizen worden besteed, vindt Pastors. ,,Kijk eerst wat je wil doen, en daarna wie het moet doen. Dat is vaak niet de gemeente, hè’’, zegt Pastors. Dat doet wat wenkbrauwen fronsen onder de aanwezige ambtenaren in de zaal. ,,Naar het gemeentehuis hoef je maar heel af en toe, naar school of werk veel meer. Daar ben je elke dag van 9 tot 5.’’
Regelmatig pakken aanwezigen in de zaal hun telefoon erbij. Gauw even een foto maken van die handige tips op het diascherm, je weet maar nooit.
Marco Pastors had veel suggesties en tips aan de hand van een presentatie. Foto: Anjo de Haan
‘Idee dat wethouder nu al in de valkuilen trapt’
Pastors waarschuwt voor een zorg die veel Groningers delen: geef al dat geld nou niet te snel en te makkelijk uit en ga het niet meteen onderling verdelen. ,,Je kunt van een varken wel gehakt maken, maar van gehakt geen varken. Zie dat geld als varken en houd het bij elkaar.’’
Na het praatje van Pastors krijgt wethouder David de Jong, die een achtergrond in het onderwijs heeft, de kans om op het podium te reageren. Dat schiet bij Cock Peterse uit Loppersum in het verkeerde keelgat, die als een van de eerste mensen in de zaal een vraag stelt. ,,Ik hoor de wethouder meteen vijf dingen noemen die hij wil terwijl wij in de zaal nog niet eens zijn gehoord. Ik heb het idee dat de wethouder nu al in de valkuilen van Pastors trapt.’’ Zijn kritische noot wordt met applaus ontvangen.
‘Ik zal daar persoonlijk voor waken’
Talloze mensen staan het uur daarna op om vragen te stellen of een lans te breken voor lokale initiatieven, voor goed onderwijs in de regio, voor betere mentale steun, voor beter openbaar vervoer. Nijboer hoort alles geduldig aan. ,,De mooie bewonersinitiatieven zijn elk van de vier avonden genoemd. Die boodschap geeft u mij nu ook mee en die is welverstaan.’’
Nijboer hekelt hoe er in het verleden werd omgesprongen met geld in het bevingsgebied, waarbij van elke euro liefst 74 cent wegvloeide naar de bureaucratie. ,,Ik zal er persoonlijk voor waken dat dat niet gebeurt met geld voor gezondheid en armoedebestrijding.’’
Een bewoner overhandigt een brief aan kwartiermaker Henk Nijboer. Foto: Anjo de Haan
‘Die belangrijke rol wordt vaak vergeten’
Tijd voor spreker 2, plattelandsgeograaf Thialda Haartsen van de Rijksuniversiteit Groningen. Ze bespreekt het forse tekort aan woningen, supermarkten en scholen in de regio. Met name het aantal supermarkten en basisscholen in kleine dorpen loopt hard terug. ,,Met het verdwijnen van een buurtsuper raak je ook de sociale ontmoetingsplek kwijt. Dat is een belangrijke rol van voorzieningen die vaak vergeten wordt.’’
Ook na de tweede spreker willen veel mensen iets vragen of een suggestie doen. Presentator Marcel Nieuwenweg moet er als tijdsbewaker kort op zitten. Een geruststellende gedachte voor de aanwezigen: na afloop zijn er pennen en papier om alle ideeën op te schrijven en in te leveren.
‘Dan zijn we heel snel heel veel geld kwijt’
Nijboer moet even slikken als hij een confronterende vraag krijgt: hoe waakt hij voor de invloed van de vierde macht, oftewel het ambtenarenbestand? ,,Ik ben zelf een ambtenaar, dus dit vind ik de moeilijkste vraag van de avond’’, grapt de kwartiermaker. Hij erkent dat het geen makkelijke opdracht is om te voorkomen dat bureaucratie de overhand krijgt.
Marco Pastors vertelt in de Molenberg over de grote plannen voor Rotterdam. Foto: Anjo de Haan
Ook waarschuwt Nijboer dat er harde keuzes gemaakt moeten worden. Het is onvermijdelijk dat niet iedereen tevreden zal zijn met de plannen die hij gaat uitstippelen. ,,Ik weet van het probleem van weinig openbaar vervoer, maar als we vanuit de sociale agenda het OV moeten betalen, zijn we heel snel heel veel geld kwijt.’’
De komende tijd gaat Nijboer weer om de tafel met alle betrokkenen. Eind april of begin mei wil hij de doelen voor de sociale agenda scherper in beeld hebben gebracht en knopen gaan doorhakken. Aan betrokkenheid van bewoners zal het in elk geval niet hebben gelegen, getuige de grote opkomst in de Molenberg.
De grote betrokkenheid en aandacht voor eigen initiatieven zijn kwartiermaker Henk Nijboer het meest bijgebleven na de vier bijeenkomsten in Hoogezand, Winschoten, Tolbert en Delfzijl. ,,Wat me echt is opgevallen, is de onderliggende, gekrenkte trots op ons gebied. Die moeten we waarderen en koesteren. Die rode draad heb ik wel gezien, om die trots nu te waarderen en te versterken. Die oproep zag ik in Delfzijl ook weer.’’
De komende tijd gaat Nijboer zich eerst buigen over de vraag wat er moet gebeuren, daarna pas hoe en door wie. Daarvoor gaat hij opnieuw in gesprek met bewoners, scholen, maatschappelijke organisaties en overheidsinstanties. Hij durft een belangrijke conclusie al wel te trekken.
Honderd miljoen euro is een serieus bedrag, maar je kunt niet alle problemen ermee oplossen, vindt Nijboer. ,,Dan zie je te weinig resultaat terug. We moeten het dus niet gewoon maar gaan verdelen, maar echt een visie hebben op welke grotere problemen we op sociaal gebied gaan aanpakken. Daarvoor zijn duidelijke keuzes nodig.’’
Nijboer erkent dat niet iedereen tevreden zal zijn met die keuzes. ,,Dat is altijd zo, dat weet je van tevoren. Maar ik denk echt dat als we een goed plan maken, waar ik echt in geloof, dat we een verschil kunnen maken. En dat we kunnen voorkomen dat het naar consultants gaat, maar juist naar de mensen die het nodig hebben. Daar ga ik hard aan werken.’’
