Elke woensdag geeft Jelte Olthof, universitair docent Amerikanistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, commentaar op de politiek van de Amerikaanse president Trump. Vandaag aflevering 20.
„Trump heeft een grote groep mensen die betrokken was bij de Capitoolbestorming van 6 januari 2021 deze week op voorhand gratie verleend. Daartoe behoren onder meer zijn voormalige advocaat Rudy Giuliani en oud-stafchef Mark Meadows.
Meteen na zijn beëdiging had Trump al gratie verleend aan 1600 anderen die meededen aan de Capitoolbestorming, van wie de meesten al waren berecht. Dat waren zowel mensen die de opstand hadden gecoördineerd als opstandelingen die zich schuldig hebben gemaakt aan ernstige vergrijpen.
Destijds was dat een zeer controversiële beslissing van Trump. Er zaten zware criminelen tussen, wier slachtoffers of familieleden nadien uit vrees voor hen moesten onderduiken. Zeker twintig van hen zitten wegens het plegen van misdaden opnieuw vast.
‘Het was een klap in het gezicht van de Amerikaanse politie’
Trump ging met zijn gratie lijnrecht in tegen het openbaar ministerie. Dat heeft jarenlang geïnvesteerd in de rechtszaken tegen deze raddraaiers. Ook was het een klap in het gezicht van de Amerikaanse politie. Het is op zijn minst opmerkelijk dat een president die de mond vol heeft van law and order, gratie verleent aan mensen die agenten hebben aangevallen en verwond.
De tientallen mensen die Trump nu bescherming biedt, hebben eigenlijk preventief gratie ontvangen. Dat is vergelijkbaar met de ‘open pardon’ die president Biden tijdens zijn laatste dagen in het Witte Huis aan zijn zoon Hunter gaf. Het is een soort preventieve gratie voor het geval er een rechtszaak tegen hem zou worden aangespannen. Dat is vaker gebeurd. Een controversieel geval is de ‘open pardon’ die toenmalig president Gerald Ford na het Watergate-schandaal verleende aan diens voorganger Richard Nixon.
‘In de staten kunnen ze nog wel degelijk vervolgd worden’
Het is niet zo dat de mensen die deze federale bescherming genieten overal vrijuit gaan. In de staten kunnen ze nog wel degelijk rechterlijk worden vervolgd. Zo moet Giuliani binnenkort in Arizona voor het gerecht verschijnen wegens zijn rol bij de poging van Trump om de verkiezingsuitslag van 2020 terug te draaien.
Onder Trump worden mensen beloond die loyaal zijn aan hem en vervolgd die dat niet zijn. Saillant detail is dat de directeur van het gratiebureau de advocaat was van veel mensen die zijn opgepakt na de Capitoolbestorming. Het is tekenend voor het functioneren van het Amerikaanse rechtssysteem dat aan de top failliet is.”
